ยุทธการที่ทวาย

ยุทธการที่ทวาย เป็นความขัดแย้งระหว่างกองทัพพม่าภายใต้ ราชวงศ์โก้นบอง และกองทัพสยาม ภายใต้ ราชวงศ์จักรี เหนือเมือง ทวาย และชายฝั่งตะนาวศรี

ยุทธการที่ทวาย
ส่วนหนึ่งของ สงครามพม่า-สยาม
เขียว หมายถึง เส้นทางเดินทัพของพม่า แดง หมายถึง เส้นทางเดินทัพของสยาม
วันที่ มีนาคม พ.ศ. 2335 - มีนาคม พ.ศ. 2337 สถานที่ ชายฝั่งตะนาวศรี ผล พม่าได้ชัยชนะ พม่าเข้าควบคุมอ่าวตะนาวศรี
คู่สงคราม
ราชวงศ์โก้นบอง (พม่า)	ราชวงศ์จักรี (สยาม)
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
พระเจ้าปดุง เจ้าชาย ตะโดเมงสอ เนเมียวกะยอดินสีหตู หวุ่นจีมหาชัยสุระ Nemyo Gonna Kyawthu Mingyi Thinkaya Balayanta Kyawdin	พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท เจ้าพระยามหาเสนา (ปลี) † เจ้าพระยารัตนาพิพิธ (สน สนธิรัตน์) พระยาจ่าแสนยากร พระยายมราช (บุนนาค)
กำลัง
50,000	40,000

สยามภายใต้การปกครองของ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พยายามอ้างสิทธิในชายฝั่งตะนาวศรีและ ทวาย และ มะริด ซึ่งเคยเป็นเมืองขึ้นของสยามระหว่างสมัย กรุงศรีอยุธยาการแปรพักตร์ของเจ้าเมืองทวายชาวพม่าในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2335 เปิดโอกาสให้ทวายและมะริดมาอยู่ภายใต้การปกครองของสยาม พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชวางแผนที่จะขยายพระราชอาณาเขตเข้าสู่ พม่าตอนล่าง ขณะเดียวกัน พระเจ้าปดุง ของพม่า ตั้งพระทัยที่จะให้ชายฝั่งตะนาวศรีมาอยู่ภายใต้การปกครองของพม่า โดยส่งพระราชโอรสองค์ใหญ่ของพระองค์ เจ้าชาย ตะโดเมงสอ ที่พระมหาอุปราชามาตอบโต้การบุกของสยาม ในที่สุดกองทัพสยามก็พ่ายแพ้ในยุทธการที่ทวายในเดือนมกราคม ปี พ.ศ. 2337 และล่าถอยไปผลของสงครามครั้งนี้ส่งผลให้ชายฝั่งตะนาวศรีตกอยู่ภายใต้การปกครองของพม่าเป็นการถาวร กลายเป็น เขตตะนาวศรี ในทุกวันนี้

เบื้องหลัง

ชายฝั่งตะนาวศรีเป็นสมรภูมิแห่งการแย่งชิงการปกครองระหว่าง สยาม และ พม่า ตั้งแต่ คริสต์ศตวรรษที่ 16ชายฝั่งตะนาวศรีแบ่งเป็นสองส่วนโดยทางเหนือมีศูนย์กลางอยู่ที่ ทวาย และทางใต้มีศูนย์กลางอยู่ที่ ตะนาวศรี ที่ปาก แม่น้ำตะนาวศรี มีเมืองท่า มะริด เป็นท่าเรือแลกเปลี่ยนสินค้าที่สำคัญของสยามระหว่างรัชสมัยของ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช