พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์

พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ เป็นพระที่นั่งภายในพระบวรราชวัง สร้างขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อเป็นที่ประทับของพระองค์ ปัจจุบัน เป็นส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร จัดเป็นห้องพระบวรราชานุสรณ์ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์
พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์
ประเภท	พระที่นั่ง
ที่ตั้ง	แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
สร้างโดย	พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
การใช้งานดั้งเดิม	ที่ประทับส่วนพระองค์
สถานะ	ยังมีอยู่
ผู้ดูแล	กรมศิลปากร
โบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนโดยกรมศิลปากร
ขึ้นเมื่อ	9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2519
เป็นส่วนหนึ่งของ	พระราชวังบวรสถานมงคล
เลขอ้างอิง	0000015

พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ภายหลังการบูรณะ

ประวัติ

เมื่อพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จมาประทับยังพระบวรราชวัง พระองค์ทรงสร้างพระราชมณเฑียรแห่งใหม่ขึ้น โดยมีลักษณะเป็นเก๋งจีน เมื่อพระองค์เสด็จเข้าไปประทับ ณ พระราชมณเฑียรแห่งใหม่นั้น พระองค์เกิดพระอาการประชวรติดต่อเป็นเวลานาน เมื่อซินแสเข้ามาดูจึงกราบทูลว่า เนื่องจากพระที่นั่งเก๋งจีนองค์นี้ สร้างในที่ฮวงจุ้ยที่เป็นอัปมงคล ดังนั้น พระองค์จึงโปรดให้รื้อพระที่นั่งเก๋งจีนลง ไปปลูกไว้ที่นอกวัง พระที่นั่งเก๋งจีนองค์นี้ ภายหลังพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้ย้ายไปปลูกที่พระราชวังดุสิต เพื่อใช้เป็นที่ประทับของเจ้านายวังหน้า เมื่อเสด็จเข้าไปเฝ้าพระองค์ที่พระราชวังดุสิต

หลังจากนั้น พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้สร้างพระที่นั่งองค์ใหม่บริเวณที่สร้างพระที่นั่งเก๋งจีนองค์เดิม แต่ได้เลื่อนตำแหน่งที่ตั้งไปทางทิศตะวันออก ลักษณะเป็นตึกฝรั่ง เรียกพระที่นั่งองค์นี้ว่า "พระที่นั่งวงจันทร์" ตามพระนามของพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงวงจันทร์ พระธิดาในพระองค์

ภายหลังจากการเสด็จสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้สร้างตู้ทองเรียงกัน 3 ตู้เพื่อใช้ประดิษฐานพระบรมอัฐิ โดยตู้กลางนั้นใช้ประดิษฐานพระบรมอัฐิของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ตู้ด้านข้างนั้นประดิษฐานพระอัฐิของสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินีและพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมทั้งพระราชทานนามพระที่นั่งใหม่ว่า "พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์" นอกจากนี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังโปรดฯ ให้ยกพระแท่นที่บรรทมไปไว้ที่พระราชวังบางปะอินด้วย

ปัจจุบัน พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์จัดเป็นห้องพระบวรราชานุสรณ์ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

รูปภาพ

• 
  นอกชานชั้นสองของพระที่นั่ง
• 
  พระบรมรูปพระปิ่นเกล้าฯ
• 
  ท้องพระโรงบนชั้นที่สอง
• 
  ห้องบนชั้นที่สอง
• 
  พระแท่นบรรทมบนชั้นที่สอง
• 
  พระฉายผนัง
• 
  พระฉายใหญ่ตั้งพื้น
• 
  พระที่นั่งจัดแสดงในชั้นล่าง
• 
  แคนจัดแสดงในชั้นล่าง

อ้างอิง

• แน่งน้อย ศักดิ์ศรี,หม่อมราชวงศ์, พระราชวังและวังในกรุงเทพฯ (พ.ศ. 2325-2525), โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2525
• สุนิสา มั่นคง, วังหน้า รัตนโกสินทร์, สำนักพิมพ์มติชน, 2543, ISBN 974-322-030-5

แหล่งข้อมูลอื่น

• พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร : พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ เก็บถาวร 2007-12-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร