จักรพรรดินีหม่า
สมเด็จพระจักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา (จีน: 孝慈高皇后; พินอิน: Xiàocí gāo huánghòu) หรือ หม่าหวงโฮ่ว (จีนตัวย่อ: 马皇后; จีนตัวเต็ม: 馬皇后; พินอิน: Mǎ huánghòu; ค.ศ. 1332 - ค.ศ. 1382) เป็นจักรพรรดินีพระองค์เดียว ในจักรพรรดิหมิงไท่จู่ แห่งราชวงศ์หมิง
| เซี่ยวฉือเกาหวงโฮ่ว | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| สมเด็จพระจักรพรรดินี | |||||||||
 | |||||||||
| จักรพรรดินีราชวงศ์หมิง | |||||||||
| ดำรงพระยศ | ค.ศ. 1368 - ค.ศ. 1382 | ||||||||
| ก่อนหน้า | พระองค์แรกในราชวงศ์หมิง | ||||||||
| ถัดไป | จักรพรรดินีเหรินเซี่ยวเหวิน | ||||||||
| จักรพรรดินีจีน | |||||||||
| ดำรงพระยศ | ค.ศ. 1368 - ค.ศ. 1382 | ||||||||
| ก่อนหน้า | จักรพรรดินีคี | ||||||||
| ถัดไป | จักรพรรดินีเหรินเซี่ยวเหวิน | ||||||||
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |||||||||
| พระราชอิสริยยศ | จักรพรรดินี | ||||||||
| ฐานันดรศักดิ์ | พระอัครมเหสี | ||||||||
| สถานะการสมรส | พระภรรยาเจ้า | ||||||||
| พระนามลำลอง | จักรพรรดินีเท้าโต (大脚皇后) จักรพรรดินีหม่าเท้าโต (大脚马皇后) | ||||||||
| พระราชสมภพ | 18 เดือน 7 ค.ศ.1332 | ||||||||
| สวรรคต | 23 เดือน 9 ค.ศ.1382 รัชศกหงอู่ปีที่ 15 (51 พรรษา) นครอิ้งเทียน มหาจักรวรรดิหมิง | ||||||||
| ฝังพระบรมศพ | สุสานหลวงหมิงเซี่ยว | ||||||||
| |||||||||
| พระราชสวามี | ไท่จู่เกาหวงตี้จูหยวนจาง | ||||||||
| พระราชชนก | สวีอ๋องหม่ากง (徐王马公) | ||||||||
| พระราชชนนี | สวีหวางเฟยเจิ้งเอ่า (徐王妃郑媪) | ||||||||
| พระบิดาบุญธรรม | ฉูหยางอ๋องกัวจื่อซิ่ง (滁阳王郭子兴) | ||||||||
| พระมารดาบุญธรรม | ท่านหญิงจาง (张氏) | ||||||||
| พระราชโอรส |
| ||||||||
| พระราชธิดา |
| ||||||||
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์หมิงโดยการอภิเษกสมรส | ||||||||
| ตระกูล | หม่า (马) | ||||||||
พระองค์เป็นพระราชชนนีของหวงไท่จื่อจูเปียว และจักรพรรดิหมิงเฉิงจู่ เป็นพระอัยยิกาฝ่ายพระราชชนกในจักรพรรดิหมิงฮุ่ยจง และจักรพรรดิหมิงเหรินจง
พระบรมราชประวัติ แก้
พระชนม์ชีพ แก้
จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา ไม่มีบันทึกถึงพระนามเดิม[1] พระองค์เสด็จพระราชสมภพเมื่อ ค.ศ.1332 ในตระกูลหม่า เป็นพระราชธิดาในสวีอ๋องกับสวีหวางเฟย ก่อนที่พระราชชนก และพระราชชนนีจะเสด็จสวรรคต ทรงนำจักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกาให้อยู่ในการอุปการะ เป็นพระราชธิดาบุญธรรมของฉูหยางอ๋องกัวจื่อซิ่ง ต่อมาเมื่อทรงเจริญพระชนมพรรษาขึ้น ได้อภิเษกสมรสกับจักรพรรดิหมิงไท่จู่[2]
