โกลเมอรูลัส (อังกฤษ: glomerulus) เป็นกระจุกหลอดเลือดฝอย ทำหน้าที่กรองเลือดขั้นแรก อยู่ที่จุดเริ่มต้นของหน่วยไต (nephron) ซึ่งเป็นโครงสร้างรูปท่อที่มีหน้าที่กรองเลือดแล้วสร้างเป็นปัสสาวะในไต โกลเมอรูลัสมีโบว์แมนแคปซูล (Bowman's capsule) ล้อมอยู่ น้ำเลือดกรองผ่านหลอดเลือดฝอยของโกลเมอรูลัสเข้าสู่โบว์แมนแคปซูล แล้วโบว์แมนแคปซูลไล่ของเหลวที่ผ่านการกรองเข้าสู่หลอดไตฝอย (renal tubule) ซึ่งยังเป็นส่วนหนึ่งของหน่วยไต

โกลเมอรูลัส
โกลเมอรูลัสเป็นกระจุกหลอดเลือดฝอย เลือดไหลเข้าทางหลอดเลือดแดงจิ๋วนำเข้าและออกทางหลอดเลือดแดงจิ๋วนำออก โครงสร้างรูปกลมผนังสองชั้น คือ โบว์แมนแคปซูล ส่วนประกอบของเลือดที่เป็นของเหลว (น้ำเลือด) ถูกกรองโดยผ่านเยื่อโกลเมอรูลัส ซึ่งประกอบด้วยผนังหลอดเลือดฝอยและชั้นเนื้อเยื่อบุผิวของโบว์แมนแคปซูล เลือดที่กรองแล้วออกผ่านหลอดไตฝอยทางด้านล่าง
รายละเอียด
คัพภกรรมMetanephric blastema
ตัวระบุ
ภาษาละตินglomerulus renalis
MeSHD007678
FMA15624
อภิธานศัพท์กายวิภาคศาสตร์

โกลเมอรูลัสรับเลือดมาเลี้ยงจากหลอดเลือดแดงจิ๋วนำเข้า (afferent arteriole) ซึ่งเป็นการไหลเวียนเลือดไต โกลเมอรูลัสเทเลือดเข้าสู่หลอดเลือดแดงจิ๋วนำออก (efferent arteriole) ไม่ใช่หลอดเลือดดำเล็ก ซึ่งต่างจากแคปิลารีเบด (capillary bed) อื่นส่วนใหญ่ ความต้านทานของหลอดเลือดแดงจิ๋วเหล่านี้ส่งผลให้มีความดันภายในโกลเมอรูลัสสูง ซึ่งช่วยส่งเสริมกระบวนการอัลตราฟิลเตรชัน (ultrafiltration) ซึ่งของเหลวและสารที่ละลายได้ในเลือดถูกไล่ออกนอกหลอดเลือดฝอยเข้าสู่โบว์แมนแคปซูล

โกลเมอรูลัสและโบว์แมนแคปซูลที่ล้อมรอบรวมกันเป็นเม็ดไต (renal corpuscle) ซึ่งเป็นหน่วยกรองพื้นฐานของไต อัตราที่เลือดถูกกรองผ่านโกลเมอรูลัสทั้งหมด และเป็นการวัดการทำงานของไตโดยรวม คือ อัตราการกรองของโกลเมอรูลัส (GFR)