วิกิพีเดีย

ยาโกบ ยอร์ดานส์

(เปลี่ยนทางจาก จาคอป จอร์แดงส์)

ยาโกบ ยอร์ดานส์ (ดัตช์: Jacob Jordaens; 19 พฤษภาคม ค.ศ. 1593 - 18 ตุลาคม ค.ศ. 1678) เป็นจิตรกรชาวดัตช์ในสมัยบาโรกแบบเฟลมิช คริสต์ศตวรรษที่ 17 ผู้มีความเชี่ยวชาญทางการเขียนภาพประวัติศาสตร์ คริสต์ศาสนา ภาพเหมือน และการออกแบบพรมทอแขวนผนัง

ยาโกบ ยอร์ดานส์

ยาโกบ ยอร์ดานส์, เปเตอร์ เปาล์ รือเบินส์ และอันโตนี ฟัน ไดก์ เป็นจิตรกรสามคนที่นำความมีหน้ามีตามาสู่ตระกูลการเขียนภาพแบบแอนต์เวิร์ป (Antwerp school) ยอร์ดานส์เป็นจิตรกรในหมู่น้อยที่มิได้เดินทางไปต่างประเทศเพื่อศึกษาการเขียนภาพแบบอิตาลี และความก้าวหน้าทางอาชีพของยอร์ดานส์ก็มิได้มีอยู่ความสนใจในราชสำนักหรือความก้าวหน้าในราชสำนัก[1] นอกไปจากการเดินทางระยะสั้น ๆ ภายในกลุ่มประเทศแผ่นดินต่ำแล้วยอร์ดานส์ก็ได้อยู่แต่ในแอนต์เวิร์ปจนตลอดชีวิต[1] นอกจากจะเป็นจิตรกรที่ประสบความสำเร็จเป็นอันมากแล้วยอร์ดานส์ก็ยังเป็นผู้ออกแบบพรมทอแขวนผนังผู้มีชื่อเสียงด้วย[2] เช่นเดียวกับรือเบินส์, งานเขียนของยอร์ดานส์จะเป็นฉากแท่นบูชา, ตำนานเทพ, และอุปมานิทัศน์ และหลังจากการเสียชีวิตของรือเบินส์ในปี ค.ศ.1640 ยอร์ดานส์ก็กลายมาเป็นจิตรกรคนสำคัญที่สุดในแอนต์เวิร์ปสำหรับงานจ้างชิ้นใหญ่ ๆ และฐานะของผู้จ้างของก็ดีขึ้นเป็นลำดับ[3] งานชิ้นที่เป็นที่รู้จักกันดีในปัจจุบันเป็นงานภาพชีวิตประจำวันขนาดใหญ่ในภาพ "กษัตริย์เสวยน้ำจัณฑ์" และภาพ "ผู้ใหญ่ร้องเพลง, เด็กร้องตาม" ผู้มีอิทธิพลต่องานเขียนของยอร์ดานส์ในทางศิลปะนอกจากจะเป็นรือเบินส์แล้วก็เป็นจิตรกรทางเหนือของอิตาลีเช่นจาโกโป บัสซาโน (Jacopo Bassano), ปาโอโล เวโรเนเซ และการาวัจโจ[1]

ประวัติ แก้

ยาโกบ ยอร์ดานส์เกิดเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม ค.ศ. 1593 เป็นลูกคนแรกในบรรดาพี่น้องสิบเอ็ดคนของยาโกบ ยอร์ดานส์ผู้อาวุโส พ่อค้าขายผ้าลินินผู้มีฐานะดี กับบาร์บารา ฟัน โวลสคาเตินในแอนต์เวิร์ป[4] การศึกษาเบื้องต้นไม่เป็นที่ทราบเท่าใดนัก เพียงแต่อาจจะสรุปได้ว่าอาจจะได้รับการศึกษาที่ดีกว่าเด็กอื่น ๆ เพราะครอบครัวมีฐานะดี ที่เห็นได้จากลายมือที่กระจ่างชัดและความสามารถในการใช้ภาษาฝรั่งเศสและความรู้เกี่ยวกับตำนานเทพ ความรู้ในเรื่องคัมภีร์ไบเบิลของยอร์ดานส์จะเห็นได้จากงานเขียนศิลปะคริสเตียนหลายชิ้น แต่ต่อมาเหตุการณ์ในชีวิตส่วนตัวทำให้เปลี่ยนจากการเป็นโรมันคาทอลิกไปเป็นโปรเตสแตนต์[5]

เช่นเดียวกับรือเบินส์ ยอร์ดานส์ศึกษากับอาดัม ฟัน โนร์ต (Adam van Noort) ที่เป็นครูคนเดียวที่ได้ร่ำเรียนด้วย การพำนักในบ้านของฟัน โนร์ตทำให้ยอร์ดานส์มีความใกล้ชิดกับสมาชิกในครองครัวของฟัน โนร์ต[6] หลังจากศึกษาและฝึกงานกับฟัน โนร์ตได้แปดปี ยอร์ดานส์ก็สมัครเข้าเป็นสมาชิกของสมาคมช่างนักบุญลูกาในฐานะ "จิตรกรสีน้ำ" (waterscilder)[5] ซึ่งเป็นความเชี่ยวชาญที่ยอร์ดานส์นำมาใช้ในการออกแบบร่างพรมทอแขวนผนังในคริสต์ศตวรรษที่ 17[7] แต่งานสมัยแรก ๆ ของยอร์ดานส์สูญหายไปหมด ในปีเดียวกับที่เข้าเป็นสมาชิกของสมาคมช่างนักบุญลูกาในปี ค.ศ. 1616 ยอร์ดานส์ก็แต่งงานกับอันนา กาตารีนา ฟัน โนร์ต ลูกสาวคนโตของอาดัม ฟัน โนร์ต และมีลูกด้วยกันสามคน ในปี ค.ศ. 1618 ยอร์ดานส์ก็ซื้อบ้านในโฮคสตราต (บริเวณในแอนต์เวิร์ปที่ยอร์ดานส์เติบโต) และต่อมาในปี ค.ศ. 1639 ก็ซึ้อบ้านติดกันเพื่อขยายบริเวณสำหรับเขียนภาพที่คล้ายกับของบ้านของรือเบินส์ที่สร้างยี่สิบปีก่อนหน้านั้น ยอร์ดานส์พำนักอยู่ที่นั่นจนเสียชีวิต ค.ศ. 1678[8]

ยอร์ดานส์ไม่ได้มีโอกาสเดินทางไปอิตาลีเพื่อไปศึกษาการเขียนภาพแบบคลาสสิกและเรอแนซ็องส์เช่นเดียวกับจิตรกรคนอื่น ๆ ในสมัยเดียวกัน แต่จะอย่างไรก็ตาม ยอร์ดานส์ก็พยายามศึกษาจากภาพพิมพ์และงานเขียนของจิตรกรมีชื่อที่มีอยู่ทางตอนเหนือของยุโรป เช่นเป็นที่ทราบกันว่ายอร์ดานส์ศึกษางานของทิเชียน, ปาโอโล เวโรเนเซ, การาวัจโจ และจาโกโป บัสซาโน อาจจะจากภาพพิมพ์หรือก๊อบปี้ของงานแท้ (เช่นภาพ "พระแม่มารีแห่งโรซารี" โดยการาวัจโจ) แต่ภาพของยอร์ดานส์มิได้เขียนตามแบบที่เขียนกันในเนเธอร์แลนด์โดยเฉพาะงานที่เกี่ยวกับภาพชีวิตประจำวันเช่นที่เห็นในงานของปิเตอร์ เบรอเคิล (ผู้พ่อ) ที่จะแสดงภาพชีวิตประจำวันของชาวเฟลมิชด้วยความเป็นจริงและแสดงภาพคนสามัญในภาพการฉลองสภาพความเป็นอยู่ในขณะนั้น[9] งานจ้างของยอร์ดานส์มักจะเป็นภาพผู้คนที่มาจากครอบครัวเฟลมิชผู้มีอันจะกินหรือนักบวช และต่อมามาจากราชสำนักหรือรัฐบาลต่าง ๆ ในยุโรป นอกจากงานเขียนชิ้นใหญ่ ๆ แล้ว ยอร์ดานส์ก็ยังเป็นผู้มีความสามารถในการออกแบบพรมทอแขวนผนังผืนใหญ่ ๆ โดยใช้การเขียนสีน้ำที่ได้ร่ำเรียนมาในการร่าง[4]

นอกจากนั้นความสำเร็จของยอร์ดานส์ยังจะเห็นได้จากรายนามลูกศิษย์หลายคนผู้มีชื่อเสียงซึ่งสมาคมช่างนักบุญลูกาบันทึกไว้สิบห้าชื่อตั้งแต่ ค.ศ. 1621 จนถึง ค.ศ. 1667 แต่ก็มีอีกหกชื่อในบันทึกของศาลที่ไม่ได้อยู่ในบันทึกของสมาคม ฉะนั้นจึงอาจจะเป็นไปได้ว่ายอร์ดานส์มีนักเรียนมากกว่าที่บันทึกไว้ในเอกสารทางการ ในบรรดาลูกศิษย์ก็รวมทั้งลูกพี่ลูกน้องและยาโคปลูกชาย ยอร์ดานส์ก็เช่นเดียวกับรือเบินส์และจิตรกรคนอื่น ๆ ในสมัยนั้นที่พึ่งนักเรียนและผู้ช่วยในการสร้างภาพเขียน แต่ลูกศิษย์หลายคนก็มิได้กลายเป็นจิตรกรมีชื่อ[10] แต่กระนั้นการได้ทำงานในห้องเขียนภาพของยอร์ดานส์ก็เป็นตำแหน่งที่เป็นที่เสาะหากันในบรรดาจิตรกรฝึกใหม่ทั่วยุโรป[11]

อิทธิพลของรือเบินส์ แก้

 
"Abduction of Europe", ยาโกบ ยอร์ดานส์, ค.ศ. 1615/1616, Gemäldegalerie เบอร์ลิน
 
"การกลับจากอียิปต์ของครอบครัวพระเยซู" โดยยอร์ดานส์

เปเตอร์ เปาล์ รือเบินส์มีอิทธิพลต่องานเขียนของยอร์ดานส์เป็นอันมาก ในบางโอกาสรือเบินส์ก็จะจ้างยอร์ดานส์ให้เขียนภาพร่างสำหรับภาพเขียนใหญ่ให้ หลังจากรือเบินส์เสียชีวิต ยอร์ดานส์ก็กลายเป็นจิตรกรผู้มีชื่อเสียงที่สุดของแอนต์เวิร์ป[12] และเช่นเดียวกับรือเบินส์ งานของยอร์ดานส์ใช้สีที่อุ่นและเป็นธรรมชาติ และเป็นผู้มีความสามารถในการใช้ค่าต่างแสง (chiaroscuro) และการเขียนภาพสว่างในความมืด (tenebrism) ยอร์ดานส์มีความสำเร็จพอประมาณกับการเขียนภาพเหมือน แต่ที่เด่นคือความสามารถในการดึงบุคลิกพื้นฐานของบุคคลในภาพให้เห็น งานเขียนเกี่ยวกับชาวบ้านและงานเขียนชิ้นใหญ่ ๆ ที่แสดงคำสอนทางจริยธรรมมีอิทธิพลต่อจิตรกรเช่นยัน สเตน ยาโกบ ยอร์ดานส์ไม่มีความสามารถพิเศษแต่มักจะเขียนภาพที่มีพื้นฐานมาจากสุภาษิตที่แสดงตัวแบบจากเบื้องหลังที่แตกต่างกันไปและมีอายุแตกต่างกันไปซึ่งนั่งร่วมกันที่โต๊ะในการฉลอง งานที่ชวนขันเหล่านี้มักจะมีบรรยากาศที่ออกไปทางหยาบเล็กน้อย[4] ตลอดชีวิตการเป็นจิตรกร ยอร์ดานส์ได้รับแรงบันดาลใจจากรือเบินส์และใช้แรงจูงใจของรือเบินส์ แต่งานของยอร์ดานส์แตกต่างออกไปตรงที่จะดูเป็นจริงมากกว่า มีตัวแบบในภาพแน่นกว่า และมักจะมีอารมณ์ขันหรือเป็นภาพแบบล้อเลียนมากกว่าแม้แต่ในภาพทางศาสนาหรือในตำนานเทพ[12] "โพรมีเทียส" ที่เขียนราว ค.ศ. 1640 เป็นตัวอย่างที่แสดงทั้งอิทธิพลที่ได้รับจากรือเบินส์ และจากฟรันส์ สไนเดอส์ (Frans Snyders) แม้ว่าเป็นภาพที่ได้รับอิทธิพลมาจากงานที่ร่วมกับรือเบินส์ในภาพหัวข้อเดียวกัน ("พันธนาการโพรมีเทียส") ในราว ค.ศ. 1611-1612 แต่ "โพรมีเทียส" ของยอร์ดานส์ก็เป็นภาพที่ให้ความหวังมากกว่า

หัวเรื่องภาพ แก้

นอกจากจะมีชื่อเสียงในการเขียนภาพเหมือนแล้ว ยอร์ดานส์ยังนิยมเขียนภาพจากตำนานเทพและอุปมานิทัศน์ และสร้างภาพพิมพ์กัดกรด (etching) และนอกจากมักจะเขียนภาพจิตรกรรมประวัติศาสตร์แล้ว ยอร์ดานส์ก็เขียนภาพประกอบสุภาษิตเฟลมิชเช่นภาพ "Old Sing so the Young Twitter" และภาพเกี่ยวกับเทศกาลต่างของเฟลมิชเช่นภาพ "กษัตริย์เสวยน้ำจัณฑ์"[4] ภาพเขียนหลายภาพของยอร์ดานส์เป็นนัยยะว่าเป็นผู้ชอบเขียนภาพสัตว์ ในภาพมักจะมีสัตว์หลายชนิดจากสิ่งแวดล้อมรอบตัวซึ่งได้แก่วัว ม้า ไก่ แมว หมา และแกะ[13] หลังจากที่กลายเป็นจิตรกรสำคัญหลังจากการเสียชีวิตของรือเบินส์ ในปี ค.ศ. 1640 แล้ว[14] ยอร์ดานส์จึงเริ่มได้รับสัญญาการเขียนภาพจากราชสำนักโดยเฉพาะจากทางเหนือ[4] และได้รับสัญญาต่อจากรือเบินส์เช่นจากพระเจ้าฟิลิปที่ 4 แห่งสเปน ที่ให้เขียนภาพเฮอร์คิวลีสและแอนดรอมิดาที่รือเบินส์เริ่มไว้ให้เสร็จ

ระหว่างปี ค.ศ. 1635 ถึงปี ค.ศ. 1640 เมื่อรือเบินส์ป่วยด้วยโรคเกาต์ ยอร์ดานส์ก็ได้รับสัญญาจ้างที่ใช้ร่างภาพที่เขียนโดยรือเบินส์ และสร้างการตกแต่งสำหรับการเข้าเมืองของคาร์ดินัล-อินฟันเตเฟร์นันโดในโอกาสที่มารับตำแหน่งเป็นเป็นข้าหลวงของเนเธอร์แลนด์สเปนที่แอนต์เวิร์ป ในปี ค.ศ. 1635 ในปี ค.ศ. 1639-1640 ยอร์ดานส์ก็ได้รับพระราชทานสัญญาจ้างจากพระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ ให้ตกแต่งห้องของพระราชินีในวังที่กรีนิช ซึ่งเป็นสัญญาจ้างที่เดิมเป็นของรือเบินส์ แต่รือเบินส์ไม่สามารถทำได้เพราะสุขภาพไม่ดี แต่งานชิ้นนี้สูญหายไปแล้ว[4]