รัชศกหงอู่ปีที่ 1 (ค.ศ. 1368) จักรพรรดิหมิงไท่จู่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติขึ้นเป็นจักรพรรดิ ประกาศสถาปนาจักรวรรดิต้าหมิง ตั้งอิ้งเทียนฝู่ขึ้นเป็นนครหลวง ทรงมีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าสถาปนาจักรพรรดินีหม่าขึ้นที่พระอัครมเหสี และประกาศโปรดเกล้าสถาปนาจูเปียวในฐานะพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ ขึ้นเป็น "หวงไท่จื่อ" [3]
รัชศกหงอู่ปีที่ 2 (ค.ศ. 1369) จักรพรรดิหมิงไท่จู่มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าสถาปนา พระบรมราชบุพการีในจักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา ทรงพระกรุณาโปรดสถาปนาหม่ากง ขึ้นเป็น "สวีอ๋อง" และทรงพระกรุณาโปรดสถาปนาเจิ้งเอ่า ขึ้นเป็น "สวีหวางเฟย"
พระราชจริยวัตร แก้
ตามบันทึกทางประวัติศาสตร์ พระองค์ทรงมีพระอุปนิสัยที่ดีงาม เฉลียวฉลาด มีสติปัญญาเลิศ ไม่ทรงโปรดความฟุ่มเฟือยสุรุ่ยสุร่าย ทรงใช้สอยเครื่องอุปโภคบริโภคอย่างประหยัด แม้พระภูษาจะชำรุดแต่พระองค์ก็ไม่โปรดให้ตัดเย็บขึ้นใหม่ แต่โปรดให้นำไปซ่อมแซมแทน แล้วนำพระภูษามาฉลองซ้ำแล้วซ้ำอีก ทรงใช้จ่ายพระราชทรัพย์อย่างประหยัด ทรงโปรดการสอนวิชาความรู้ให้ราษฎร อีกทั้งก่อนและหลังจักรพรรดิหมิงไท่จู่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติขึ้นเป็นจักรพรรดิ พระองค์ได้ให้ความช่วยเหลือแบ่งเบาพระราชภารกิจที่มากมายของจักรพรรดิหมิงไท่จู่
แม้ว่าจักรพรรดินีหม่าจะเป็นถึงพระอัครมเหสี แต่พระองค์ก็ยังคงดูแลมื้อพระกระยาหารของจักรพรรดิหมิงไท่จู่ด้วยพระองค์เองอยู่ทุกวัน พระองค์ยังดูแลมื้อพระกระยาหาร และพระภูษาของเหล่าพระราชโอรสธิดา และพระราชนัดดาด้วยพระองค์เอง โดยทรงใส่ใจในทุกรายละเอียด มีพระอุปนิสัยที่อ่อนโยนต่อนางกำนัลข้าหลวงในพระราชวัง และเหล่าขุนนางเสนาบดี เมื่อเหล่าสตรีในวังหลังมีปัญหา จักรพรรดินีหม่าทรงไกล่เกลี่ยด้วยความเมตตา[4]
เสด็จสวรรคต แก้
ในเดือนสิงหาคม รัชศกหงอู่ปีที่ 15 จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกาทรงพระประชวร เสด็จสวรรคต (ค.ศ. 1382) สิริพระชนมพรรษา 51 พรรษา จักรพรรดิหมิงไท่จู่ทรงพระโทมนัสยิ่ง ทรงไม่โปรดเกล้าสถาปนาพระมเหสีองค์ใดขึ้นเป็นจักรพรรดินีอีกตลอดรัชกาล ในเดือนกันยายนของปีเดียวกัน หีบพระบรมศพได้ประดิษฐานไว้ในสุสานหลวงหมิงเซี่ยว และจักรพรรดิหมิงไท่จู่มีพระบรมราชโองการให้ทรงเฉลิมพระสมัญญานามสมเด็จพระจักรพรรดินีหม่าขึ้นว่า "เซี่ยวฉือหวงโฮ่ว (孝慈皇后)"[5][6]
ในเดือนมิถุนายน รัชศกหย่งเล่อปีที่ 1 (ค.ศ. 1403) จักรพรรดิหมิงเฉิงจู่มีพระบรมราชโองการให้ทรงเฉลิมพระสมัญญานามขึ้นว่า "เซี่ยวฉือจาวเซี่ยนจื้อเหรินเหวินเต๋อเฉิงเทียนซุ่นเชิ่งเกาหวงโฮ่ว (孝慈昭宪至仁文德承天顺圣高皇后)"
