นิลส์โซเนีย (ตะพาบ)

นิลส์โซเนีย หรือ ตะพาบนกยูง (อังกฤษ: Nilssonia) เป็นสกุลหนึ่งของตะพาบ (วงศ์ Trionychidae) ที่พบได้ในแม่น้ำ ลำธาร สระน้ำ และทะเลสาบในเอเชียใต้ และพม่า ซึ่งเป็นโมโนไทปิก (Monotypic taxon) โดยมีสปีชีส์เดียวคือ ตะพาบนกยูงพม่า (N. formosa) อย่างไรก็ตามสกุลของ Aspideretes ที่มีความใกล้ชิดกับ N. formosa มากกว่าที่เชื่อกัน โดยแตกต่างกันเพียงที่แผ่นประสาทคู่แรกระหว่างคู่กระดองหลังและโพรงเยื่อหุ้มปอด ซึ่งเชื่อมติดกันเป็นอันเดียวใน N. formosa และไม่เชื่อมติดกันในอีกชนิดหนึ่ง[5]

นิลส์โซเนีย
ภาพของตะพาบลีธ
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอต
Eukaryota
อาณาจักร: สัตว์
Animalia
ไฟลัม: สัตว์มีแกนสันหลัง
Chordata
ชั้น: สัตว์เลื้อยคลาน
Reptilia
อันดับ: เต่า
Testudines
อันดับย่อย: อันดับย่อยเต่า
Cryptodira
วงศ์: วงศ์ตะพาบ
Trionychidae
วงศ์ย่อย: วงศ์ย่อยตะพาบ
Trionychinae
สกุล: สกุลตะพาบนกยูง
Nilssonia
Gray, 1872[1]
Species
  • See text
ชื่อพ้อง[4]
  • Nilssonia Gray, 1872: 332[1]
  • Isola Gray, 1873: 51[2]
  • Aspideretes O.P. Hay, 1904: 274[3]

จึงได้มีการเสนอให้รวมสองสกุลนี้ไว้ภายใต้ชื่อเดิมว่า Nilssonia ซึ่งเหมือนว่าญาติที่ใกล้ชิดที่สุดของตะพาบนกยูงพม่า คือ ตะพาบคงคา (A./N. gangeticus) และตะพาบลีธ (A./N. leithii) ทำให้การรวมสกุลนี้เข้าด้วยกันนั้นที่ได้ถูกรับรอง[5][4]

ศัพทมูลวิทยา

แก้

ชื่อสกุล Nilssonia ตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่นักสัตววิทยาชาวสวีเดนชื่อ สเวน นิลส์สัน (Sven Nilsson)[6]

สายพันธุ์

แก้

ในสกุลนี้มี 5 สปีชีส์ด้วยกัน ได้แก่

  • Nilssonia formosa (Gray, 1869) – ตะพาบนกยูงพม่า, ตะพาบพม่าลายตา หรือ ตะพาบพม่า
  • Nilssonia gangetica (Cuvier, 1825) – ตะพาบคงคา หรือ ตะพาบอินเดีย
  • Nilssonia hurum (Gray, 1831) – ตะพาบนกยูงอินเดีย, ตะพาบมยุรา หรือ ตะพาบน้ำลายนกยูง
  • Nilssonia leithii (Gray, 1872) – ตะพาบลีธ, ตะพาบไลธ์ หรือ ตะพาบนาคปุระ
  • Nilssonia nigricans (Anderson, 1875) – ตะพาบดำ หรือ ตะพาบบิซฏามี

เชิงอรรถและรายการอ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 Gray, John Edward (1872). "Notes on the mud-tortoises of India (Trionyx, Geoffroy)". Annals and Magazine of Natural History, Fourth Series 10: 326–340.
  2. Gray, John Edward (1873). "Notes on mud-tortoises (Trionyx, Geoffroy), and on the skulls of the different kinds". Proceedings of the Zoological Society of London 1873: 38–72.
  3. Hay, Oliver P. (1904). "On the existing genera of the Trionychidae". Proceedings of the American Philosophical Society 42: 268–274.
  4. 4.0 4.1 Turtle Taxonomy Working Group [van Dijk PP, Iverson JB, Rhodin AGJ, Shaffer HB, Bour R] (2014). "Turtles of the world, 7th edition: annotated checklist of taxonomy, synonymy, distribution with maps, and conservation status". In: Rhodin AGJ, Pritchard PCH, van Dijk PP, Saumure RA, Buhlmann KA, Iverson JB, Mittermeier RA (editors) (2014). "Conservation Biology of Freshwater Turtles and Tortoises: A Compilation Project of the IUCN/SSC Tortoise and Freshwater Turtle Specialist Group". Chelonian Research Monographs 5 (7): 000.329–479, doi:10.3854/ crm.5.000.checklist.v7.2014.
  5. 5.0 5.1 Praschag P, Hundsdörfer AK, Reza AHMA, Fritz U (2007). "Genetic evidence for wild-living Aspideretes nigricans and a molecular phylogeny of South Asian softshell turtles (Reptilia: Trionychidae: Aspideretes, Nilssonia)". Zool. Scripta 36 (4): 301–310. doi:10.1111/j.1463-6409.2007.00282.x (HTML abstract) อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "praschagetal2007" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน
  6. Beolens, Bo; Watkins, Michael; Grayson, Michael (2011). The Eponym Dictionary of Reptiles. xiii + 296 pp. ISBN 978-1-4214-0135-5. ("Nilsson", p. 191).