นอกจากนั้นยอร์ดานส์ก็ยังมีบทบาทสำคัญในงานร่วมกับศิลปินอื่นในการตกแต่ตอร์เรเดลาปาราดาระหว่าง ค.ศ. 1636 and ค.ศ. 1681[15] งานสองชิ้นที่เชื่อกันเป็นของยอร์ดานส์คือ "อะพอลโลกับแพน" (ค.ศ. 1637) ที่เขียนจากงานร่างของรือเบินส์ และ "เวอร์ทัมนัสกับโพโมนา" (ค.ศ. 1638)[15] งานอื่นที่อาจจะเป็นของยอร์ดานส์ก็ได้แก่ "Fall of the Titans", "การแต่งงานของพีลยูสกับเททิส" และ "แคดมัสกำลังเลื่อยฟันมังกร" (Vieghe, 262) ในปี ค.ศ. 1661 ยอร์ดานส์ก็ได้รับจ้างให้วาดภาพในตึกเทศบาลเมืองอัมสเตอร์ดัมที่เพิ่งสร้างเสร็จ[4]

ศาสนา แก้

 
"อัครสาวก"

ในขณะนั้นแอนต์เวิร์ปอยู่ภายใต้การปกครองของสเปน และนิกายโปรเตสแตนต์เป็นนิกายที่ไม่เป็นที่ยอมรับ แต่ยอร์ดานส์ผู้เปลี่ยนไปนับถือนิกายโปรเตสแตนต์ในบั้นปลายของชีวิตก็ยังรับงานตกแต่งวัดโรมันคาทอลิก[4] ระหว่าง ค.ศ. 1651 ถึง ค.ศ. 1658 ยอร์ดานส์ถูกปรับราว 200 ปอนด์เฟลมิชเพราะถูกกล่าวหาว่าเขียนบทความที่เป็นอันตรายต่อศาสนาหรือนอกศาสนา ยอร์ดานส์และลูกสาวเอลีซาเบตเสียชีวิตในวันเดียวกันด้วยเชื้อโรคลึกลับที่เรียกว่า "zweetziekte" หรือ "zweetziekte" ในภาษาดัตช์ ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1678 ร่างของทั้งสองคนถูกฝังด้วยกันในวัดโปรเตสแตนต์ที่ปึตเตอ (Putte) ที่เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ เหนือเขตแดนเบลเยียมที่เป็นที่ฝังของภรรยากาตารีนาปีหนึ่งก่อนหน้านั้น ปีหนึ่งหลังจากนั้นลูกชายของยอร์ดานส์ก็อุทิศเงิน 25 ปอนด์เฟลมิชให้แก่กาเมอร์ ฟัน เดินเฮยซาร์เมิน (Camer van den Huysarmen) ในแอนต์เวิร์ป[4] พร้อมกับเงินอุทิศก็เป็นภาพ "การชำระและการเจิมร่างพระเยซู" (The Washing and Anointing of the Body of Christ) ที่มอบให้แก่เด็กกำพร้า ซึ่งเป็นการทำตามที่ระบุไว้ในพินัยกรรมของยอร์ดานส์ที่ทิ้งไว้ แต่เอกสารที่ว่านี้ยังหาไม่พบ[4] แม้ว่าจะยังไม่พบพินัยกรรมของยอร์ดานส์ แต่ความเป็นผู้มีใจกว้างของยอร์ดานส์ก็เป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปในหมู่คนที่รู้จักที่ทำให้การมอบภาพนี้เป็นสิ่งที่เป็นไปได้

ในบั้นปลายอาชีพของยอร์ดานส์ระหว่าง ค.ศ. 1652 ถึง ค.ศ. 1678 ความสร้างสรรค์ทางศิลปะของยอร์ดานส์เริ่มลดถอยลง ยอร์ดานส์เปลี่ยนจากการใช้สีที่สดใสไปใช้สีทึมและเทา-น้ำเงิน และเน้นด้วยสีน้ำตาลหม่นมากขึ้น และใช้สีที่บางมากจนเห็นผิวผ้าใบ แต่ก็มีข้อยกเว้น เช่นภาพเขียนทางศาสนาหลังจากที่เปลี่ยนไปนับถือนิกายโปรเตสแตนต์ ชิ้นที่เด่นที่สุดก็ได้แก่ "ประวัติของไซคี" ที่เขียนให้ตัวเอง[4]

งานเขียน แก้

"การชื่นชมของคนเลี้ยงแกะ" แก้

"การชื่นชมของคนเลี้ยงแกะ" (ค.ศ. 1616) เป็นภาพพระแม่มารีอเตรียมให้นมพระเยซูในขณะที่ชื่นชมโดยคนเลี้ยงแกะที่หน้าตาเหมือนชาวเฟลมิช ภาพนี้ประกอบด้วยบุคคลเพียงห้าคนแต่ละคน นอกจากพระบุตรแล้วก็ปรากฏเพียงครึ่งตัวซึ่งเป็นลักษณะการเขียนที่ทำให้ผู้ดูเพิ่มความรู้สึกถึงความใกล้ชิดกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นมากยิ่งขึ้น

ก่อนปี ค.ศ. 1616 ยอร์ดานส์มีความสนใจในการวาดอย่างสว่างและชัดเจนแบบจริตนิยม แต่ในภาพนี้ยอร์ดานส์ทดลองแต่การใช้แสงแทนที่ใช้สีเพื่อจะผสานตัวแบบในโครงร่างของภาพ ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นถึงความสนใจในเทคนิคการเขียนของการาวัจโจ แหล่งหลักของแสงในภาพ "การชื่นชมของคนเลี้ยงแกะ" เป็นแสงเทียนที่ถือโดยนักบุญโจเซฟ ที่ชี้ให้เห็นอิทธิพลของอาดัม เอลสไฮเมอร์ (Adam Elsheimer) ผู้ที่เป็นที่ทราบกันว่านิยมการวางแหล่งแสงหลักกลางภาพ[4] อิทธิพลอีกอย่างหนึ่งของการาวัจโจก็อาจจะเป็นการวาดแบบเหมือนจริงที่ยอร์ดานส์ใช้ในการวาดภาพ "พระแม่มารีและพระบุตร" ที่เป็นภาพพื้นบ้านอย่างง่าย ๆ โดยมิได้พยายามทำให้สูงส่งหรือเป็นอุดมคติแต่อย่างใด[4]

ยอร์ดานส์เขียน "การชื่นชมของคนเลี้ยงแกะ" ราวหกฉบับและจะจัดหมู่คนในภาพให้ใกล้ชิดกันและตัดขอบนอกออก เพื่อที่จะบังคับให้ผู้ดูมุ่งตรงไปยังผู้ที่อยู่ในภาพ การจัดภาพเช่นนี้เป็นการทำให้เนื้อหาของภาพมีความหมายขึ้น และเป็นการทำให้เห็นความรู้สึกและอารมณ์ของแต่ละคนในภาพชัดเจนยิ่งขึ้น

"แซเทอร์กับชาวนา" แก้

 
"แซเทอร์กับชาวนา"
 
"ภาพเหมือนของตนเองกับภรรยาและลูกสาวเอลีซาเบต" ค.ศ. 1621-1622

"แซเทอร์กับชาวนา" (The Satyr and the Peasant) ยอร์ดานส์เขียนภาพเดียวกันนี้หลายครั้งซึ่งเป็นภาพที่สื่อคำสอนทางจริยธรรมจาก "นิทานอีสป" ที่เขียนในศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศตวรรษในกรีซโบราณ เรื่องเริ่มด้วยขณะที่แซเทอร์คุยอยู่กับชายชาวนาคนหนึ่งตอนเช้าวันหนึ่งที่อากาศเย็น ขณะที่คุยกันไปชาวนาก็ยกมือขึ้นมาเป่า ด้วยความสงสัย แซเทอร์ก็ถามชาวนาถึงเหตุผล ชาวนาก็ตอบว่าเป่าเพราะทำให้มืออุ่น ต่อมาในวันเดียวกันแซเทอร์ก็มากินข้าวกับชาวนา ขณะที่กินข้าวด้วยกันชาวนาก็ตักอาหารร้อนขึ้นมาเป่า เมื่อแซเทอร์ถามชาวนาถึงเหตุผลชาวนาก็บอกว่าเป่าให้เย็นเพราะอาหารร้อนเกินกว่าที่จะกินเข้าไปได้ แซเทอร์จึงโต้ตอบชาวนาว่า "ฉันเป็นเพื่อนกับท่านไม่ได้แล้วแหละ กับผู้ที่ทั้งลมหายใจเดียวกันเป่าทั้งให้ร้อนและเป่าทั้งให้เย็น"[16] คำสอนทางจริยธรรมในเรื่องนี้ก็คือความเป็นสองหน้าของมนุษย์หรือความไม่น่าไว้วางใจของมนุษย์ แต่บางคนก็กล่าวว่าที่ยอร์ดานส์เลือกเรื่องนี้ไม่ใช่เพราะมีความสนใจในคำสอนทางจริยธรรมของเรื่องแต่เพราะเป็นภาพที่ให้โอกาสในการวาดฉากชาวบ้าน[17]

