ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน

ภาษากลุ่มโอคุซที่พูดในประเทศอิหร่าน
(เปลี่ยนทางจาก ภาษาเติร์กโคราซานี)

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน (خراسان تركچىسى, ออกเสียง: [xorɑsɑn tyrktʃesi]) เป็นภาษาหนึ่งในภาษากลุ่มเตอร์กิกที่พูดในบริเวณตอนเหนือของจังหวัดโฆรอซอนเหนือและจังหวัดโฆรอซอเนแรแซวี ประเทศอิหร่าน ผู้พูดภาษานี้เกือบทั้งหมดสามารถพูดภาษาเปอร์เซียได้[4]

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน
خراسان تركچىسى
ออกเสียง[xorɑsɑn tyrktʃesi]
ประเทศที่มีการพูดอิหร่าน
ภูมิภาคเกรตเตอร์โฆรอซอน
จำนวนผู้พูด400,000 คน[1]
886,000 คน (2014)[2]
มากกว่า 1,000,000 คน[3]  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
เตอร์กิก
ระบบการเขียนอักษรเปอร์เซีย
รหัสภาษา
ISO 639-3kmz
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์ แก้

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนส่วนใหญ่ใช้พูดในอิหร่านหลายจังหวัด ถ้านับสำเนียงโอคุซของภาษาอุซเบกเป็นสำเนียงของภาษานี้ด้วย ก็จะมีผู้พูดอยู่ทางตอนใต้ของอุซเบกิสถานเช่นกัน ภาษานี้แบ่งเป็นสามสำเนียงคือ เหนือ ใต้และตะวันตก

การจัดจำแนกและภาษาใกล้เคียง แก้

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนจัดอยู่ในภาษากลุ่มโอคุซของภาษากลุ่มเตอร์กิกซึ่งรวมภาษาตุรกี ภาษาอาเซอร์ไบจาน ภาษากากาอุซ ภาษาตุรกีกากาอุซบอลข่าน ภาษาเติร์กเมนและภาษาซาลาร์ และสำเนียงโอคุซที่ใช้พูดในอุซเบกิสถาน ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนถือว่าใกล้เคียงมากกับภาษาอุซเบกสำเนียงโอคุซและภาษาเติร์กเมน และใกล้เคียงกับสำเนียงของภาษาอาเซอร์ไบจานที่ใช้พูดในอิหร่าน

เสียง แก้

พยัญชนะ แก้

เสียงพยัญชนะ
  ริมฝีปาก ปุ่มเหงือก เพดานปาก เพดานอ่อน ลิ้นไก่ เส้นเสียง
หยุด p b t d     k ɡ q      
กักเสียดแทรก         t͡ʃ d͡ʒ            
เสียดแทรก f v s z ʃ ʒ x ɣ     h  
นาสิก m n ɲ ŋ        
สะบัด     r                
ข้างลิ้น     l                
เปิด         j            

สระ แก้

สระ
หน้า หลัง
ไม่ห่อ ห่อ ไม่ห่อ ห่อ
ปิด i y ɯ u
กลาง e ø o
เปิด æ ɑ ɒ

ลักษณะของภาษา แก้

นาม แก้

คำนามทำให้เป็นรูปพหูพจน์ด้วยการเติมปัจจัย-lAr ซึ่งมีสองรูปคือ -lar และ –lær ขึ้นกับการเปลี่ยนเสียงสระ การกของนามจำแนกโดยการลงท้ายด้วยปัจจัยที่ขึ้นกับการเปลี่ยนเสียงสระและสระหรือพยัญชนะที่ตามมา การแสดงความเป็นเจ้าของจะเติมปัจจัยเข้าที่นามที่ถูกถือครอง

การก หลังสระ หลังพยัญชนะ
Nominative ไม่มีการลงท้าย
Genitive niŋ/nin iŋ/in
Dative ya/yæ a/æ
Accusative ni/nɯ i/ɯ
Locative da/dæ
Ablative dan/dæn
Instrumental nan/næn

สรรพนาม แก้

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนมีสรรพนามแทนบุคคล 6 คำ และจะมีการลงท้ายต่างจากนามปกติ

เอกพจน์ พหูพจน์
บุรุษที่ 1 mæn bɯz
บุรุษที่ 2 sæn siz
บุรุษที่ 3 o olar

สรรพนามแสดงความเป็นเจ้าของ แก้

เอกพจน์ พหูพจน์
บุรุษที่ 1 (I)m (I)mIz
บุรุษที่ 2 (I)ŋ (I)ŋIz
บุรุษที่ 3 (s)I lArI

กริยา แก้

คำกริยามีการแบ่งย่อยตามกาล ความมุ่งหมาย มาลา บุคคล และจำนวน รูปพื้นฐานของกริยาลงท้ายด้วย -max

อ้างอิง แก้

  1. The Turkic Languages, By Lars Johanson, Éva Ágnes Csató Johanson, page 13, Routledge, 2015
  2. Ethnologue - Khorasani Turkish - (2014 J. Leclerc)
  3. "TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW". 1993. Ḵorāsāni (Khorasani Turkish). Khorasani Turkish is spoken by more than one million people in the northeast of Persia (in the province of Khorasan) and in the neighboring regions of Turkmenistan up to beyond the Amu Darya River
  4. "Ethnologue report for Khorasani Turkic"

Tulu, Sultan (1989). Chorasantürkische Materialien aus Kalāt bei Esfarāyen. Berlin: Klaus Schwarz Verlag. ISBN 3-922968-88-0.

Doerfer, Gerhard; Hesche, Wolfram (1993). Chorasantürkisch: Wörterlisten, Kurzgrammatiken, Indices. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3-447-03320-7.

แหล่งข้อมูลอื่น แก้