อนุภาคแอลฟา
บทความนี้ต้องการการจัดหน้า จัดหมวดหมู่ ใส่ลิงก์ภายใน หรือเก็บกวาดเนื้อหา ให้มีคุณภาพดีขึ้น คุณสามารถปรับปรุงแก้ไขบทความนี้ได้ และนำป้ายออก พิจารณาใช้ป้ายข้อความอื่นเพื่อชี้ชัดข้อบกพร่อง |
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
อนุภาคแอลฟา (เขียนแทนด้วยอักษรกรีก แอลฟา α) คืออนุภาคที่ประกอบด้วยโปรตอน 2 ตัวและนิวตรอน 2 ตัว เหมือนกับนิวเคลียสของอะตอมของธาตุฮีเลียม (He) จึงสามารถเขียนสัญลักษณ์ได้อีกอย่างหนึ่งเป็น หรือ [1] อนุภาคแอลฟาหนึ่งอนุภาคมีมวล 6.644656×10−27 กิโลกรัม[2] หรือเทียบเท่ากับพลังงาน 3.72738 จิกะอิเล็กตรอนโวลต์ (GeV) มีประจุเป็น +2e โดยที่ e คือความจุไฟฟ้าของอิเล็กตรอนซึ่งมีค่าเท่ากับ 1.602176462×10−19 คูลอมบ์
อนุภาคแอลฟามักเกิดจากการสลายของอะตอมของธาตุกัมมันตรังสี เช่นยูเรเนียม (U) หรือเรเดียม (Ra) ด้วยกระบวนการที่รู้จักกันในชื่อการสลายให้อนุภาคแอลฟา (alpha decay) เมื่ออนุภาคแอลฟาถูกปลดปล่อยออกจากนิวเคลียส มวลอะตอมของธาตุกัมมันตรังสีจะลดลงประมาณ 4.0015 u เนื่องจากการสูญเสียทั้งโปรตอนและนิวตรอน และเลขอะตอมจะลดลง 2 ทำให้อะตอมกลายเป็นธาตุใหม่ ดังตัวอย่างการสลายให้อนุภาคแอลฟาของยูเรเนียม จะได้ธาตุใหม่เป็นทอเรียม (Th)[3]
สมบัติของแอลฟา
แก้- มีประจุไฟฟ้า +2
- มีมวลประมาณ 4 amu
- รังสีแอลฟาสามารถทำให้ตัวกลางที่รังสีผ่านแตกตัวเป็นไอออนได้ดี
- รังสีแอลฟามีอำนาจทะลุทะลวงต่ำมาก สามารถวิ่งผ่านอากาศได้ประมาณ 3-5 เซนติเมตร เพราะเมื่อรังสีแอลฟาวิ่งผ่านตัวกลาง สามารถทำให้ตัวกลางนั้นแตกตัวเป็นไอออนได้ดี ทำให้เสียพลังงานอย่างรวดเร็ว[4]
การใช้งาน
แก้ประโยชน์ของรังสีแอลฟามีเช่น การนำรังสีแอลฟามาใช้สร้างเป็นเครื่องมือวัดควัน[5]
อันตรายจากรังสีแอลฟา กรณีที่เรากินอาหารที่มีรังสีแอลฟาเข้าไปเมื่อรังสีแอลฟาเข้าสู่ร่างกายแล้ว จะไม่ทะลุทะลวงจึงเป็นอันตรายต่อเชลล์ในร่ายกาย ส่วนอันตรายจากการแผ่รังสีโดยตรงอาจไม่เป็นอันตรายมากเท่ากับรังสีชนิดอื่น
หลักการป้องกันรังสีอัลฟา
แก้สามารถทำตามข้อกำหนดทั่วไปในการป้องกันรังสี ซึ่งมีอยู่ 3 ข้อดังต่อไปนี้
- ใช้เวลาในการอยู่ใกล้รังสีให้น้อยที่สุด แต่ก็ต้องสามารถปฏิบัติงานได้ด้วย
- ใช้วัตถุที่เหมาะสมในการกำบังรังสี
- ควรอยู่ให้ห่างรังสีให้มากที่สุด แต่ต้องสามารถปฏิบัติงานได้
หมายเหตุ : การป้องกันรังสีแอลฟาใช้กระดาษที่หนาหน่อยก็กั้นรังสีแอลฟาได้ แต่ก็ต้องระวังเพราะรังสีทุกชนิดจะเป็นอันตรายหมดขึ้นอยู่กับปริมาณรังสีที่ได้รับว่าน้อยหรือมาก
อ้างอิง
แก้- ↑ สุรศักดิ์ พงศ์พันธุ์สุข. "รังสีแอลฟา (alpha rays)". สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ.
- ↑ "alpha particle mass". NIST.
- ↑ "รังสีจากการสลายของไอโซโทป". มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน.
- ↑ "Alpha particles". ARPANSA.
- ↑ Chief Jay Fleming. "Smoke Detector Technology Research". The World Fire Safety Foundation.
- เอกสารหลักสูตรการป้องกันอันตรายจากรังสี สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)