ช่วงเวลาที่ยอร์ดานส์เลือกเขียนเป็นเวลาที่แซเทอร์ประกาศถึงความไม่ไว้วางใจต่อชาวนาที่มีความเป็นสองหน้า ขณะที่แซเทอร์พยุงตัวขึ้นพร้อมที่จะลุกและเดินออกจากบ้านของชาวนา ชาวนาเงยหน้าจากชามข้าวขึ้นดูแซเทอร์ผู้ผุนผลันลุกขึ้น[18] ฉากภายในกระท่อมชาวนาที่เต็มไปด้วยสัตว์ต่าง ๆ วัว, หมา, แมว และไก่โต้งรอบโต๊ะและตัวแบบ ผู้คนในภาพก็ต่างวัยกันเด็กเล็กยืนอยู่หลังชาวนา หญิงแก่นั่งอุ้มเด็กอยู่ข้าง ๆ ขณะที่หญิงที่มีอายุอ่อนกว่ามองข้ามไหล่แซเทอร์

ลักษณะงานเขียนของยอร์ดานส์คือการดึงตัวแบบมารวมแน่นกันอยู่หน้าภาพในบริเวณที่แคบ นอกจากนั้นก็ยังใช้แสงเงาที่ตัดกันอย่างคมจัดเพื่อสร้างแสงให้มีความเป็นนาฏกรรม และใช้แสงส่องตัวแบบบางตัวที่ต้องการเช่นเด็กในตักหญิงแก่ ยอร์ดานส์สร้างความเป็นธรรมชาติโดยการวาดรายละเอียดเช่นเท้าที่สกปรกของชาวนาที่นั่งอยู่ด้านหน้าของภาพที่เป็นการเชื่อมกับแนวโน้มในการเขียนแบบการาวัจโจในงานเขียนของจิตรกรเฟลมมิชในยุคนั้น ยอร์ดานส์เขียนฉากนี้สองภาพราว ค.ศ. 1620 ถึง ค.ศ. 1621[18] ในฉบับนี้ดูเหมือนว่ายอร์ดานส์จะใช้สตรีคนเดียวกับภาพ "การชื่นชมของคนเลี้ยงแกะ" และเชื่อกันว่ายอร์ดานส์ใช้ภาพนี้ในการสอนการเขียนภาพแก่ลูกศิษย์ ภาพนี้มีอีกหลายฉบับที่มีลักษณะเดียวกันแต่ไม่มีตราของยอร์ดานส์[19]

"ภาพเหมือนของตนเองกับภรรยาและลูกสาวเอลีซาเบต" แก้

ในภาพ "ภาพเหมือนของตนเองกับภรรยาและลูกสาวเอลีซาเบต" ซึ่งเป็นภาพของยอร์ดานส์กับภรรยากาตารีนา ฟัน โนร์ต และลูกสาวคนโตเอลีซาเบต เป็นภาพที่สันนิษฐานกันว่าเขียนระหว่างราว ค.ศ. 1621 ถึงราว ค.ศ. 1622 เพราะเอลีซาเบตดูเหมือนจะอายุราว 4 ขวบและเอลีซาเบตเกิดในปี ค.ศ. 1617[20] ทุกคนในภาพส่งสายตามายังผู้ชมภาพราวกับเชิญชวนให้เข้ามานั่งเป็นแบบด้วยกัน ยอร์ดานส์แสดง "ความรัก" ในภาพเหมือนของครอบครัวโดยการใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ นอกไปจากสีหน้าของผู้นั่งในแบบและบรรยากาศ เช่นการใช้เถาวัลย์ที่เกี่ยวพันกันซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์ที่ไม่สามารถจะแยกกันได้ระหว่างสามีกับภรรยาเป็นต้น[20] เอลีซาเบตถือผลไม้อยู่ในมือซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความรักและดอกไม้ในตะกร้าเป็นสัญลักษณ์ของความไร้เดียงสาและความบริสุทธิ์[20] ทางด้านบนซ้ายมีนกแก้วเกาะอยู่ที่เป็นสัญลักษณ์ของความซื่อสัตย์ต่อกันระหว่างสามีกับภรรยา และหมาเป็นสัญลักษณ์ของความภักดีและความไว้วางใจ[20]

"นักบุญปีเตอร์พบเงิน" แก้

 
"นักบุญปีเตอร์พบเงิน" ค.ศ. 1623
 
"ทารกจูปิเตอร์เลี้ยงโดยแพะแอมัลเทีย" ค.ศ. 1630-1635

"นักบุญปีเตอร์พบเงิน" (St. Peter Finding the Tribute Money) ที่เขียนในปี ค.ศ. 1623 สำหรับผู้จ้างที่ไม่ทราบนามที่มาจากพระวรสารนักบุญแม็ทธิว 17: 24-27 ที่พระเยซูทรงสั่งให้ปีเตอร์ออกไปจับปลาเพื่อจะเอาเงินที่พบในปลาไปจ่ายค่าบำรุงวัดที่คาเพอร์เนียม (Capernaum) ภาพนี้เป็นภาพที่แน่นไปด้วยตัวแบบโดยมีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นกลางลำเรือ ปีเตอร์และสาวกอยู่ทางขวาของภาพ สาวกต่างก็จ้องไปทางปีเตอร์ผู้กำลังพยายามลากปลาขึ้นมาจากน้ำ ในภาพนี้ตัวแบบต่าง ๆ ในรูปต่างก็ยุ่งอยู่กับกิจการต่าง ๆ ต่อหน้าตนเอง ไม่มีใครสนใจผู้ดูนอกจากผู้ที่ถ่อเรือที่หันหน้ามาทางผู้ชมภาพ สีหน้าต่าง ๆ ของแต่ละคนเป็นผลมาจากการศึกษาการเขียนการแสดงออกของใบหน้าจากงานอื่น ๆ[21]

"การพลีชีพของนักบุญอะพอลโลเนีย" แก้

วัดเซนต์ออกัสตินในแอนต์เวิร์ปมีฉากแท่นบูชาสามฉาก แต่ละฉากเป็นภาพเขียนขนาดใหญ่โดยรือเบินส์, ฟัน ไดก์ และยอร์ดานส์ ทั้งสามภาพเขียนในปี ค.ศ. 1628[22] "พระแม่มารีและพระบุตรกับนักบุญ" ของรือเบินส์เป็นฉากแท่นบูชาเอกตรงกลาง แท่นบูชาทางซ้ายเป็นภาพ "ความปิติสานต์ของนักบุญออกัสติน" โดยฟัน ไดก์ และทางขวาเป็นภาพ "การพลีชีพของนักบุญอะพอลโลเนีย" โดยยอร์ดานส์[22] ยอร์ดานส์เขียนนักบุญอะพอลโลเนียกระโดดเข้าไปในกองไฟแทนที่จะประกาศเลิกนับถือคริสต์ศาสนาในคริสต์ศตวรรษที่ 3 เป็นภาพที่แน่นและเป็นนาฏกรรม จิตรกรทั้งสาม (รือเบินส์, ฟัน ไดก์ และยอร์ดานส์) เป็นจิตรกรบาโรกคนสำคัญที่สุดในแอนต์เวิร์ปในขณะนั้น การเขียนภาพทั้งสามนี้เป็นโอกาสเดียวที่จิตรกรทั้งสามทำงานร่วมกันในเวลาเดียวกันในวัดเซนต์ออกัสติน ภาพทั้งสามต่างก็เป็นหัวข้อที่มีความสัมพันธ์กัน[22] งานของรือเบินส์เป็นภาพพระแม่มารีล้อมรอบด้วยนักบุญ ของฟัน ไดก์ และยอร์ดานส์ต่างก็เขียนนักบุญที่ช่วยเป็นกรอบให้ภาพกลางของรือเบินส์ ภาพเขียนของนักบุญของฟัน ไดก์ และยอร์ดานส์เป็นการเชิญชวนให้ผู้ชมเพิ่มความใกล้ชิดยิ่งขึ้นกับพระเจ้าและสวรรค์โดยการเป็นสมถะของการใช้ชีวิตเช่นนักบุญออกัสตินหรือโดยการเสียสละเช่นนักบุญอะพอลโลเนีย[22]

