อำเภอบ้านเขว้า

อำเภอบ้านเขว้า เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดชัยภูมิ

อำเภอบ้านเขว้า
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Ban Khwao
คำขวัญ:  ผ้าไหมลือเลื่อง หามหอกเมืองโบราณ ถิ่นกำเนิดมโหรี น้ำชีไหลผ่าน กู่แดงปรางค์เก่า บ้านเขว้าแดนอุดม หรือ หามหอกเมืองเก่า บ้านเขว้าคูเมือง งามลือเลื่องผ้าไหม เลื่อมใสพุทธศาสนา ตะลึงตาลำน้ำชี เขียวขจีเกษตรกรรม วัฒนธรรมลำเลิศ ถิ่นกำเนิดมโหรี เป็นศรีปรางค์กู่แดง
แผนที่จังหวัดชัยภูมิ เน้นอำเภอบ้านเขว้า
พิกัด: 15°46′42″N 101°54′24″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ชัยภูมิ
พื้นที่
• ทั้งหมด	544.3 ตร.กม. (210.2 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	50,178 คน
• ความหนาแน่น	92.19 คน/ตร.กม. (238.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	36170
รหัสภูมิศาสตร์	3602
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบ้านเขว้า หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ 36170
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบ้านเขว้ามีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองบัวแดง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองชัยภูมิ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอจัตุรัส
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอหนองบัวระเหว

การแบ่งเขตการปกครอง

อำเภอบ้านเขว้า เดิมคือ ตำบลบ้านเขว้า ขึ้นอยู่กับการปกครองของอำเภอเมืองชัยภูมิ จึงได้มีการแยกเป็นอำเภอใหม่ ดังนี้

• วันที่ 1 มีนาคม 2498 แยกตำบลบ้านเขว้า ตำบลตลาดแร้ง และตำบลลุ่มลำชี และจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอบ้านเขว้า ขึ้นต่ออำเภอเมืองชัยภูมิ
• วันที่ 7 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านเขว้า ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านเขว้า
• วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะกิ่งอำเภอบ้านเขว้า อำเภอเมืองชัยภูมิ เป็น อำเภอบ้านเขว้า
• วันที่ 17 ตุลาคม 2515 ตั้งตำบลชีบน แยกจากตำบลตลาดแร้ง
• วันที่ 29 สิงหาคม 2534 ตั้งตำบลภูแลนคา แยกจากตำบลชีบน
• วันที่ 13 พฤศจิกายน 2535 ตั้งตำบลโนนแดง แยกจากตำบลบ้านเขว้า
• วันที่ 30 มกราคม 2539 ยกฐานะสภาตำบลบ้านเขว้า สภาตำบลตลาดแร้ง สภาตำบลลุ่มลำชี สภาตำบลชีบน สภาตำบลภูแลนคา และสภาตำบลโนนแดง เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเขว้า องค์การบริหารส่วนตำบลตลาดแร้ง องค์การบริหารส่วนตำบลลุ่มลำชี องค์การบริหารส่วนตำบลชีบน องค์การบริหารส่วนตำบลภูแลนคา และองค์การบริหารส่วนตำบลโนนแดง ตามลำดับ
• วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลบ้านเขว้า เป็น เทศบาลตำบลบ้านเขว้า ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 1 พฤศจิกายน 2546 แยกบ้านห้วย หมู่ที่ 8 ตำบลตลาดแร้ง จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 18 บ้านห้วยเหนือ
• วันที่ 30 กันยายน 2547 แยกบ้านโนนตาด หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านเขว้า จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 18 บ้านโนนส้มมอ
• วันที่ 28 พฤษภาคม 2550 ตำบลชีบน ได้แยกหมู่บ้านใหม่ดังนี้
  • (1) แยกบ้านหนองกระทุ่ม หมู่ที่ 3 จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 11 บ้านหนองกระทุ่ม
  • (2) แยกบ้านหนองอ้อ หมู่ที่ 1 จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 12 บ้านหนองอ้อ
• วันที่ 30 ธันวาคม 2551 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเขว้า เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งทอง และยกฐานะขึ้นเป็นเทศบาลตำบลทุ่งทอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบ้านเขว้าแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 85 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

บ้านเขว้า

(Ban Khwao)

18 หมู่บ้าน

4.

ชีบน

(Chi Bon)

10 หมู่บ้าน

2.

ตลาดแร้ง

(Talat Raeng)

18 หมู่บ้าน

5.

ภูแลนคา

(Phu Laen Kha)

8 หมู่บ้าน

3.

ลุ่มลำชี

(Lum Lam Chi)

22 หมู่บ้าน

6.

โนนแดง

(Non Dang)

9 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบ้านเขว้าประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบ้านเขว้า ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านเขว้า
• เทศบาลตำบลทุ่งทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเขว้า (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านเขว้า)
• เทศบาลตำบลตลาดแร้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตลาดแร้งทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลลุ่มลำชี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลุ่มลำชีทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลชีบน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชีบนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลภูแลนคา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภูแลนคาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโนนแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนแดงทั้งตำบล

แหล่งน้ำ

• สระหนองแวง
• สระหนองโสมง
• สระหนองบ่อ
• ห้วยบง
• ห้วยท่าควาย
• ห้วยยางแล้ง
• หนองบัว
• อ่างเก็บน้ำบาซ่าน บ้านโนนแดง
• พระอาจารย์จื่อ หว้าเฒ่า
• นาอินทร์แต่ง
• เขาหว้า
• ซับปลากั้ง

วัดและสถานที่สำคัญทางความเชื่อ

• วัดกลางโนนแดง
• วัดดอนไผ่
• วัดโนนเสาเล้าอุดมพร
• วัดซับช่องแมว
• สำนักสงฆ์เขาวง
• ศาลเจ้าพ่อหลวงเนตร หนองบ่อ บ้านโนนแดง
• ศาลเจ้าพ่อหลวงภักดี จุมพล (ดอนแก้ว)
• มณฑปหลวงปู่คำ วัดดอนไผ่
• หลวงพ่อทองหลวงพ่อสังฆจาย วัดกลางโนนแดง
• พระธาตุเจดีย์ ศรีจันทรา ตำบลภูแลนคา ชีบน

สถานศึกษา

ระดับมัธยมศึกษา

• โรงเรียนบ้านเขว้าวิทยายน ตำบลบ้านเขว้า
• โรงเรียนลุ่มลำชีเนรมิตรวิทยา ตำบลลุ่มลำชี
• โรงเรียนภูแลนคาวิทยายน ตำบลภูแลนคา

ระดับประถมศึกษา

• โรงเรียนอนุบาลบ้านเขว้า
• โรงเรียนบ้านเขว้าศึกษา
• โรงเรียนอนุบาลหลวงภักดี (เอกชน)

สถานพยาบาล

• โรงพยาบาลบ้านเขว้า

สวนสาธารณะ

• สวนสาธารณะสระหลวง
• สวนสาธารณะหนองบัว

สถานที่ท่องเที่ยว

• สุสานหอย
• จระเข้หลวงปู่คำ
• สวนทานตะวัน บ้านโนนแดง
• หมู่บ้านทอผ้าไหมบ้านหนองแวงพัฒนา ตำบลโนนแดง
• สุสานหอยบ้านโนนแดง ตำบลโนนแดง
• หมู่บ้านทอผ้าไหมบ้านเขว้า ตำบลบ้านเขว้า
• สวนสารธรณะหนองแวง บ้านหนองแวง
• สวนสาธารณะหนองโสมง บ้านหนองโสมงเหนือ
• สวนสาธารณะหนองบ่อ บ้านหนองบ่อ สามารถออกกำลังกายได้ทุกวัน
• อ่างเก็บน้ำบาซ่าน บ้านโนนแดง เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ
• หลวงพ่อทอง พระหินโบราณ วัดกลางโนนแดง
• น้ำตกตาดพัฒนา ตำบลชีบน
• ล่องแพน้ำชี ตำบลตลาดแร้ง
• เขาหินโยก
• นำตกตาดร้อยรู
• วัดเขาจอมจ้อง
• โบราณสถานกู่แดง วัดบ้านกุดยาง ตำบลตลาดแร้ง

ประเพณีและวัฒนธรรม

• งานปีใหม่ 1 มกราคมของทุกปี
• บุญสงกรานต์
• บุญข้าวจี
• บุญข้าวกระยาสราท เดือนตุลาคม
• บุญกระธูปออกพรรษาเดือนตุลาคม
• บุญกฐินเดือน พฤศจิกายน
• บุญเข้าพรรษา
• ลอยกระทง มีการประกวศนางนพมาศ ลอยกระทง ดนตรี และจุดพลุแสงสีเสียง
• บุญตักบาตรกลางหมู่บ้าน
• บุญเลี้ยงบ้าน ศาลเจ้าพ่อหลวงเนตร ตลาดหนองบ่อ บ้านโนนแดง
• บุญเลี้ยงบ้าน ศาลเจ้าพ่อหลวงภักดี จุมพล (ดอนแก้ว) บ้านหนองส้มโฮ้ง
• แห่นางแมว
• รำผีฟ้า
• บายศรีสู่ขวัญ

สินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์

• ผ้าไหมมัดหมี่
• หม่ำหมูหม้อดิน
• เครื่องดนตรีไทย
• หมวกจากเศษผ้าไหม กระเป๋า และเลี้ยงจิ้งหรีด บ้านโนนแดง หมู่ที่ 1 ตำบลโนนแดง
• ข้าวซ้อมมือ และเลี้ยงจิ้งหรีด บ้านโนนแดง หมู่ที่ 2 ตำบลโนนแดง
• ขนมนางเล็ด ดอกจอก บ้านเจริญทรัพย์ หมู่ที่ 9 ตำบลโนนแดง
• อิฐบล็อก ถั่วตัด เส้นบะหมี่ บ้านหนองแวง หมู่ที่ 5 ตำบลโนนแดง
• ขนมกล้วยกรอบแก้ว ขนมดอกจอก ขนมนางเล็ด กล้วยกวน ขนมครองแครง บ้านหนองบ่อ และเลี้ยงจิ้งหรีด หมู่ที่ 6 ตำบลโนนแดง
• ขนมจีน ผ้าไหม และเลี้ยงจิ้งหรีด บ้านหนองโสมงเนือ หมู่ที่ 8 ตำบลโนนแดง
• แหล่งผลิตเสื้อยืดระดับหมู่บ้านที่ใหญ่ที่สุดในประทศไทย ที่บ้านโนนโพธิ์ ต.ลุ่มลำชี ผลิตเสื้อยืดส่งขายทั่วประเทศตามสั่งของลูกค้า
• สินค้าพืชผักสวนครัว อาทิ หอม กระเทียม มะเขือ แตง ข้าวโพด ที่บ้านท่านแก บ้านโนนน้อย ต.ลุ่มลำชี

การเดินทาง

เดินทางออกจากตัวเมืองชัยภูมิ แยกออกจากตัวเมืองชัยภูมิตรงจุดเริ่มต้นที่เขียนว่าห้าแยกโนนไฮ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 13 กิโลเมตร จุดเด่นของอำเภอ จะมีผลิตภัณฑ์กลุ่มทอผ้าไหมมากมาย มีมากกว่า 30 ร้าน