ไฮพาเทีย

ไฮปาเธียแห่งอเล็กซานเดรีย (อังกฤษ: Hypatia of Alexandria; กรีก: Ὑπατία, การสะกดแบบคอยนี [y.pa.ˈti.a]; เกิด ป. ค.ศ. 350–370; เสียชีวิต ค.ศ. 415) เป็นนักปรัชญาลัทธิเพลโตใหม่ (Neoplatonist) นักคณิตศาสตร์ นักดาราศาสตร์ และครู ธิดาของนักปรัชญาธีออน ซึ่งเป็นนักดาราศาสตร์และนักปรัชญาแห่งเมืองอเล็กซานเดรีย ในอียิปต์ยุคเฮเลเนียน

ไฮพาเทีย
ภาพของไฮปาเธียจากจินตนาการ วาดขึ้นเมื่อ ค.ศ.1908
เกิด	ป. ค.ศ. 350–370 อะเล็กซานเดรีย มณฑลอียิปต์ จักรวรรดิโรมันตะวันออก
เสียชีวิต	มีนาคม ค.ศ. 415 (45–65 ปี) อะเล็กซานเดรีย มณฑลอียิปต์ จักรวรรดิโรมันตะวันออก
ยุค	ปรัชญาโบราณ
แนวทาง	ปรัชญาตะวันตก
สำนัก	ลัทธิเพลโตใหม่
ความสนใจหลัก	คณิตศาสตร์ ดาราศาสตร์
ได้รับอิทธิพลจาก เพลโต Plotinus แอริสตอเติล ธีออนแห่งอะเล็กซานเดรีย
เป็นอิทธิพลต่อ Damascius Synesius of Cyrene

ประวัติ

ภาพของไฮปาเธียในภาพวาดโรงเรียนแห่งเอเธนส์ ของราฟาเอล.

ไฮปาเธียแห่งอะเล็กซานเดรีย เป็นธิดาของธีออนแห่งอะเล็กซานเดรีย เธอเข้าศึกษาที่ เอเธนส์ ประมาณ ค.ศ. 400 ในวัยสาวนั้น นอกจากปัญญาที่ฉลาดหลักแหลมแล้ว เธอยังมีรูปร่างหน้าตาที่สะสวยเป็นที่เลื่องลือไปทั่วอะเล็กซานเดรีย ต่อมาเธอได้เป็นครูที่โรงเรียนสอนคตินิยมแบบเพลโตในอเล็กซานเดรีย ที่นี้เธอได้สอนความรู้ของเพลโตและแอริสตอเติลให้กับนักเรียนของเธอรวมทั้งเพเกิน,คริสตชน และชาวต่างชาติ นอกจากนี้เธอยังเป็นบรรณารักษ์ของห้องสมุดแห่งอะเล็กซานเดรียอีกด้วย

การเสียชีวิต

ความตายของไฮปาเธีย วาดใน ค.ศ. 1866

กลุ่มชาวคริสต์หัวรุนแรงที่เรียกว่า "พาราโบนี" ได้ทำการรุมสังหารไฮปาเธียจนสิ้นใจ และเผาทำลายตำราที่เธอเขียนขึ้น ไม่เหลือแม้กระทั่งภาพเขียนของเธอแม้แต่ภาพเดียว

