สมเด็จพระวรราชินี (เภา)

สมเด็จพระวรราชินีนาถ (พ.ศ. 2363–2412) พระนามเดิม เภา หรือ เพา เป็นพระเทพีในสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี และเป็นพระวรราชมารดาในพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์

สมเด็จพระวรราชินี (เภา)
พระวรราชมารดา
ประสูติ	พ.ศ. 2363
สวรรคต	พ.ศ. 2412 (49 พรรษา) อุดงฦๅไชย กัมพูชาในอารักขาของฝรั่งเศส
คู่อภิเษก	สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี
พระราชบุตร	พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์
ราชวงศ์	ตรอซ็อกผแอม (อภิเษกสมรส)
พระบิดา	พระมนตรีธิราช
ศาสนา	พุทธ

พระราชประวัติ

สมเด็จพระวรราชินีนาถ ประสูติเมื่อมะโรงโทศก มีพระนามเดิมว่า เภา หรือ เพา เป็นธิดาของพระมนตรีธิราช เบื้องต้นทรงเข้ารับราชการเป็นบาทบริจาริกาในตำแหน่งพระสนมชั้นแม่นาง ตามเสด็จนักองค์ด้วงเมื่อครั้งประทับอยู่วังเจ้าเขมรในกรุงเทพมหานคร ประสูติกาลพระราชโอรสพระองค์หนึ่งคือ นักองค์ศรีสวัสดิ ประสูติเมื่อปีชวดโทศก

หลังสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดีขึ้นเสวยราชสมบัติกรุงกัมพูชาแล้ว ทรงตั้งพระนามแก่เจ้านายฝ่ายในและบรรดาศักดิ์บาทบริจาริกาในราชสำนักทั้งหมด ทรงพระกรุณาพระราชทานพระนามแก่นักนางเภา เป็น พระปิโยพระบรมอัจฉราอับศร ในตำแหน่งพระเทพี คู่กับนักนางแป้น ที่ทรงพระกรุณาพระราชทานพระนามว่า พระปิโยพระบรมท้าวธิดา

พระปิโยพระบรมอัจฉราอับศรสวรรคตในปีมะโรงสัมฤทธิศก ตรงกับ พ.ศ. 2412 สิริพระชนมายุ 42 พรรษา หลังพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ เสวยราชสมบัติกรุงกัมพูชา จึงสถาปนาพระราชชนนีขึ้นเป็นสมเด็จพระวรราชินีนาถย้อนหลัง พระอัฐิถูกบรรจุไว้ภายในพระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์มหาอิศราธิบดี บนเขาพระราชทรัพย์ อำเภอพญาฦๅ จังหวัดกันดาล เคียงกับพระสวามี และสมเด็จพระวรราชินี (แป้น)

อ้างอิง

เชิงอรรถ

บรรณานุกรม

• ทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2560. 360 หน้า. ISBN 978-616-514-575-6
• เรืองเดชอนันต์ (ทองดี ธนรัชต์), พันตรี หลวง. ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2563. 336 หน้า. ISBN 978-616-514-668-5
• รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง และศานติ ภักดีคำ. ศิลปะเขมร. กรุงเทพฯ : มติชน, 2557. 232 หน้า. ISBN 978-974-02-1324-6
• ศานติ ภักดีคำ. เขมรสมัยหลังพระนคร. กรุงเทพฯ : มติชน, 2556. 224 หน้า. ISBN 978-974-02-1147-1