ในรัชศกเจียจิ้งปีที่ 17 (ค.ศ. 1538) จักรพรรดิหมิงซื่อจงมีพระบรมราชโองการให้ทรงเฉลิมพระสมัญญานามขึ้นว่า "เซี่ยวฉือเจินฮว่าเจ๋อซุ่นเหรินฮุยเฉิงเทียนอวี้เชิ่งจื้อเต๋อเกาหวงโฮ่ว (孝慈贞化哲顺仁徽成天育圣至德高皇后)"
พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ แก้
พระเกียรติยศ แก้
พระราชอิสริยยศ แก้
พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาและเฉลิมพระนามาภิไธย ดังนี้
- รัชศกเหรินเซินปีที่ 3 (ค.ศ.1332) :
- นางหม่า (馬氏)
- รัชศกหงอู่ปีที่ 1 (ค.ศ. 1368) :
- หวงโฮ่ว (皇后)
- รัชศกหงอู่ปีที่ 15 (ค.ศ. 1382) :
- เซี่ยวฉือหวงโฮ่ว (孝慈皇后)
- รัชศกหย่งเล่อปีที่ 1 (ค.ศ. 1403) :
- เซี่ยวฉือจาวเซี่ยนจื้อเหรินเหวินเต๋อเฉิงเทียนซุ่นเชิ่งเกาหวงโฮ่ว
(孝慈昭宪至仁文德承天顺圣高皇后)
- เซี่ยวฉือจาวเซี่ยนจื้อเหรินเหวินเต๋อเฉิงเทียนซุ่นเชิ่งเกาหวงโฮ่ว
- รัชศกเจียจิ้งปีที่ 17 (ค.ศ. 1538) :
- เซี่ยวฉือเจินฮว่าเจ๋อซุ่นเหรินฮุยเฉิงเทียนอวี้เชิ่งจื้อเต๋อเกาหวงโฮ่ว
(孝慈贞化哲顺仁徽成天育圣至德高皇后)
- เซี่ยวฉือเจินฮว่าเจ๋อซุ่นเหรินฮุยเฉิงเทียนอวี้เชิ่งจื้อเต๋อเกาหวงโฮ่ว
พระราชสันตติวงศ์ แก้
| ลำดับ | พระรูป | พระนาม | ประสูติ | สิ้นพระชนม์ | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
หมิงซิงจงจูเปียว | ค.ศ. 1355 | ค.ศ. 1392 | หวงไท่จื่อพระองค์แรกในราชวงศ์หมิง |
| 2 | ฉินหมินอ๋องจูชฺวัง | ค.ศ. 1356 | ค.ศ. 1395 | อ๋องสายพระมาลาเหล็ก พระราชโอรสลำดับที่ 2 ในจักรพรรดิหมิงไท่จู่ ได้รับการกล่าวว่ามีอำนาจทางทหารมากที่สุดในบรรดาอ๋องทั้งหมด | |
| 3 | 
|
จิ้งกงอ๋องจูกัง | ค.ศ. 1358 | ค.ศ. 1398 | อ๋องสายพระมาลาเหล็ก |
| 4 | 
|
เฉิงจู่เหวินหวงตี้จูตี้ (โต้แย้ง) | ค.ศ. 1360 | ค.ศ. 1424 | จักรพรรดิรัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์หมิง |
| 5 | โจวติ้งอ๋องจูซู่ | ค.ศ. 1361 | ค.ศ. 1425 | อ๋องสายพระมาลาเหล็ก | |
| 6 | เจ้าหญิงหนิงกั๋ว | ค.ศ. 1364 | ค.ศ. 1434 | ในรัชศกหย่งเล่อปีที่ 22 ได้รับการสถาปนาเป็น "ต้าฉางกงจู่ (大长公主)" | |
| 6 | เจ้าหญิงอันชิ่ง | ไม่ทราบ | ไม่ทราบ | พระราชธิดาลำดับที่ 4 ในจักรพรรดิหมิงไท่จู่ |
การประเมินทางประวัติศาสตร์ แก้
จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา ทรงได้รับการยกย่องจากนักประวัติศาสตร์ ให้เป็นหนึ่งในจักรพรรดินีของจีน ผู้ทรงมากล้นด้วยคุณธรรม และพระเมตตา เป็นแบบอย่างแก่ชนรุ่นหลัง
แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม แก้
ข้อมูลอ้างอิง แก้
- ↑ 惠焕章 (2004). 明太祖朱元璋百谜. 陕西旅游出版社. ISBN 7-5418-2028-8.