"ทารกจูปิเตอร์เลี้ยงโดยแพะแอมัลเทีย" แก้

ภาพ "ทารกจูปิเตอร์เลี้ยงโดยแพะแอมัลเทีย" (The Infant Jupiter Fed by the Goat Amalthea) (ค.ศ. 1630-1635) เป็นภาพที่ใช้ฉากภูมิทัศน์ ส่วนสำคัญของภาพคือร่างที่เปลือยเปล่าของนิมฟ์แอนดรัสเทีย (Andrastea) ที่ตัดกับสีหนักอื่น ๆ ของตัวแบบในภาพ แอนดรัสเทียมีผ้าพาดบริเวณสะโพกนั่งบนผ้าปูสีแดงบนพื้น มือหนึ่งบีบนมจากเต้านมของแพะแอมัลเทียใส่จานที่รอรับข้างล่าง ทารกจูปิเตอร์นั่งอยู่ข้างหลังถือขวดที่ว่างเปล่าและทำท่าร้องขออาหาร แซเทอร์โบกกิ่งไม้แสดงท่าชวนเล่นทารกจูปิเตอร์อยู่ทางขวาของ ภาพพิมพ์ลายแกะต่อมาโดย Schelte a Bolswert ทำให้คำสอนทางจริยธรรมของภาพนี้กระจ่างขึ้น: ตามคำจารึกบนภาพพิมพ์ที่ว่านมแพะที่เลี้ยงจูปิเตอร์ทำให้จูปิเตอร์กลายเป็นเทพที่มีชื่อเสียงในเรื่องความมีสัมพันธ์กับเทพและสตรีต่าง ๆ[23]

"กษัตริย์เสวยน้ำจัณฑ์" แก้

 
"กษัตริย์เสวยน้ำจัณฑ์" ราว ค.ศ. 1640
 
"ผู้ใหญ่ร้องเพลง, เด็กร้องตาม"

ยอร์ดานส์เขียนภาพนี้หลายครั้งรวมทั้งภาพหนึ่งที่เขียน ราว ค.ศ. 1640 ที่ตั้งอยู่ที่ราชพิพิธภัณฑ์ศิลปะในบรัสเซลส์ การฉลองอีพิฟานีย์ทำกันในวันที่ 6 มกราคม ในฟลานเดอส์ เป็นงานฉลองที่เต็มไปด้วยอาหาร, ไวน์ และความสนุกสนานที่ทำกันครอบครัว คนหนึ่งในการฉลองได้รับเลือกเป็น "กษัตริย์" ของคืนนั้นที่ยอร์ดานส์เขียนเป็นผู้ที่มีอายุมากที่สุดในห้อง[24] ยอร์ดานส์เขียนหัวเรื่องเดียวกันอีกหลายครั้ง ในภาพหนึ่งมีคนในภาพถึงสิบเจ็ดคนนั่งเบียดกันในภาพ อีกภาพหนึ่งเป็นภาพที่มีช่องว่างมากกว่า ภาพแสดงอารมณ์ที่สนุกสนานของผู้อยู่ในภาพจากสีหน้าท่าทางต่าง ๆ[24] จนเกือบจะเหมือนจะเกิดความทะเลาะกันอีกไม่นานนัก บ้างก็ตั้งท่าจะอาเจียนที่ดูน่าสมเพช ยอร์ดานส์ใช้ภาพเขียนในการแสดงความไม่ชอบความมึนเมาด้วยคำขวัญที่เขียนอยู่เหนือภาพว่า "ไม่มีอะไรที่เหมือนคนบ้าไปกว่าคนเมา"[25]

"ผู้ใหญ่ร้องเพลง, เด็กร้องตาม" แก้

"ผู้ใหญ่ร้องเพลง, เด็กร้องตาม" (As the Old Sang, So the young Pipe) เขียนราวระหว่างปี ค.ศ. 1638 ถึงปี ค.ศ. 1640 เป็นภาพคู่กับ "กษัตริย์เสวยน้ำจัณฑ์" (พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์, ปารีส) ภาพเขียนทั้งสองภาพเป็นภาพที่แฝงคำสอนทางจริยธรรม และมีลักษณะการเขียนที่คล้ายกันมาก[26] ภาพ "ผู้ใหญ่ร้องเพลง, เด็กร้องตาม" แสดงบุคคลสามชั่วคนที่เป็นชาวแอนต์เวิร์ปผู้มีอันจะกินนั่งรอบโต๊ะกินข้าวร้องเพลงด้วยกัน ภาพลักษณะนี้เป็นที่นิยมกันในบรรดาลูกค้าของยอร์ดานส์ ที่ยอร์ดานส์เขียนหลายครั้ง ในภาพนี้ยอร์ดานส์เขียนภาพของฟัน โนร์ต (พ่อตา) เป็นชายสูงอายุ ในภาพลักษณะนี้ผู้สูงอายุมักจะเป็นผู้นำในการร้องเพลงโดยมีผู้มีอายุน้อยกว่าและเด็กร้องตาม[26] ชื่อภาพมาจากสุภาษิตจากหนังสือ "Spiegel van den Ouden ende Nieuwen Tijdt" ซึ่งเป็นหนังสือรวบรวมที่พิมพ์โดยยาโกบ กัตส์ในปี ค.ศ. 1632 กัตส์ผู้ถือลัทธิกาลแว็งแปลสุภาษิตเป็นคำสอนทางจริยธรรมสำหรับให้พ่อแม่ใช้สั่งสอนลูก[26] ในภาพนี้ยอร์ดานส์ทั้งสื่อคำสอนทางจริยธรรมและแสดงให้เห็นว่าชนรุ่นเด็กจะเติบโตขึ้นมาแทนที่ชนรุ่นผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ นกฮูกในภาพที่เกาะบนเก้าอี้ของสตรีสูงอายุเป็นสัญลักษณ์ที่เตือนถึงความตายที่จะมาถึง[26]

"โพรมีเทียส" แก้

 
ยาโกบ ยอร์ดานส์, "พันธนาการโพรมีเทียส" (ค.ศ. 1640) โคโลญ

ภาพเขียน "โพรมีเทียส" (ค.ศ. 1640) โดยยาโกบ ยอร์ดานส์เป็นภาพเขียนจากตำนานเทพของไททัน โพรมีเทียสที่ถูกเหยี่ยวจิกตับทุกวัน แต่วันรุ่งขึ้นตับโพรมีเทียสก็งอกขึ้นมาใหม่[27] โพรมีเทียสถูกลงโทษโดยซูสเพราะความบ้าบิ่นที่ไปขโมยไฟให้มนุษย์ ที่มิใช่เป็นแต่เพียงไฟในทางวัตถุแต่เป็น "ไฟแห่งเหตุผล" ซึ่งอาจจะหมายถึงไฟของความสามารถของมนุษย์ในการสร้างศิลปะและการคิดค้นทางวิทยาศาสตร์[27] การวางภาพ "โพรมีเทียส" ของยอร์ดานส์ก็คล้ายกับของรือเบินส์ ไม่ว่าจะเป็นที่ตั้งของเหยี่ยว, โพรมีเทียสตาแดงหงายหลังอย่างวีรบุรุษ และการใช้การลงโทษหรือความเจ็บที่เห็นจากร่างกายที่บิดเบี้ยวซึ่งเป็นหัวใจของลักษณะการเขียนของฉบับของรือเบินส์[28]

