วังจักรพงษ์
บ้านจักรพงษ์ ตั้งอยู่ที่ถนนมหาราช เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ติดกับโรงเรียนราชินี เคยเป็นตำหนักส่วนพระองค์ของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ต่อมาตกเป็นของทายาทคือ หม่อมราชวงศ์นริศรา จักรพงษ์ ปัจจุบันวังจักรพงษ์เป็นที่ตั้งของสำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊ค จักรพงษ์วิลล่า และมูลนิธิโลกสีเขียว[1]
วังจักรพงษ์ | |
---|---|
ทางเข้าวังจักรพงษ์ ซ้ายมือคือร้านหนังสือริเวอร์บุ๊คส์ | |
ชื่ออื่น | บ้านจักรพงษ์ |
ที่มา | สมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ |
ข้อมูลทั่วไป | |
สถานะ | เปิดใช้งาน |
ประเภท | วัง |
ที่ตั้ง | แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร |
เมือง | กรุงเทพมหานคร |
ประเทศ | ไทย |
พิกัด | 13°44′36″N 100°29′34″E / 13.74333°N 100.49278°E |
เริ่มสร้าง | พ.ศ. 2452 |
ปรับปรุง | พ.ศ. 2481 |
เจ้าของ | ราชสกุลจักรพงษ์ |
ชื่อที่ขึ้นทะเบียน | วังพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ (บ้านท่าเตียน) |
เป็นส่วนหนึ่งของ | โบราณสถานในเขตกรุงเทพมหานคร |
เลขอ้างอิง | 0005575 |
ประวัติ
แก้จอมพล สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ โปรดให้สร้างวังจักรพงษ์ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2452 เพื่อประทานให้เป็นวังที่ประทับของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ตลอดจนใช้เป็นที่ประทับพักผ่อนรับรองพระอาคันตุกะ และเป็นท่าเรือส่วนพระองค์ นอกเหนือจากวังที่ประทับ คือ วังปารุสกวัน โดยเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถฯ จะทรงเรียกบ้านหลังนี้ว่า วังท่าเตียน
ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ใช้เป็นที่ประทับชั่วคราวของสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา เมื่อครั้งทรงสำเร็จการศึกษาจากประเทศอังกฤษ รวมถึงช่วงการเปลี่ยนแปลงการปกครอง คณะราษฎรได้ยึดวังปารุสก์เป็นกองบัญชาการ ก็มีการแปรพระราชฐานมาประทับอยู่ที่วังนี้
จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2481 เมื่อพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์เสด็จกลับจากการศึกษาที่ประเทศอังกฤษ พร้อมหม่อมอาลิซาเบท ผู้เป็นชายา จึงเปลี่ยนชื่อวังนี้เป็น วังจักรพงษ์ และปรับปรุงเป็นที่ประทับสืบมา
เมื่อพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ สิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2506 วังจักรพงษ์จึงตกเป็นของทายาทเพียงคนเดียวของราชสกุลจักรพงษ์ คือ หม่อมราชวงศ์หญิงนริศรา จักรพงษ์
สถาปัตยกรรม
แก้วังจักรพงษ์ สร้างขึ้นตามแบบสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก เป็นอาคารตึกสไตล์อิตาเลียนวิลล่า สร้างโดยสถาปนิกชาวอังกฤษชื่อโปรเฟสเซอร์ เอ็ดเวิร์ด ฮีลี ซึ่งเป็นผู้ออกแบบสถานทูตอังกฤษ ที่ถนนวิทยุ ตอนหน้ามี 2 ชั้น ปีกซ้ายตอนในก่อสูงขึ้นเป็น 3 ชั้น และมีหอสูงหลังคาทรงโดม อีกชั้นหนึ่ง มีมุขที่ตอนกลางอาคารเพียงมุขเดียว บริเวณผนังมุข ก่อเป็นเสานูนประดับ ลวดลายปูนปั้นบริเวณหัวเสาชั้น 2 และใกล้ฐานชั้นล่าง ส่วนที่เป็นหอสูงเป็นที่บรรจุพระบรมอัฐิของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง จอมพล สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ และ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ด้านล่างตรงห้องนั่งเล่นจะทำเป็นกระจกทรงโค้งเพื่อให้สามารถมองเห็นบรรยากาศริมแม่น้ำเจ้าพระยาได้เต็มตา
ปัจจุบันวังจักรพงษ์ ยังเป็นที่พำนักของ หม่อมราชวงศ์นริศรา จักรพงษ์ ซึ่งใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในประเทศอังกฤษกับบุตรชายคนเล็ก ส่วนบุตรชายคนโต "ฮิวโก้" จุลจักร จักรพงษ์ พักอยู่ที่เรือนไม้สองชั้นใกล้สระน้ำในบริเวณวัง ส่วนหน้าวังที่ติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา จัดเป็นโรงแรมขนาด 3 ห้องพัก ชื่อว่า "จักรพงษ์วิลล่า"
อ้างอิง
แก้- ↑ "อดีต ไฟไหม้ครั้งใหญ่ กับ "ท่าเตียน" ณ ปัจจุบัน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-27. สืบค้นเมื่อ 2021-09-30.
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์. เกิดวังปารุสก์ สมัยประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, พิมพ์ครั้งที่หนึ่ง พ.ศ. 2494, พิมพ์ครั้งที่สิบ พ.ศ. 2532. 360 หน้า. ISBN 974-86938-5-6
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ วังจักรพงษ์
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์