พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ (18 เมษายน พ.ศ. 2341 – 16 เมษายน พ.ศ. 2406) มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้ากุญชร เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาศิลา เมื่อวันพุธ เดือน 6 ขึ้น 4 ค่ำ ปีมะเมีย สัมฤทธิศก จุลศักราช 1160 ตรงกับวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2341 เป็นต้นราชสกุลกุญชร
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 2 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
| ประสูติ | 18 เมษายน พ.ศ. 2341 |
| สิ้นพระชนม์ | 16 เมษายน พ.ศ. 2406 (64 ปี) |
| ราชสกุล | กุญชร |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาศิลา |
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นพิทักษเทเวศร์ และโปรดให้ทรงว่ากรมม้า
ในวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2394 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนกรมขึ้นเป็น กรมพระพิทักษเทเวศร์ นเรศรราชรวิวงศ์ อิศวรพงศพิพัฒนศักดิ อุดมอรรควรยศ วงศประนตนาถนเรนทร์ พาหเนนทรบพิตร และโปรดเกล้าฯ ให้กำกับกรมคชบาลเพิ่มอีกกรมหนึ่ง
พระองค์สิ้นพระชนม์ในสมัยรัชกาลที่ 4 เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 5 แรม 13 ค่ำ ปีกุน เบญจศก จุลศักราช 1225 ตรงกับวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2406 สิริพระชันษา 65 ปี
พระโอรส-พระธิดา
แก้- หม่อมเจ้าหญิงลม้าย
- หม่อมเจ้าหญิงลมุน (สิ้นชีพตักษัย 26 มิถุนายน พ.ศ. 2430)
- หม่อมเจ้าหญิงกลาง
- หม่อมเจ้าหญิงเล็ก
- หม่อมเจ้าชาย(ไม่ปรากฏพระนาม)
- หม่อมเจ้าชาย(ไม่ปรากฏพระนาม)
- หม่อมเจ้าหญิง(ไม่ปรากฏพระนาม)
- หม่อมเจ้าชาย(ไม่ปรากฏพระนาม)
- หม่อมเจ้าชาย(ไม่ปรากฏพระนาม)
- หม่อมเจ้าสิงหนาท ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รับสถาปนาขึ้นเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิงหนาทราชดุรงค์ฤทธิ์ (28 กรกฎาคม พ.ศ. 2369 – 6 มกราคม พ.ศ. 2423)
- หม่อมเจ้าหญิงลไม (พ.ศ. 2372 – 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2401)
- หม่อมเจ้าหญิงสถิตย์ (สิ้นชีพิตักษัย 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2452; พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2457)
- หม่อมเจ้าหญิงฉวี (สิ้นชีพิตักษัย 8 มกราคม พ.ศ. 2450; พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2457)
- หม่อมเจ้าหญิงนารี
- หม่อมเจ้าหญิงละไม
- หม่อมเจ้าหญิงละมุล
- หม่อมเจ้าหญิงพริ้ง
- หม่อมเจ้าชายภาณุมาศ ท.จ.,ต.ม. (พ.ศ. 2384 – 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2432; ได้รับพระราชทานโกศไม้สิบสอง พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2441) สมรสกับหม่อมกลิ่น (สกุลเดิม คชเสนี)
- หม่อมเจ้าทรงทัด (พ.ศ. 2392 – 7 ธันวาคม พ.ศ. 2432; พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2435)
- หม่อมเจ้าหญิงเฉลิม กุญชร (พ.ศ. 2399 – 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2465; พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2466)
- หม่อมเจ้าหญิง(ไม่ปรากฏพระนาม; ประสูติ 3 มีนาคม พ.ศ. 2400)
- หม่อมเจ้าศรีโสภณ กุญชร (ประสูติ พ.ศ. 2400)
- หม่อมเจ้าจุ้ย กุญชร
- หม่อมเจ้าสวัสดิ (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2425)
- หม่อมเจ้าจิต กุญชร
พระเกียรติยศ
แก้| ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ | |
|---|---|
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
พระอิสริยยศ
แก้- หม่อมเจ้ากุญชร (18 เมษายน พ.ศ. 2341 - พ.ศ. 2349)
- พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้ากุญชร (พ.ศ. 2349 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ากุญชร (7 กันยายน พ.ศ. 2352 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
- พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้ากุญชร (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
- พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิทักษเทเวศร์ (พ.ศ. 2367 - 2 เมษายน พ.ศ. 2394)
- พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหมื่นพิทักษเทเวศร์ (2 เมษายน พ.ศ. 2394 - 25 สิงหาคม พ.ศ. 2394)
- พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ (25 สิงหาคม พ.ศ. 2394 - 16 เมษายน พ.ศ. 2406)
ภายหลังสิ้นพระชนม์
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2411)
พงศาวลี
แก้| พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
แก้- ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
- บรรเจิด อินทุจันทร์ยง. ราชสกุลพระบรมราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : องค์การค้าของคุรุสภา, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2539. หน้า หน้าที่. ISBN 974-005-650-8 ข้อผิดพลาดพารามิเตอร์ใน {{ISBN}}: checksum