ตำบลนครชุม (อำเภอเมืองกำแพงเพชร)
นครชุม เป็นตำบลหนึ่งในอำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของแม่น้ำปิง และอยู่ตรงข้ามกับตัวเมืองกำแพงเพชร ปัจจุบันมีประชากรทั้งหมด 17,381 คน[2] เป็นที่ตั้งของสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย อาทิ วัดพระบรมธาตุเจดียาราม วัดซุ้มกอ วัดเจดีย์กลางทุ่ง เป็นต้น และยังเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชรอีกด้วย สมัยก่อนเมืองนครชุมเคยเป็นเมืองที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ เนื่องจากเป็นเมืองลูกหลวงของอาณาจักรสุโขทัย แต่ต่อมาได้ถูกทิ้งร้าง เพราะผู้คนได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานที่ฝั่งเมืองกำแพงเพชร[3]
ตำบลนครชุม | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Tambon Nakhon Chum |
 | |
  ตำบลนครชุม | |
| พิกัด: 16°28′28.4″N 99°29′47.1″E / 16.474556°N 99.496417°E | |
| ประเทศ | ไทย |
| จังหวัด | กำแพงเพชร |
| อำเภอ | เมืองกำแพงเพชร |
| พื้นที่[1] | |
| • ทั้งหมด | 68.5 ตร.กม. (26.4 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564)[2] | |
| • ทั้งหมด | 17,381 คน |
| • ความหนาแน่น | 253.74 คน/ตร.กม. (657.2 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 62000 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 620105 |
| เว็บไซต์ | www (เว็บไซต์ ทต.นครชุม) www (เว็บไซต์ อบต.นครชุม) |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ประวัติ แก้
เมืองนครชุม เป็นเมืองโบราณที่สร้างในสมัยก่อนอาณาจักรสุโขทัย สันนิษฐานว่าถูกสร้างขึ้นเมื่อก่อนพุทธศักราช 1800 และมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวงในสมัยอาณาจักรสุโขทัย เมืองนครชุมเจริญถึงขีดสุดในช่วงสมัยการครองราชย์ของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (พญาลิไทย) ซึ่งเป็นพระมหากษัตริย์แห่งสุโขทัยพระองค์ที่ 6 เมื่อคราที่พระองค์ได้เสด็จมาที่เมืองนครชุม พระองค์ได้โปรดให้สร้างพระเจดีย์เพื่อประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุจากลังกา และสถาปนาพระศรีมหาโพธิ์ไว้ ณ เมืองนครชุมแห่งนี้ด้วย[4]
ราวพุทธศักราช 2000 เกิดน้ำกัดเซาะกำแพงเมือง และโรคไข้ป่าระบาด ผู้คนเจ็บป่วยล้มตายกันเป็นจำนวนมาก ประกอบกับอาณาจักรสุโขทัย ถูกผนวกเป็นอาณาจักรเดียวกับกรุงศรีอยุธยา ทำให้เมืองนครชุมเริ่มหมดความสำคัญลง ผู้คนจึงอพยพข้ามแม่น้ำปิงมาตั้งถิ่นฐานทางฝั่งตะวันออก หรือเมืองกำแพงเพชรแทน เมืองนครชุมจึงเป็นเมืองร้างในเวลายาวนานกว่าสามร้อยปี
เมื่อสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ได้มีการอพยพชาวลาวเวียงจันทน์ประมาณหนึ่งร้อยครอบครัว มาตั้งถิ่นฐานที่เมืองนครชุมแห่งนี้ ซึ่งต่อมาเรียกกันว่า "บ้านปากคลอง" โดยแบ่งเป็นบ้านปากคลองเหนือ บ้านปากคลองกลาง และบ้านปากคลองใต้ ตอนนี้ยังไม่มีใครรู้จักเมืองนครชุม จนกระทั่งสมเด็จพุฒาจารย์ (โต) ได้มาค้นพบเมืองนครชุมอีกครั้ง และฟื้นฟูเมืองนครชุมขึ้น พร้อมกับวัดพระบรมธาตุ ต่อมาเมื่อทราบว่าบ้านปากคลองนี้คือเมืองนครชุม จึงกลับมาเรียกว่าตำบลนครชุมดังแต่โบราณ[3]
ที่ตั้งและอาณาเขต แก้
ตำบลนครชุมมีที่ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิงและตัวเมืองกำแพงเพชร มีระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 351 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 68.5 ตารางกิโลเมตร หรือ 42,812.5 ไร่ ตำบลนครชุมมีอาณาเขตติดต่อกับตำบลข้างเคียง ดังนี้ [5]
- ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลทรงธรรม
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลในเมือง และตำบลเทพนคร
- ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลอ่างทอง ตำบลคลองแม่ลาย และตำบลท่าขุนราม
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลนาบ่อคำ