- ↑ 《明史》（卷113）：“太祖孝慈高皇后马氏，宿州人。父马公，母郑媪，早卒。马公素善郭子兴，遂以-{后}-托子兴。马公卒，子兴育之如己女。子兴奇太祖，以-{后}-归焉。”
- ↑ 《明史·卷一百十三·列传第一》：洪武元年正月，太祖即帝位，册为皇后。
- ↑ 《明史》（卷113）：“帝前殿决事，或震怒，-{后}-伺帝还宫，辄随事微谏。虽帝性严，然为缓刑戮者数矣。参军郭景祥守和州，人言其子持槊欲杀父，帝将诛之。-{后}-曰：“景祥-{只}-一子，人言或不实，杀之恐绝其-{後}-。”帝廉之，果枉。李文忠守严州，杨宪诬其不法，帝欲召还。-{后}-曰：“严，敌境也，轻易将不宜。且文忠素贤，宪言讵可信？”帝遂已。文忠-{後}-卒有功。学士宋濂坐孙慎罪，逮至，论死，-{后}-谏曰：“民家为子弟延师，尚以礼全终始，况天子乎？且濂家居，必不知情。”帝不听。会-{后}-侍帝食，不御酒肉。帝问故。对曰：“妾为宋先生作福事也。”帝恻然，投箸起。明日赦濂，安置茂州。吴兴富民沈秀者，助筑都城三之一，又请犒军。帝怒曰：“匹夫犒天子军，乱民也，宜诛。”-{后}-谏曰：“妾闻法者，诛不法也，非以诛不祥。民富敌国，民自不祥。不祥之民，天将灾之，陛下何诛焉！”乃释秀，戍云南。帝尝令重囚筑城。-{后}-曰：“赎罪罚役，国家至恩。但疲囚加役，恐仍不免死亡。”帝乃悉赦之。帝尝怒责宫人，-{后}-亦佯怒，令执付宫正司议罪。帝曰：“何为？”-{后}-曰：“帝王不以喜怒加刑赏。当陛下怒时，恐有畸重。付宫正，则酌其平矣。即陛下论人罪亦诏有司耳。””
- ↑ 《明史》卷一百十三 列传第一：帝欲访后族人官之，后谢曰：“爵禄私外家，非法。”力辞而止。然言及父母早卒，辄悲哀流涕。帝封马公徐王，郑媪为王夫人，修墓置庙焉。 洪武十五年八月寝疾。群臣请祷祀，求良医。后谓帝曰：“死生，命也，祷祀何益！且医何能活人！使服药不效，得毋以妾故而罪诸医乎？”疾亟，帝问所欲言。曰：“愿陛下求贤纳谏，慎终如始，子孙皆贤，臣民得所而已。”是月丙戌崩，年五十一。帝恸哭，遂不复立后。
- ↑ 《明史·卷一百十三·列传第一》：是月丙戌崩，年五十一。帝恸哭，遂不复立后。是年九月庚午葬孝陵，谥曰孝慈皇后。
| ก่อนหน้า | จักรพรรดินีหม่า | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| สมเด็จพระจักรพรรดินีฉี (ราชวงศ์หยวน) |
|
จักรพรรดินีแห่งจีน (ราชวงศ์หมิง) |
|
จักรพรรดินีเหรินเซี่ยวเหวิน |
 | บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |