พระยามหาวงษ์
เจ้าหลวงมหาวงษ์[3] หรือ เจ้ามหาวงษ์[4] ทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61 และองค์ที่ 11 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ทรงเป็นราชโอรสในเจ้าฟ้าหลวงมหาพรหม เจ้าฟ้าเมืองเทิง กับแม่เจ้านางเลิศอัครเทวี (ผู้เป็นพระธิดาในเจ้าไชยราชากับเจ้านางเทพ) ส่วนเจ้านางเทพ (ผู้เป็นพระธิดาในพระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ กับแม่เจ้าเมืองเชียงใหม่อัครเทวี) และทรงเป็นพระปนัดดา (เหลน) ในพระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ทรงครองเมืองน่าน ระหว่างปี พ.ศ. 2381 - พ.ศ. 2394
เจ้ามหาวงษ์ | |||||
---|---|---|---|---|---|
พระยาน่าน | |||||
เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ | |||||
ราชาภิเษก | 23 เมษายน พ.ศ. 2381 | ||||
ครองราชย์ | 23 เมษายน พ.ศ. 2381 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2394 | ||||
รัชกาล | 12 ปี 183 วัน | ||||
พระอิสริยยศ | พระยาประเทศราช | ||||
ก่อนหน้า | เจ้าอชิตวงษ์ | ||||
ถัดไป | เจ้าอนันตวรฤทธิเดช | ||||
พิราลัย | 23 ตุลาคม พ.ศ. 2394 ณ คุ้มหลวงนครเมืองน่าน | ||||
พระชายา | แม่เจ้ายอดทิพมโนลาอัครเทวี | ||||
ชายา | แม่เจ้าแก้วเทวี | ||||
พระราชบุตร | 5 พระองค์ | ||||
| |||||
ราชสกุล | มหาวงศนันทน์ [2] | ||||
ราชวงศ์ | ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ | ||||
พระบิดา | เจ้าฟ้ามหาพรหม เจ้าฟ้าเมืองเทิง | ||||
พระมารดา | แม่เจ้านางเลิศอัครเทวี |
พระประวัติ แก้
เจ้าหลวงมหาวงษ์ หรือ เจ้ามหาวงษ์ ทรงเป็นราชโอรสองค์โตในเจ้าฟ้ามหาพรหม เจ้าฟ้าเมืองเทิง ประสูติแต่แม่เจ้านางเลิศอัครเทวี (ผู้เป็นพระธิดาในเจ้าไชยราชากับแม่เจ้านางเทพ) ส่วนแม่เจ้านางเทพ (ผู้เป็นพระธิดาในพระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ กับแม่เจ้าเมืองเชียงใหม่อัครเทวี) และทรงเป็นพระปนัดดา(เหลน)ในพระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ทรงมีพระอนุชาและพระขนิษฐาร่วมเจ้ามารดา 8 พระองค์ ดังนี้
- เจ้ามหาวงษ์ ภายหลังเป็นได้ พระเจ้ามหาวงษ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61
- เจ้าเมืองแก้ว
- เจ้าน้อยพิมพิสาร
- เจ้าวุฒนะ ภายหลังเป็นได้ เจ้าหลวงเมืองเทิง
- เจ้าสุริยช่อฟ้า
- แม่เจ้าอุบลวรรณา
- แม่เจ้าศรีวรรณา
- แม่เจ้าจันทิมา
พระอิสริยยศ แก้
- เจ้าพระเมืองมหาวงษ์
- เจ้ามหาอุปราชามหาวงษ์
- เจ้าพระยาน่านมหาวงษ์
พ.ศ. 2381 เจ้ามหาอุปราชามหาวงษ์ ท่านก็ได้ลงไปเข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว กาลนั้น พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จิงมีพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตร แต่งตั้ง เจ้ามหาอุปราชามหาวงษ์ ให้เป็น เจ้าพระยาน่านมหาวงษ์ เจ้านครเมืองน่าน
พระชายา และราชบุตร แก้
เจ้ามหาวงษ์ ทรงมีพระชายา 2 องค์ และพระโอรส พระธิดา 5 พระองค์ มีรายพระนามตามลำดับ ดังนี้
- พระชายาที่ 1 แม่เจ้ายอดทิพมโนลาอัครเทวี ประสูติพระโอรส 3 พระองค์ ดังนี้
- เจ้าอินปั๋น ภายหลังเป็น เจ้าบุรีรัตนหัวเมืองแก้ว เมืองน่าน
- เจ้าคำเครื่อง ภายหลังเป็น พระยาวังขวา เมืองน่าน
- เจ้าน้อยเมือง
- พระชายาที่ 2 แม่เจ้าแปงเฮือนเทวี ประสูติพระโอรส 2 พระองค์ ดังนี้
- เจ้าพิมพิสาร
- เจ้าตุ้ย ภายหลังเป็น พระยาไชยสารวงศา เจ้าเมืองเทิง
กรณียกิจ แก้
เมื่อถึงปีพ.ศ. 2391 เจ้ามหาวงศ์ขึ้นครองเมืองน่าน ก็ทะนุบำรุงพระพุทธศาสนา ซ่อมแซมวัดต่าง ๆ สำหรับวัดพระธาตุแช่แห้งนั้น ท่านได้สร้างเจดีย์ขึ้น 4 องค์ ขึ้นเหนือปากขันหลวง มหาธาตุหลวงเจ้าภูเพียงแช่แห้ง 4 ด้าน ซ่อมแซมวิหารหลวง ศาลาบาตร ประตูโขลน ศาลานางป้อง ได้เชิญแกนเหล็กขึ้นใส่ เอาฉัตรและเกิ้งขึ้นแถมอีก 2 ใบ ดอกบัวเงิน 6 ดอก ดอกบัวคำ 6 ดอก สร้างกระดิ่งห้อย 10 ลูก สร้างพระพุทธรูป 3 องค์ แล้วทำบุญเฉลิมฉลอง
ราชตระกูล แก้
พงศาวลีของพระยามหาวงษ์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
ดูเพิ่ม แก้
อ้างอิง แก้
- ↑ https://db.sac.or.th/inscriptions/uploads/file/1911_1.pdf จารึกมหาวงศ์ฯ ซ่อมพระธาตุแช่แห้ง ด้านที่ 1
- ↑ นามสกุลคนไทย (ต้นสกุล (ต้นวงศ์), ต้นราชสกุล)
- ↑ ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 201
- ↑ ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 201
ก่อนหน้า | พระยามหาวงษ์ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระเจ้าอชิตวงษ์ | เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61 และองค์ที่ 11 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ (พ.ศ. 2381 - พ.ศ. 2394) |
พระเจ้าอนันตวรฤทธิเดช |