แต่ความแตกต่างอยู่ที่เฮอร์มีส ที่ดูเหมือนจะให้ความหวังบ้างเล็กน้อยกว่าภาพอื่น ๆ ที่เขียนกันมาที่เฮอร์มีสจะช่วยปล่อยโพรมีเทียส[29] การวาดถุงกระดูกและรูปปั้นดินเผาที่เป็นสัญลักษณ์ของการสร้างมนุษย์ก็มิได้เป็นส่วนหนึ่งของภาพที่เขียนโดยรือเบินส์[29] อีกสิ่งหนึ่งที่แตกต่างกันคือความเจ็บปวดทรมานที่เห็นได้จากสีหน้าของโพรมีเทียสของยอร์ดานส์ ที่รือเบินส์เพียงแต่แสดงเป็นนัยจากร่างที่บิดของโพรมีเทียส ใบหน้าของโพรมีเทียสเป็นการศึกษาการวาดการแสดงสีหน้าของยอร์ดานส์ที่เห็นได้จากการเขียนภาพอื่น ๆ ของยอร์ดานส์เองและของศิลปินคนอื่นในยุคเดียวกัน

"ฝันร้าย" แก้

"ฝันร้าย" (Night Vision) เป็นภาพของชายหนุ่มที่ได้รับความทรมานจากการปรากฏของหญิงเปลือย ทางด้านซ้ายของภาพเป็นหญิงชราและหญิงสาวแง้มประตูแอบมองเข้ามา ห้องสว่างด้วยแสงเทียน ดูเหมือนว่าทั้งสองคนจะตกใจกับภาพที่เห็น ยอร์ดานส์เน้นความเป็นความชั่วคราวของสิ่งที่เกิดขึ้นโดยการให้สิ่งที่เห็นในภาพเด่นจากฉากหลังที่มืด โดยการที่เด็กหนุ่มทำหม้อทองแดงและแท่นเทียนล้มลงมาอยู่ในฉากหน้าของภาพ นอกจากนั้นก็ยังเขียนรายละเอียดของเนื้อผ้า ยอร์ดานส์สร้างความรู้สึกว่ามีลมโบกอยู่ในห้องที่เห็นจากผ้าขาวที่ถือโดยสตรีที่มาปรากฏ และเสื้อผ้าสีแดงที่ดูไหวของหญิงชรา

เออร์วิน บีลเลอเฟลด์เสนอว่าน่าจะเป็นภาพที่เขียนจากเรื่องที่เขียนโดยนักเขียนกรีก Phlegon of Tralles สำหรับจักรพรรดิเฮเดรียน ที่ยอร์ดานส์อาจจะอ่านจากบทแปลหรืออาจจะเขียนจากฉบับที่เขียนในสมัยใกล้เคียงกันเช่นจาก "Die Braut von Korinth" โดยโยฮันน์ วอล์ฟกัง ฟอน เกอเทอ[30] เรื่องโบราณเป็นเรื่องของชายหนุ่มชื่อมาร์คีตผู้ไปพำนักอยู่กับคู่สามีภรรยาผู้มีฐานะดี ตอนกลางคืนขณะที่มาร์คีตกำลังนอนอยู่ก็ฝันถึงฟิลินิออนลูกสาวของคู่สามีภรรยาที่ตายไปแล้ว มาร์คีตฉวยชายผ้าที่ห่อร่างของฟิลินิออนผู้แปลงมาในร่างของแวมไพร์ที่ขอสมสู่กับมาร์คีต ชาริโตแม่ของฟิลินิออนถูกปลุกขึ้นมาด้วยเสียงในห้องของมาร์คีตก็ไปตามคนใช้มาที่ห้องเพื่อจะสำรวจว่ามีอะไรเกิดขึ้น เมื่อมาเห็นฟิลินิออนเข้าก็เกิดความตกใจ[31] "ฝันร้าย" ของยอร์ดานส์เป็นภาพที่เขียนตรงกับคำบรรยายทุกอย่างในเรื่องของ Phlegon of Tralles และแสดงภาพตอนจุดสุดยอดของเรื่อง ภาพนี้แสดงให้เห็นอิทธิพลหลายอย่างที่ยอร์ดานส์ได้รับ เช่นการใช้แสงเทียนเป็นแสงหลักที่ได้มาจากงานของเอลส์ไฮเมอร์และการใช้การวาดความสว่างในความมืดจากการาวัจโจ[32]

"ตำนานของคิวปิดและไซคี" แก้

ในช่วงระยะเวลาระหว่าง ค.ศ. 1639 ถึง ค.ศ. 1640 ยอร์ดานส์ได้รับงานจ้างให้เขียนภาพชุดให้แก่พระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ โดยบัลตาซาร์ เคอร์เบียร์ ผู้เป็นตัวแทนของพระองค์ในบรัสเซลส์ และเซซาเร อาเลสซานโดร สกาลยา นักการทูตที่พำนักอยู่ในแอนต์เวิร์ป ภาพชุดนี้มีด้วยกัน 22 ภาพที่แสดง "ตำนานของคิวปิดและไซคี" (ค.ศ. 1640-41)[33] ขณะที่งานเขียนเป็นงานสำหรับตั้งแสดงที่ตำหนักของพระราชินีที่กรีนิช แต่ยอร์ดานส์ไม่ทราบว่าผู้จ้างเป็นใคร[34] เมื่อยอร์ดานส์เสนอแบบให้แก่คนกลางผู้เป็นตัวแทนของราชสำนักอังกฤษ, เคอร์เบียร์ก็พยายามถวายคำแนะนำว่ารือเบินส์จะเป็นผู้เหมาะกับโครงการมากว่า[35] แต่ก็ไม่สำเร็จเพราะรือเบินส์มาเสียชีวิตเสียก่อนเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม ค.ศ. 1640 เมื่อรือเบินส์เสียชีวิตแล้วยอร์ดานส์ก็ได้รับสัญญาการเขียนภาพทั้งหมด[36] แต่งานก็ก้าวหน้าไปอย่างเชื่องช้าและในปีต่อมาในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1641 โครงการการเขียนภาพชุด "ตำนานของคิวปิดและไซคี" ก็ต้องมาหยุดชงักลงเมื่อสกาลยาเสียชีวิต ยอร์ดานส์ไม่ได้ทำโครงการเสร็จมีเพียงแปดภาพเท่านั้นที่ส่งไปถึงอังกฤษ และมีเรื่องมีราวกันเกี่ยวกับเรื่องค่าจ้างจากทายาทของสกาลยาจนถึงรุ่นลูกของยอร์ดานส์[33]

อีกชุดหนึ่งของภาพชุด "ตำนานของคิวปิดและไซคี" แขวนในบ้านของยอร์ดานส์ในแอนต์เวิร์ป อย่างน้อยก็เก้าภาพที่แขวนบนเพดานของซาลอนทางปีกใต้ของบ้าน โดยมีไซคีเข้าเฝ้าพระเจ้าเป็นภาพหลัก ภาพในชุดนี้ก็มี "พ่อของไซคีถามออราเคิลในวัดอะพอลโล", "ความรักของคิวปิดและไซคี", "ความอยากรู้อยากเห็นของไซคี", "คิวปิดหนี", และ "ไซคีเข้าเฝ้าพระเจ้า" ภาพบนเพดานเป็นภาพ "ลักษณะกินตา" (foreshortening) ทั้งสิ้นเมื่อมองจากข้างล่าง และการใช้ทัศนมิติมาจากงานเขียนของรือเบินส์บนเพดานวัดเยซูอิดในแอนต์เวิร์ปโดยตรง ภาพเขียนดูได้จาก octagonal 'aperture' frame[37] จากการสำรวจทรัพย์สินที่ทิ้งเอาไว้ของหลานของยอร์ดานส์ ภาพชุดนี้เป็นส่วนหนึ่งของบ้านที่ขายในปี ค.ศ. 1708

"ครอบครัวพระเยซูและผู้อื่นกับสัตว์ต่าง ๆ ในเรือ" แก้

ลักษณะงานของยอร์ดานส์ระหว่างกลางคริสต์ศตวรรษจะเห็นได้จากภาพ "ครอบครัวพระเยซูและผู้อื่นกับสัตว์ต่าง ๆ ในเรือ" (The Holy Family with Various Persons and Animals in a Boat) ที่เขียนในปี ค.ศ. 1652 ขณะนั้นยอร์ดานส์มีอายุเกือบห้าสิบปีแล้ว งานเขียนในช่วงนี้ส่วนใหญ่เป็นงานที่เขียนโดยผู้ช่วยภายใต้การดำเนินงานของยอร์ดานส์ และผลงานก็เริ่มลดน้อยลง ในภาพนี้ยอร์ดานส์ใช้คนในรูปเป็นจำนวนมากซึ่งทำให้เป็นงานหนักสำหรับผู้สูงอายุ สีที่ใช้เป็นสีที่เรียบออกไปทางเทาน้ำเงินและน้ำตาล ท่าทางการวางท่าของแบบในรูปสำรวมขณะที่ร่างมีลักษณะเป็นเหลี่ยม[38]

"ชัยชนะของเฟรเดอริก แฮ็นดริก" แก้

 
"ชัยชนะของเฟรเดอริก แฮ็นดริก" (ค.ศ. 1651)

"ชัยชนะของเฟรเดอริก แฮ็นดริก" (The Triumph of Frederik Hendrik) เขียนในปี ค.ศ. 1651 เป็นภาพของคนกว่าห้าสิบคนล้อมรอบเจ้าชายเฟรเดอริก แฮ็นดริก และพระญาติ ที่เขียนเพื่อเป็นเกียรติแก่เฟรเดอริก แฮ็นดริก เจ้าชายแห่งออเรนจ์ และเป็นภาพที่จ้างโดยพระชายาอามาเลียแห่งซ็อลมส์ อามาเลียจ้างให้เขียนงานเพื่อเป็นเกียรติแก่เฟรเดอริก แฮ็นดริกที่สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1647 การสร้างงานเขียนประเภทนี้เป็นที่นิยมกันในสมัยนั้นเพื่อที่จะแสดงความกล้าหาญและเป็นการสรรเสริญผู้ที่เสียชีวิตไปแล้ว[39] แทนที่จะบรรยายเหตุการณ์โดยใช้ภาพหรือรูปสัญลักษณ์ตามปกติ ยอร์ดานส์ใช้อุปมานิทัศน์โดยให้เฟรเดอริก แฮ็นดริกนั่งบนบัลลังก์ที่เป็นการแสดงความเป็นวีรบุรุษและเป็นผู้ทรงคุณธรรม[40] ภาพนี้ตั้งแสดงในห้องส้มที่เฮยส์เตินบอส (Huis ten Bosch, "บ้านในป่า") ซึ่งเป็นที่ประทับนอกเมืองของอามาเลีย ยอร์ดานส์ได้รับเลือกให้เป็นผู้เขียนเพราะเป็นจิตรกรคนสำคัญหนึ่งในสามคนของฟลานเดอส์ (อีกสองคนคือเปเตอร์ เปาล์ รือเบินส์ และอันโตนี ฟัน ไดก์)[39]

ในภาพนี้เฟรเดอริก แฮ็นดริกอย่างเทพบนรถม้าแห่งชัยชนะ และแสดงความเป็นผู้ที่นำมาซึ่งความสงบและความอุดมสมบูรณ์ที่เห็นได้จากช่อมะกอกและกรวยแห่งความอุดมสมบูรณ์[1] เหนือพระเศียรของเฟรเดอริก ทั้งสองข้างของภาพเป็นภาพเหมือนของผู้ถือสิ่งต่าง ๆ จากทั้งหมู่เกาะอินเดียตะวันออกและตะวันตก ที่ทำให้มีความรู้สึกว่าเฟรเดริคเป็นบุคคลสำคัญผู้เดียวที่มีนำมาซึ่งชัยชนะทางทหารและความมั่งคั่งอันล้นเหลือของสาธารณรัฐ[40] ภาพ "ชัยชนะของเฟรเดอริก แฮ็นดริก" เป็นภาพที่ซับซ้อนเป็นอย่างมาก แม้แต่นักวิชาการปัจจุบันก็ยังถกเถียงกันถึงสัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่ยอร์ดานส์ใช้ในภาพ และยังเห็นกันว่าเป็นภาพที่ยากที่จะตีความหมาย แต่โดยทั่วไปแล้วไม่ยากที่จะทราบว่าความหมายหลักที่ยอร์ดานส์ต้องการจะสื่อ[41]

"ตาของเจ้าของทำให้ม้าดูอ้วน" แก้

ยอร์ดานส์มักจะวาดภาพจากสุภาษิตโดยใช้ตัวแบบในภาพในการสื่อความหมายของสุภาษิตซึ่งมักจะเป็นคำเตือนอย่างใดอย่างหนึ่ง วิธีนี้เป็นการง่ายที่จะเปรียบเทียบงานของยอร์ดานส์กับงานของเปียร์เตอร์ เบรอเคิลที่มักจะเขียนจากสุภาษิตเช่นกัน ยอร์ดานส์เห็นว่าเป็นวิธีที่สะดวกในการแสดงถึงความโง่และความผิดพลาดของมนุษย์ และมักจะใช้สุภาษิตที่สื่อความหมายในการมองโลกในแง่ดี ยอร์ดานส์มักจะใช้ตัวแบบในการอธิบายความหมายของสุภาษิตไม่ว่าจะอย่างตรงไปตรงมาหรือเป็นนัยยะ เช่นในภาพ "ตาของเจ้าของทำให้ม้าดูอ้วน" (The Eye of the Master Makes the Horse Fat) ที่เป็นภาพม้ายืนอยู่ท่ามกลางความมั่งคั่งซึ่งเป็นการแสดงถึงการบริหารจัดการที่ดี ยอร์ดานส์ใส่เทพเมอร์คิวรีที่มีอิทธิพลต่อม้า[42]

ออกแบบพรมแขวนผนัง แก้

 
"ในครัว" เป็นร่างสำหรับพรมแขวนผนัง

ร่างภาพ "ในครัว" (Interior of a Kitchen) เป็นงานร่างชิ้นสำคัญที่สุดในบรรดางานร่างออกแบบมากมายสำหรับพรมแขวนผนังที่ยอร์ดานส์เขียน พรมแขวนผนังเป็นงานที่มีค่าตลอดสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาและบาโรก พรมแขวนผนังผืนใหญ่ ๆ เริ่มปรากฏบนผนังของเจ้านายหรือขุนนางผู้มั่งคั่งในยุโรปในราวคริสต์ศตวรรษที่ 14 [43] ผู้อุปถัมภ์งานมักจะจ้างจิตรกรเช่นยาโกบ ยอร์ดานส์, เปเตอร์ เปาล์ รือเบินส์ และปีเอโตร ดา กอร์โตนา ให้แสดงผู้อุปถัมภ์ในผืนพรมในรูปของบุคคลสำคัญ ๆ ในประวัติศาสตร์หรือตำนานเทพเพื่อเป็นการยกย่องตนเอง[44] ยอร์ดานส์ประสบความสำเร็จในการออกแบบพรมทอแขวนผนังเป็นอย่างมาก ที่ทำให้ได้รับงานจากหลายงานในการสร้างพรมชุดต่าง ๆ และได้ชื่อว่าเป็นผู้นำในการออกแบบพรมทอแขวนผนังคนหนึ่งในยุคนั้น[45]