การปกครอง แก้
หมู่บ้าน แก้
พื้นที่ตำบลนครชุมมีประชากรทั้งหมด 17,381 คน โดยแบ่งเป็นประชากรชายทั้งหมด 8,301 คน และประชากรหญิงทั้งหมด 9,080 คน (เดือนธันวาคม 2564) แบ่งการปกครองออกเป็น 13 หมู่บ้าน ดังนี้
| หมู่ที่ | ชื่ออักษรไทย | ชื่ออักษรโรมัน |
|---|---|---|
| 1 | บ้านวังยาง | Ban Wang Yang |
| 2 | บ้านหัวยาง | Ban Hua Yang |
| 3 | บ้านปากคลองใต้ | Ban Pak Khlong Tai |
| 4 | บ้านปากคลองกลาง | Ban Pak Khlong Klang |
| 5 | บ้านนครชุม | Ban Nakhon Chum |
| 6 | บ้านสว่างอารมณ์ | Ban Sawang Arom |
| 7 | บ้านทุ่งสวน | Ban Thung Suan |
| 8 | บ้านคลองแม่ลายเหนือ | Ban Khlong Mae Lai Nuea |
| 9 | บ้านทุ่งเศรษฐี | Ban Thung Setthi |
| 10 | บ้านโนนม่วง | Ban Non Muang |
| 11 | บ้านหวังใหม่ | Ban Wang Mai |
| 12 | บ้านเนินสำราญ | Ban Noen Sam Ran |
| 13 | บ้านป่ามะม่วง | Ban Pa Mamuang |
การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้
ท้องที่ตำบลนครชุมอยู่ในการดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลนครชุม เป็นเทศบาลขนาดกลาง ครอบคลุมพื้นที่ 5 หมู่บ้านของตำบลนครชุม ได้แก่ หมู่ที่ 4, 5 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 3 และ 6 มีขนาดพื้นที่ 3.5 ตารางกิโลเมตร [1] มีจำนวนประชากรรวมทั้งสิ้น 6,829 คน โดยแบ่งเป็นประชากรชายทั้งหมด 3,192 คน และประชากรหญิงทั้งหมด 3,637 คน แต่เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาลนครชุม และจึงมีการยกฐานะเป็นเทศบาลตำบลในปี พ.ศ. 2542[6]
- องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครชุมในส่วนที่อยู่นอกเขตเทศบาล ขนาดพื้นที่ 65 ตารางกิโลเมตร มีจำนวนประชากรรวมทั้งสิ้น 10,552 คน โดยแบ่งเป็นประชากรชายทั้งหมด 5,109 คน และประชากรหญิงทั้งหมด 5,443 คน
การคมนาคม แก้
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน)
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 (ถนนกำแพงเพชร)
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 112 (ทางเลี่ยงเมืองกำแพงเพชร)
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1116 (ถนนสายนครชุม-หนองแดน)
การศึกษา แก้
ระดับอุดมศึกษา แก้
โรงเรียนมัธยมศึกษาและประถมศึกษา แก้
- โรงเรียนวชิรปราการวิทยาคม
- โรงเรียนบ้านทุ่งเศรษฐี
- โรงเรียนบ้านทุ่งสวน
- โรงเรียนบ้านโนนม่วง
- โรงเรียนสาธิต
- โรงเรียนสาธิตวัดพระบรมธาตุ
- โรงเรียนอนุบาลเมืองกำแพงเพชร (บ้านนครชุม)
สถานที่สำคัญ แก้
พื้นที่ตำบลนครชุมมีสถานที่สำคัญหลายแห่ง ดังนี้
- วัดพระบรมธาตุเจดียาราม
- วัดเจดีย์กลางทุ่ง
- วัดซุ้มกอ
- วัดหม่องกาเล
- วัดหนองพิกุล
- วัดหนองลังกา
- ป้อมทุ่งเศรษฐี
อ้างอิง แก้
- ↑ 1.0 1.1 ส่วนวิจัยและพัฒนาระบบรูปแบบและโครงสร้าง. สำนักพัฒนาระบบรูปแบบและโครงสร้าง. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. กระทรวงมหาดไทย. รายชื่อเทศบาลตำบล จํานวน 1,838 แห่ง. เข้าถึงได้จาก: http://www.dla.go.th/upload/service/2011/9/156.pdf. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2565.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร". สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย.
- ↑ 3.0 3.1 "ฐานข้อมูลท้องถิ่นกำแพงเพชร-ตาก : เมืองนครชุมล่มสลายกลายมาเป็นบ้านปากคลอง". สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ. มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.
- ↑ สันติ อภัยราช. ประวัติวัดพระบรมธาตุนครชุม. เข้าถึงได้จาก: http://sunti-apairach.com/book/book1pdf/booksec1_014.pdf. สืบค้นเมื่อ 23 มีนาคม 2565.
- ↑ "อาณาเขตติดต่อ : องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม". องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม. จังหวัดกำแพงเพชร.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-03-23.