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Archer, William (2013), The Theatrical World For 1893–1897, HardPress, ISBN 978-1-314-50827-7
• Banev, Krastu (2015), Theophilus of Alexandria and the First Origenist Controversy: Rhetoric and Power, Oxford, England: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-872754-5
• Belenkiy, Ari (1 April 2010), "An astronomical murder?", Astronomy & Geophysics, 51 (2): 2.9–2.13, Bibcode:2010A&G....51b...9B, doi:10.1111/j.1468-4004.2010.51209.x
• Booth, Charlotte (2017), Hypatia: Mathematician, Philosopher, Myth, London: Fonthill Media, ISBN 978-1-78155-546-0
• Bradley, Michael John (2006), The Birth of Mathematics: Ancient Times to 1300, New York City: Infobase Publishing, ISBN 978-0-8160-5423-7
• Bregman, Jay (1982), Brown, Peter (บ.ก.), Synesius of Cyrene: Philosopher-Bishop, The Transformation of the Classical Heritage, Berkeley: University of California Press, ISBN 978-0-520-04192-9
• Cameron, Alan; Long, Jacqueline; Sherry, Lee (1993), Barbarians and Politics at the Court of Arcadius, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, ISBN 978-0-520-06550-5
• Cameron, Alan (2016), "Hypatia: Life, Death, and Works", Wandering Poets and Other Essays on Late Greek Literature and Philosophy, Oxford, England: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-026894-7
• Cohen, Martin (2008), Philosophical Tales: Being an Alternative History Revealing the Characters, the Plots, and the Hidden Scenes that Make Up the True Story of Philosophy, New York City and London: Wiley-Blackwell, ISBN 978-1405140379
• Curta, Florin; Holt, Andrew (2017), Great Events in Religion: An Encyclopedia of Pivotal Events in Religious History, vol. 1: Prehistory to AD 600, Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, ISBN 978-1-4408-4598-7
• Castner, Catherine J. (2010), "Hypatia", ใน Gagarin, Michael; Fantham, Elaine (บ.ก.), The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome, vol. 1: Academy-Bible, Oxford, England: Oxford University Press, pp. 49–51, ISBN 978-0-19-538839-8
• Deakin, M. A. B. (1992), "Hypatia of Alexandria" (PDF), History of Mathematics Section, Function, 16 (1): 17–22
• Deakin, Michael A. B. (1994), "Hypatia and her mathematics", American Mathematical Monthly, 101 (3): 234–243, doi:10.2307/2975600, JSTOR 2975600, MR 1264003
• Deakin, Michael A. B. (2007), Hypatia of Alexandria: Mathematician and Martyr, Amherst, NY: Prometheus Books, ISBN 978-1-59102-520-7
• Deakin, Michael (2012), "Hypatia", Encyclopædia Britannica
• Dzielska, Maria (1996), Hypatia of Alexandria, Cambridge, MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-43776-0
• Dzielska, Maria (2008), "Learned women in the Alexandrian scholarship and society of late Hellenism", ใน el-Abbadi, Mostafa; Fathallah, Omnia Mounir (บ.ก.), What Happened to the Ancient Library of Alexandria?, Leiden, The Netherlands: Brill, pp. 129–148, ISBN 978-9004165458
• Edwards, Catharine (1999), Roman Presences: Receptions of Rome in European Culture, 1789-1945, Cambridge, England: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-59197-3
• Emmer, Michele (2012), Imagine Math: Between Culture and Mathematics, New York City: Springer, ISBN 978-8847024274
• Engels, David (2009), "Zwischen Philosophie und Religion: Weibliche Intellektuelle in Spätantike und Islam", ใน Groß, Dominik (บ.ก.), Gender schafft Wissen, Wissenschaft Gender? Geschlechtsspezifische Unterscheidungen Rollenzuschreibungen im Wandel der Zeit (PDF), Kassel University Press, pp. 97–124, ISBN 978-3-89958-449-3
• Haas, Christopher (1997), Alexandria in Late Antiquity: Topography and Social Conflict, Baltimore, MS and London: The Johns Hopkins University Press, ISBN 978-0-8018-5377-7
• Hoche, Richard (January 1860), "XV. Hypatia, die tochter Theons", Philologus (ภาษาเยอรมัน), 15 (1–3): 435–474, doi:10.1524/phil.1860.15.13.435, S2CID 165101471
• Knorr, Wilbur (1989), "III.11: On Hypatia of Alexandria", Studies in Ancient and Medieval Geometry, Boston: Birkhäuser, pp. 753–804, doi:10.1007/978-1-4612-3690-0_27, ISBN 978-0-8176-3387-5
• Macqueen-Pope, Walter (1948), Haymarket: theatre of perfection, Allen
• Mark, Joshua J. (17 February 2014), "Historical Accuracy in the Film Agora", World History Encyclopedia
• Novak, Ralph Martin, Jr. (2010), Christianity and the Roman Empire: Background Texts, Harrisburg, PA: Bloomsbury Publishing, pp. 239–240, ISBN 978-1-56338-347-2
• Oakes, Elizabeth H. (2007), "Hypatia", Encyclopedia of World Scientists, New York City: Infobase Publishing, p. 364, ISBN 9781438118826
• Pasachoff, Naomi; Pasachoff, Jay M. (2007), "Hypatia", ใน Trimble, Virginia; Williams, Thomas R.; Bracher, Katherine; Jarrell, Richard; Marché, Jordan D.; Ragep, F. Jamil (บ.ก.), Biographical Encyclopedia of Astronomers, New York City: Springer, ISBN 978-0387304007
• Penella, Robert J. (1984), "When was Hypatia born?", Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, 33 (1): 126–128, JSTOR 4435877
• Riedweg, Christoph (2005) [2002], Pythagoras: His Life, Teachings, and Influence, Ithaca, NY: Cornell University Press, ISBN 978-0-8014-7452-1
• Ronchey, Silvia (2021) [2011], Hypatia: The True Story, Berlin-New York: DeGruyter, ISBN 978-3-1107-1757-0
• Rosser, Sue Vilhauser (2008), Women, Science, and Myth: Gender Beliefs from Antiquity to the Present, Santa Barbara, California: ABC-CLIO, ISBN 978-1598840957
• Theodore, Jonathan (2016), The Modern Cultural Myth of the Decline and Fall of the Roman Empire, Manchester, England: Palgrave, Macmillan, ISBN 978-1-137-56997-4
• Waithe, Mary Ellen (1987), Ancient Women Philosophers: 600 B.C.–500 A. D, vol. 1, Dordrecht, The Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers, ISBN 978-90-247-3368-2
• Walsh, Christine (2007), The Cult of St Katherine of Alexandria in Early Medieval Europe, Ashgate Publishing, Ltd., ISBN 978-0-7546-5861-0
• Watts, Edward J. (2008) [2006], City and School in Late Antique Athens and Alexandria, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, ISBN 978-0520258167
• Watts, Edward J. (2017), Hypatia: The Life and Legend of an Ancient Philosopher, Oxford, England: Oxford University Press, ISBN 978-0190659141
• Wessel, Susan (2004), Cyril of Alexandria and the Nestorian Controversy: The Making of a Saint and of a Heretic, Oxford Early Christian Studies, Oxford, England: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-926846-7
• Whitfield, Bryan J. (Summer 1995), "The Beauty of Reasoning: A Reexamination of Hypatia and Alexandria" (PDF), The Mathematics Educator, 6 (1): 14–21, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2 September 2006, สืบค้นเมื่อ 17 April 2010
• Benedetto, Canio; Isola, Stefano; Russo, Lucio (31 January 2017), "Dating Hypatia's birth: a probabilistic model", Mathematics and Mechanics of Complex Systems, Berkeley, CA: Mathematical Sciences Publishers, 5 (1): 19–40, doi:10.2140/memocs.2017.5.19