กระบวนการในการออกแบบของยอร์ดานส์ก็เริ่มด้วยการวาดภาพร่างขนาดเล็กของแบบที่จะให้ทอโดยใช้สีน้ำ แม้ว่าบางงานจะใช้สีน้ำมัน งานร่างส่วนใหญ่เขียนบนกระดาษหรือต่อมาบนผืนผ้าใบโดยตรง[46] ต่อมาก็จะขยายภาพร่างให้ใหญ่ขึ้นและเพิ่มรายละเอียดเพื่อใช้เป็นแบบตัวอย่าง (Modello) สำหรับขนาดเต็มที่ช่างทอใช้เป็นแบบในการทอพรมจริง งานพรมแขวนผนังของยอร์ดานส์เป็นงานที่ทำให้ชนชั้นเจ้านายที่ถือว่าเป็นสิ่งมีค่าที่ต้องนำติดตัวไปด้วยในการเดินทางหรือไปศึกสงครามเพราะถือว่าเป็นเครื่องแสดงฐานะและศักดิ์ศรี[47] หัวเรื่องที่ยอร์ดานส์ทำก็แตกต่างกันไปที่รวมทั้งตำนานเทพ ประวัติศาสตร์ หรือชีวิตชนบท[48] ข้อที่น่าสังเกตในงานพรมของยอร์ดานส์คือจะแน่นไปด้วยผู้คนที่เป็นผลให้ออกมาเป็น "ภาพทอ" (woven picture) ซึ่งก็เป็นลักษณะการเขียนจิตรกรรมชีวิตประจำวันที่เขียนบนผืนผ้าใบ[49]

ภาพร่างสำหรับพรมแขวนผนัง "ในครัว" เป็นตัวอย่างของงานร่างที่ใช้หมึกสีน้ำตาลและทาสีบนชอล์กสีดำบนกระดาษเพื่อวาดภาพนิ่งบนโต๊ะและแสดงให้เห็นการจัดผู้ที่อยู่ในภาพ พรมที่ทอออกมาเปลี่ยนไปจากแบบที่ออกบ้างแต่ก็เป็นลักษณะเดียวกับแบบที่ออกซึ่งนำมาจากการวาดภาพนิ่งในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ของฟรันส์ ชไนเดอส์ จิตรกรจากแอนต์เวิร์ป[50]

การวาดเส้น แก้

นอกไปจากความสามารถในงานจิตรกรรมและการออกแบบพรมแขวนผนังแล้วยอร์ดานส์ก็ยังมีความสามารถในการวาดเส้น ที่จะเห็นได้จากงาน 450 ชิ้นที่กล่าวว่าเขียนโดยยอร์ดานส์ แต่ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันว่างานทั้งหมดเป็นของยอร์ดานส์หรือไม่หรือบางส่วนเป็นของรือเบินส์เพราะลักษณะงานเขียนของจิตรกรสองคนนี้มีความคล้ายคลึงกัน ยอร์ดานส์และจิตรกรร่วมสมัยนิยมวิธีแบบเฟลมิชที่มีแนวโน้มในการสร้าง, ขยาย และเพิ่มเติมร่างที่เตรียมไว้สำหรับงานเขียนใหญ่เพื่อที่จะเพิ่มความหมายและการสื่อความหมายของภาพให้มากยิ่งขึ้น ในฐานะจิตรกรภาพร่าง ยอร์ดานส์มักจะใช้สีน้ำทึบในการเตรียมภาพร่างและเป็นผู้ที่มีความประหยัดในการใช้กระดาษที่จะไม่ลังเลที่จะเติมแถบกระดาษหรือตัดส่วนที่ไม่ต้องการออกไป หรือแปะบนร่างที่ทำไว้แล้วเพื่อแก้และได้ผลตามที่ต้องการ[4]

"อุปมานิทัศน์ของเดือนเมษายน" แก้

หัวเรื่องของภาพนี้เป็นที่ถกเถียงกันมานาน การวางสตรีเปลือยบนหลังวัดอาจจะเป็นนัยยะถึงเรื่องการข่มขืนยูโรปา โดยยูโรปาเป็นสตรีเปลือยและเทพจูปิเตอร์ในร่างของวัว ข้อถกเถียงอีกข้อหนึ่งคือหัวเรื่องที่เขียนที่อาจจะเป็นอุปมานิทัศน์ของเดือนเมษายน ถ้าเป็นอย่างหลังวัวก็จะเป็นสัญลักษณ์ของราศีพฤษภ ขณะที่สตรีถือช่อดอกไม้เป็นเทพีฟลอราผู้เป็นเทพีแห่งฤดูใบไม้ผลิ ผู้ที่มากับเทพีฟลอราน่าจะเป็นเทพซีรีสและเทพไซเรนัส (Silenus) ผู้เป็นครูและที่ปรึกษาของเทพแบ็กคัส[51]

อ้างอิง แก้

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 d'Hulst, pp. 23
  2. ↑ d'Hulst, pp. 24–25.
  3. ↑ d'Hulst, p. 26–27.
  4. ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 d'Hulst (2001)
  5. ↑ 5.0 5.1 d'Hulst p. 23
  6. ↑ d'Hulst (1993), 23
  7. ↑ Nelson, 4.
  8. ↑ d'Hulst (1993), p.25-26
  9. ↑ Nelson
  10. ↑ Rooses, p245
  11. ↑ d'Hulst (1993)
  12. ↑ 12.0 12.1 Belkin,334
  13. ↑ d'Hulst (1993), p. 24
  14. ↑ Belkin, p. 334
  15. ↑ 15.0 15.1 Vieghe, 262.
  16. ↑ Aesop
  17. ↑ Rooses (1908), p19
  18. ↑ 18.0 18.1 d'Hulst (1993), 16
  19. ↑ Rooses (1908), p23
  20. ↑ 20.0 20.1 20.2 20.3 d'Hulst (1993), 118
  21. ↑ d'Hulst (1993), p.114
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 22.3 d'Hulst (1993), p. 134
  23. ↑ d’Hulst (1993), p.154.
  24. ↑ 24.0 24.1 d'Hulst (1993), p. 196.
  25. ↑ d'Hulst (1993), p. 198
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 26.3 d'Hulst (1993), p. 182
  27. ↑ 27.0 27.1 d'Hulst (1993), p. 184
  28. ↑ d'Hulst (1993), p. 184,186
  29. ↑ 29.0 29.1 d'Hulst (1993), p. 186
  30. ↑ Bielefeld, 178.
  31. ↑ Bielefeld, 177.
  32. ↑ d'Hulst, 83.
  33. ↑ 33.0 33.1 d’Hulst, 26.
  34. ↑ d’Hulst, 10, 26.
  35. ↑ d’Hulst, 10.
  36. ↑ d’Hulst, 26
  37. ↑ Belkins, 260.
  38. ↑ d'Hulst (1993), p. 6
  39. ↑ 39.0 39.1 Rosenberg, p. 232-233
  40. ↑ 40.0 40.1 Westermann, p. 39
  41. ↑ Rosenberg, p. 233
  42. ↑ Westermann, p.
  43. ↑ Nelson,6
  44. ↑ Nelson, 6
  45. ↑ Hulst, 24-25
  46. ↑ Nelson, 7
  47. ↑ Nelson,12
  48. ↑ Nelson,15
  49. ↑ Nelson, 16
  50. ↑ Nelson, 90
  51. ↑ Held, 443.

ดูเพิ่ม แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ยาโกบ ยอร์ดานส์

ระเบียงภาพ แก้

  •  
    "ซูแซนนากับเหล่าผู้อาวุโส"
  •  
    "การพักผ่อนของไดแอนา"
    ค.ศ. 1645-1655
  •  
    "ภาพเหมือนของชายสูงอายุ"
  •  
    "พระเยซูไล่คนยืมเงินออกจากวัด"
  •  
    "โอดิสเซียสในถ้ำของพอลิฟีมัส"
  •  
    ภาพเหมือนของอันนา กาตารีนา ลูกสาว
  •  
    "ขับจากสวรรค์"
  •  
    "อุปมานิทัศน์ของความอุดมสมบูรณ์" ราว ค.ศ. 1622
  •  
    "ไดออจินีสหาคนซื่อสัตย์"
  •  
    "ไดแอนากับแอ็กทีอัน"
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ยาโกบ_ยอร์ดานส์&oldid=10952538"