ปลาสเตอร์เจียนขาว

ปลาสเตอร์เจียนขาว
ปลาสเตอร์เจียนขาวขนาดใหญ่ในพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ
ปลาสเตอร์เจียนขาววัยอ่อนในตู้เลี้ยงกำลังกินปลาทอง
สถานะการอนุรักษ์
เสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์ (IUCN 2.3)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Acipenseriformes
วงศ์:	Acipenseridae
สกุล:	Huso
สปีชีส์:	H.  huso
ชื่อทวินาม
Huso huso (Linnaeus, 1758)
ชื่อพ้อง
Acipenser huso (Linnaeus, 1758) Acipenser beluga (Forster, 1767)

สำหรับปลาสเตอร์เจียนขาว ชนิด Acipenser transmontanus ดูที่ ปลาสเตอร์เจียนแปซิฟิก

ปลาสเตอร์เจียนขาว (อังกฤษ: Beluga, European sturgeon, Giant sturgeon, Great sturgeon; รัสเซีย: Белуга-แปลว่า สีขาว; ชื่อวิทยาศาสตร์: Huso huso) ปลาน้ำจืดและน้ำกร่อยขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง ในวงศ์ Acipenseridae มีลักษณะลำตัวยาว ส่วนของหางเหมือนปลาฉลาม มีเกล็ดเป็นหนามแหลม ๆ เรียงเป็นแถวอยู่บนลำตัว ปลายปากเรียวแหลม ช่องปากอยู่ด้านล่างของลำตัวมีหนวดขนาดเล็กหลายเส้นรอบ ๆ ปากไว้รับสัมผัส ส่วนหลังมีสีดำอมเทา ส่วนท้องและขอบครีบต่าง ๆ มีสีขาว เมื่อยังเล็กส่วนท้องจะมีสีขาว ส่วนขอบของครีบมีสีขาว พื้นลำตัวมีสีเทาและหนามบนหลังมีสีขาว จึงเป็นที่มาของชื่อ

ปลาสเตอร์เจียนขาว นับเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่มาก เมื่อโตเต็มที่ยาวได้ถึง 5 เมตร น้ำหนักถึง 900 กิโลกรัม และมีบันทึกว่าพบใหญ่ที่สุดถึง 9 เมตร นับเป็น 2 เท่าตัวของความยาวปลาฉลามขาว ด้วยซ้ำจึงจัดว่าเป็นปลาน้ำจืดที่มีขนาดใหญ่มากที่สุดชนิดหนึ่งของโลก ในธรรมชาติพบการแพร่กระจายในเขตหนาวของทวีปยุโรป เช่น ทะเลดำ, ทะเลสาบแคสเปียน และทะเลเอเดรียติก หากินอยู่ตามพื้นน้ำโดยใช้หนวดสัมผัส อาหารได้แก่ ปลาขนาดเล็กและสัตว์น้ำชนิดต่าง ๆ

ใน ค.ศ. 1997 มีการจับปลาสเตอร์เจียนขาวได้ที่แม่น้ำโวลกา ประเทศรัสเซีย มีน้ำหนัก 1,815 กิโลกรัม มีลำตัวยาว 6.5 เมตร อายุประมาณ 130 ปี

ปลาขนาดใหญ่ในฟาร์มเลี้ยงเพื่อเอาไข่ปลาคาร์เวียร์ ที่เกาหลีใต้

ปลาสเตอร์เจียนขาว เป็นปลาที่มีวงจรชีวิตเป็นปลาสองน้ำ ในวัยอ่อนจะฟักตัวและเลี้ยงตัวในปากแม่น้ำหรือแหล่งต้นน้ำลำธารในภูเขา เมื่อโตขึ้นจะอพยพย้ายถิ่นลงสู่ทะเลหรือแถบชายฝั่ง ในอดีตปลาสเตอร์เจียนขาวในแม่น้ำดานูบจะว่ายอพยพไปวางไข่ไกลกว่ากรุงเวียนนา ของออสเตรีย แต่ปัจจุบันนี้ไม่สามารถทำเช่นนั้นได้เนื่องจากมีการสร้างเขื่อนปิดกั้นการเดินทางของปลา

ปลาสเตอร์เจียนขาว เป็นปลาเศรษฐกิจที่สำคัญอีกชนิดหนึ่งของยุโรป ด้วยการบริโภคเนื้อมาอย่างยาวนานตั้งแต่ยุคโรมัน รวมถึงไข่ที่ให้ไข่ปลาคาเวียร์ที่เป็นอาหารชั้นหรู มีราคาแพง ซึ่งจะให้ไข่ที่มีสีเข้มตั้งแต่สีเทาอ่อนจนกระทั่งถึงสีดำ ซึ่งนับได้ว่าเป็นไข่ปลาคาเวียร์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และแพงที่สุดด้วย

สถานภาพของปลาสเตอร์เจียนขาวในปัจจุบัน นับว่าใกล้สูญพันธุ์มากแล้ว ซึ่งเป็นผลจากการจับเพื่อการบริโภคและถูกรุกรานถิ่นที่อยู่อาศัย เนื่องจากเป็นปลาที่อ่อนไหวง่ายต่อสภาพน้ำและสิ่งแวดล้อมมาก อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าใกล้สูญพันธุ์ (ไซเตส) ได้จัดให้อยู่ในบัญชีหมายเลขที่ 2 (Appendix II) แต่ปัจจุบันสามารถเพาะขยายพันธุ์ในที่เลี้ยงได้แล้ว และมีการเลี้ยงเป็นปลาสวยงามด้วย

ปลาสเตอร์เจียนขาว มีชื่อเรียกอื่นอีกว่า "เบลูก้า" (белуга) ซึ่งเป็นภาษารัสเซียแปลว่า "ขาว" หรือนิยมเรียกกันสั้น ๆ ตามชื่อสกุลและสายพันธุ์ว่า "ฮูโซ่"

แหล่งข้อมูลอื่น

• รูปและข้อมูลปลาสเตอร์เจียนขาว