อ่านเพิ่ม

• Berggren, J. L. (February 2009), "The life and death of Hypatia", Metascience, 18 (1): 93–97, doi:10.1007/s11016-009-9256-z, S2CID 170359849
• Bernardi, Gabriella (2016), "Hypatia of Alexandria (355 or 370 c. to 415)", The Unforgotten Sisters: Female Astronomers and Scientists before Caroline Herschel, Springer Praxis Books, pp. 27–36, doi:10.1007/978-3-319-26127-0_5, ISBN 978-3319261270
• Brakke, David (2018), "Hypatia", ใน Torjesen, Karen; Gabra, Gawdat (บ.ก.), Claremont Coptic Encyclopedia, Claremont Graduate University
• Cain, Kathleen (Spring 1986), "Hypatia, the Alexandrian Library, and M.L.S. (Martyr-Librarian Syndrome)", Community & Junior College Libraries, 4 (3): 35–39, doi:10.1300/J107V04N03_05
• Cameron, Alan (1990), "Isadore of Miletus and Hypatia: On the editing of mathematical texts", Greek, Roman and Byzantine Studies, 31 (1): 103–127
• Cerqueiro, Daniel (2006), Hipatia de Alejandría, la filósofa (ภาษาสเปน), Buenos Aires: Pequeña Venecia, ISBN 978-987-9239-16-2
• Donovan, Sandy (2008), Hypatia: Mathematician, Inventor, and Philosopher (Signature Lives: Ancient World), Compass Point Books, ISBN 978-0756537609
• Molinaro, Ursule (1990), "A Christian Martyr in Reverse: Hypatia", A Full Moon of Women: 29 Word Portraits of Notable Women From Different Times and Places + 1 Void of Course, New York City: Dutton, ISBN 978-0-525-24848-4
• Nietupski, Nancy (1993), "Hypatia of Alexandria: Mathematician, astronomer and philosopher", Alexandria, Phanes Press, 2: 45–56, ISBN 978-0933999978. See also The Life of Hypatia from The Suda (Jeremiah Reedy, trans.), pp. 57–58, The Life of Hypatia by Socrates Scholasticus from his Ecclesiastical History 7.13, pp. 59–60, and The Life of Hypatia by John, Bishop of Nikiu, from his Chronicle 84.87–103, pp. 61–63.
• Parsons, Reuben (1892), "St. Cyril of Alexandria and the Murder of Hypatia", Some Lies and Errors of History, Notre Dame, IN: Office of the "Ave Maria", pp. 44–53
• Richeson, A. W. (1940), "Hypatia of Alexandria" (PDF), National Mathematics Magazine, 15 (2): 74–82, doi:10.2307/3028426, JSTOR 3028426
• Rist, J. M. (1965), "Hypatia", Phoenix, 19 (3): 214–225, doi:10.2307/1086284, JSTOR 1086284
• Schaefer, Francis (1902), "St. Cyril of Alexandria and the Murder of Hypatia", The Catholic University Bulletin, 8: 441–453.
• Teruel, Pedro Jesús (2011), Filosofía y Ciencia en Hipatia (ภาษาสเปน), Madrid: Gredos, ISBN 978-84-249-1939-9
• Vogt, Kari (1993), "'The Hierophant of Philosophy' – Hypatia of Alexandria", ใน Børresen, Kari Elisabeth; Vogt, Kari (บ.ก.), Women's Studies of the Christian and Islamic Traditions: Ancient, Medieval and Renaissance Foremothers, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, pp. 155–175, doi:10.1007/978-94-011-1664-0_3, ISBN 978-9401116640
• Zielinski, Sarah (14 March 2010), "Hypatia, Alexandria's Great Female Scholar", Smithsonian, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-01-04, สืบค้นเมื่อ 2021-11-28

แหล่งข้อมูลอื่น

• International Society for Neoplatonic Studies
• Socrates of Constantinople, Ecclesiastical History, VII.15, at the Internet Archive
• (ในภาษากรีกและละติน) Socrates of Constantinople, Ecclesiastical History, VII.15 (pp. 760–761), at the Documenta Catholica Omnia