ตะโดเมงสอ (พม่า: သတိုးမင်းစော, ออกเสียง: [ðədó mɪ́ɰ̃sɔ́]; 15 มิถุนายน 1762 – 9 เมษายน 1808) เป็นพระมหาอุปราชาพม่าตั้งแต่ ค.ศ. 1783 ถึง 1808 ระหว่างรัชสมัยพระเจ้าปดุงผู้เป็นพระบิดา และเป็นพระราชบิดาของกษัตริย์ราชวงศ์โก้นบองถึง 2 พระองค์ คือ พระเจ้าจักกายแมง และ พระเจ้าแสรกแมง เดิมทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครชเวดองและดาบายิน ตะโดเมงสอเป็นที่รู้จักกันดีที่สุดในการพิชิตอาระกันใน ค.ศ. 1784–1785 และอัญเชิญพระมหามัยมุนีจากมเยาะอูไปยังอมรปุระ[2] พระองค์ยังประสบความสำเร็จในการป้องกันตะนาวศรีและบริเวณชายฝั่งจากสงครามกับสยามใน ค.ศ. 1792 และทรงฟื้นฟูนาฏศิลป์พม่าในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 โดยนำกลุ่มศิลปินวัยหนุ่มสาวเข้ามาฝึกฝน

ตะโดเมงสอ
သတိုးမင်းစော
พระรูปของพระองค์ ณ วัดพระมหามัยมุนี, อมรปุระ
พระมหาอุปราชา
เจ้าผู้ครองนครชเวดองและดีแบยี่น
ครองราชย์13 กรกฎาคม ค.ศ. 1783 – 9 เมษายน ค.ศ. 1808[1]
ถัดไปพระเจ้าจักกายแมง
ประสูติ15 มิถุนายน ค.ศ. 1762(1762-06-15)
ชเวโบ
สวรรคต9 เมษายน ค.ศ. 1808(1808-04-09) (45 ปี)
อมรปุระ
คู่อภิเษกมีนเจ
พระนามเต็ม
สิริมหาธัมมวิชยสีหสุระ (သီရိမဟာဓမ္မဝိဇယသီဟသူရ)
พระบุตร32 พระโอรส, 26 พระธิดา รวมถึง
พระเจ้าจักกายแมง
พระเจ้าแสรกแมง
ราชวงศ์โก้นบอง
พระบิดาพระเจ้าปดุง
พระมารดาเมลุนธู

ตะโดเมงสอทิวงคตเมื่อพระชนมายุ 45 พรรษา พระราชโอรสของพระองค์หรือเจ้าผู้ครองนครซะไกง์จึงได้เป็นพระมหาอุปราชาสืบแทน กษัตริย์ราชวงศ์โก้นบองทุกพระองค์หลังจากรัชสมัยของพระเจ้าปดุงล้วนสืบเชื้อสายมาจากพระองค์ทั้งสิ้น

พงศาวลี

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. Buyers
  2. Myint-U 2006: 109–110

บรรณานุกรม

แก้
  • Brandon, James R (1967). Theatre in Southeast Asia. Harvard College. ISBN 0-674-87587-7.
  • Buyers, Christopher. "The Konbaung Dynasty Genealogy". royalark.net. สืบค้นเมื่อ 26 September 2009.
  • Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
  • Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma (1967 ed.). London: Susil Gupta.
  • Myint-U, Thant (2001). The Making of Modern Burma. Cambridge University Press. ISBN 9780521799140.
  • Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6.