พระเจ้าจะซวา
พระเจ้าจะซวา (พม่า: ကျစွာ, ออกเสียง: [tɕa̰zwà]; ค.ศ. 1198–1251) เป็นกษัตริย์แห่งอาณาจักรพุกาม ครองสิริราชสมบัติระหว่าง ค.ศ. 1235 – 1251 จะซวาขึ้นครองราชย์ถัดจากพระเจ้าไชยสิงขะ พระราชบิดา และมีความเคร่งศาสนากว่า[3][4]
| พระเจ้าจะซวา ကျစွာ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| กษัตริย์แห่งพุกาม | |||||
 | |||||
| กษัตริย์แห่งพม่า | |||||
| ครองราชย์ | 19 กรกฎาคม ค.ศ. 1235[1] – ป. พฤษภาคม ค.ศ. 1251 | ||||
| ก่อนหน้า | พระเจ้าไชยสิงขะ (หรือนรสิงหอุซะนา) | ||||
| ถัดไป | พระเจ้าอุซะนา | ||||
| มุขยมนตรี | ราซะทินจาน | ||||
| ประสูติ | 4 พฤษภาคม ค.ศ. 1198[2] วันจันทร์ แรม 13 ค่ำ เดือนกะโซน 560 ME พุกาม | ||||
| สวรรคต | ป. พฤษภาคม ค.ศ. 1251 (~53 พรรษา) ป. เดือนนะโยน 613 ME พุกาม | ||||
| ชายา | ราชเทวี | ||||
| พระราชบุตร | พระเจ้าอุซะนา[note 1] Thonlula Saw Khin Htut | ||||
| |||||
| ราชวงศ์ | พุกาม | ||||
| พระราชบิดา | พระเจ้าไชยสิงขะ | ||||
| พระราชมารดา | Eindawthe | ||||
| ศาสนา | พุทธเถรวาท | ||||
เมื่อพระเจ้าไชยสิงขะพระราชบิดาเสด็จสวรรคตใน ค.ศ. 1235 พระองค์ในฐานะรัชทายาทจึงขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมา โดยพระองค์มิได้เป็นที่นิยมเหมือนพระราชบิดาเพราะพระองค์ได้ยกเว้นภาษีที่ดินธรณีสงฆ์ ทำให้พระราชทรัพย์ที่มีจำนวนมากเริ่มร่อยหลอลง รวมถึงราชวงศ์พุกามที่เจริญรุ่งเรืองและมีเสถียรภาพมายาวนานกว่า 200 ปีนับแต่รัชสมัยพระเจ้าอโนรธามังช่อเริ่มสั่นคลอน[5]
พระชนม์ชีพช่วงต้น
แก้พระเจ้าจะซวาเสด็จพระราชสมภพในเจ้าชายไชยสิงขะกับพระมเหสี Eindawthe ข้อความจารึกที่ได้รับบริจาคโดยพระมาตุจฉาฝ่ายแม่ (พระกนิษฐาของพระราชมารดา) ระบุว่า จะซวาเสด็จพระราชสมภพเมื่อวันจันทร์ที่ 4 พฤษภาคม ค.ศ. 1198 เวลาตี 4[2] วันที่นี้อยู่หลังจากวันที่ตามพงศาวดาร Zatadawbon Yazawin ที่ระบุเป็นวันที่ 20 เมษายน ค.ศ. 1198[6]
ตารางข้างล่างระบุวันที่ตามพงศาวดารหลัก 4 เล่ม[7]
| พงศาวดาร | พระราชสมภพ–สวรรคต | พระชนมายุ | รัชสมัย | ความยาวรัชสมัย |
|---|---|---|---|---|
| Zatadawbon Yazawin (ส่วนรายพระนามพระมหากษัตริย์) | 1197–1249 | 52[note 2] | 1234–1249 | 15 |
| Zatadawbon Yazawin (ส่วนดวงชะตาราศี) | 20 April 1198 – 1251 | 53 | 1234–1251 | 17 |
| มหาราชวงศ์ | 1200–1234 | 34 | 1219–1234 | 15 |
| มหาราชวงศ์ ฉบับใหม่ และ มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว | 1194–1250 | 56 | 1234–1250 | 16 |
รัชสมัย
แก้ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
สวรรคต
แก้ตามพงศาวดารหลักระบุว่าพระเจ้าจะซวาเสด็จสวรรคตในช่วง ค.ศ. 1249 ถึง 1251[note 3] แต่เนื่องจากพระเจ้าอุซะนาสวรรคตในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1256 หลังครองราชย์เพียง 5 ปี[1] จะซวาอาจสวรรคตในช่วงต้น ค.ศ. 1251 ตามรายงานในส่วนโหราศาสตร์ของ Zatadawbon Yazawin ทางวิชาการยอมรับ ค.ศ. 1251 เป็นปีที่พระองค์สวรรคตเป็นการชั่วคราว[8]
หมายเหตุ
แก้- ↑ พงศาวดาร (Hmannan Vol. 1 2003: 334) ระบุว่าอุซะนาเป็นพระราชโอรสในจะซวา แต่ (Than Tun 1964: 134) อ้างหลักฐานจารึกระบุว่าอุซะนาเป็นพระราชโอรสใน Naratheinkha Uzana ซึ่งเป็นพระเชษฐาของจะซวา ซึ่งหมายความว่าอุซะนาเป็นพระราชนัดดาในจะซวา
- ↑ (Zata 1960: 40) ระบุว่าพระองค์สวรรคตในปีที่ 35 แต่เห็นได้ชัดว่าเป็นข้อผิดพลาดในการพิมพ์ โดยควรเป็นดังนี้: พระองค์สวรรคตเมื่อพระชนมายุ 53 พรรษา (ตอนพระชนมายุ 52 พรรษา) เนื่องจากพงศาวดารยังระบุด้วยว่าอุซะนา พระราชโอรส สวรรคตใน 5 ปีต่อมาเมื่อพระชนมายุ 40 พรรษา
- ↑ อิงจากพระบรมราชโองการในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1249 จาก (Than Tun 1964: 133) พระองค์ยังมีพระชนม์ชีพอยู่ ณ วันที่ 6 พฤษภาคม ค.ศ. 1249
อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 Than Tun 1964: 134
- ↑ 2.0 2.1 Kala Vol. 1 2006: 232, per footnote #2 by the Universities Historical Research
- ↑ Harvey 1925: 59
- ↑ Coedès 1968: 183
- ↑ Htin Aung 1967: 64–65
- ↑ (Zata 1960: 67): วันจันทร์, ขึ้น 14 ค่ำ เดือนกะโซน 560 = 20 เมษายน ค.ศ. 1198
- ↑ Maha Yazawin Vol. 1 2006: 349
- ↑ Yazawin Thit Vol. 1 2012: 136, footnote 1
บรรณานุกรม
แก้- Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Kala, U (2006) [1724]. Maha Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (4th printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
- Maha Sithu (2012) [1798]. Kyaw Win; Thein Hlaing (บ.ก.). Yazawin Thit (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2nd ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
- Pe Maung Tin; Luce, G.H. (1923). The Glass Palace Chronicle of the Kings of Burma (1960 ed.). Rangoon University Press.
- Royal Historians of Burma (1960) [c. 1680]. U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (ภาษาพม่า). Historical Research Directorate of the Union of Burma.
- Royal Historical Commission of Burma (2003) [1832]. Hmannan Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3. Yangon: Ministry of Information, Myanmar.
- Strachan, Paul (1990). Imperial Pagan: art and architecture of Burma. University of Hawaii Press. ISBN 9780824813253.
- Tarling, Nicholas (1992). The Cambridge History of Southeast Asia (1993 ed.). Cambridge University Press. ISBN 9780521355056.
- Than Tun (1964). Studies in Burmese History (ภาษาพม่า). Vol. 1. Yangon: Maha Dagon.
| ก่อนหน้า | พระเจ้าจะซวา | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าไชยสิงขะ | 
|
พระมหากษัตริย์พม่า (อาณาจักรพม่ายุคที่ 1) (พ.ศ. 1778 - พ.ศ. 1794) |
|
พระเจ้าอุซะนา |