สมเด็จพระจักรพรรดินี พระบรมอัยยิกาเจ้า
สมเด็จพระจักรพรรดินี พระบรมอัยยิกาเจ้า แบบภาษาจีนฮกเกี้ยน '''ไทฮองไทเฮา''' หรือแบบภาษาจีนกลาง ไท่หวงไท่โฮ่ว (จีน: 太皇太后; พินอิน: Tài huáng tàihòu ; ญี่ปุ่น: ไทโคไทโกะ;โรมาจิ: taikōtaigō ; เกาหลี: แทฮวังแทฮู (태황태후) ; ภาษาอังกฤษเรียกว่า '''Grand empress dowager''' หรือ '''Grand empress mother''' ) เป็นพระบรมราชอิสริยยศสำหรับสมเด็จพระอัยยิกาของจักรพรรดิในประเทศจีน ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนาม เป็นต้น พระบรมราชาอิสริยยศนี้ใช้ในเฉพาะราชวงศ์ที่มีสถานะเป็นอิมพีเรียล โดยทั่วไปถือว่ามีสถานะสูงกว่า ไท่หวางไท่โฮ่ว (太王太后) และ ต้าหวางต้าเฟย (大王大妃)[1]
ในประเทศจีน แก้
ไท่หวงไท่โฮ่ว (太皇太后) เรียกอย่างย่อว่า ไท่หวง (太皇) หรือ ไท่หมู่ (太母 ; "สมเด็จพระอัยยิกาเจ้า") เป็นพระราชอิสริยยศสำหรับสมเด็จพระอัยยิกาในองค์จักรพรรดิ
ไทหวงไท่โฮ่วพระองค์แรกของจีนคือ จักรพรรดินีหลี่ ซึ่งมีพระชนม์ชีพอยู่ในช่วงต้นราชวงศ์ฮั่น และไท่หวงไท่โฮ่วคนสุดท้ายของจีนคือ ซูสีไทเฮา ซึ่งมีพระชนม์ชีพอยู่ในช่วงปลายราชวงศ์ชิง[2]
ในการที่จะได้รับการเคารพในฐานะไท่หวงไท่โฮ่วไม่ได้ขึ้นอยู่กับเพียงความสัมพันธ์ทางสายเลือดกับจักรพรรดิ แต่ยังขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ทางกฎหมายกับจักรพรรดิอีกด้วย กล่าวคือ ไท่หวงไท่โฮ่วอาจมีความสัมพันธ์ทางสายเลือดกับจักรพรรดิ หรือไท่หวงไท่โฮ่วอาจไม่ได้มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดกับจักรพรรดิ แต่มีความสัมพันธ์ทางกฎหมายก็ได้
ในประเทศญี่ปุ่น แก้
พระบรมราชอิสริยยศ ไทโคไทโกะ (たいこうたいごう, 太皇太后) ปรากฏในช่วงปลายยุคอาซูกะ
ในประเทศเกาหลี แก้
ในรัชสมัยพระเจ้าโกจงได้ยกเกาหลีขึ้นเป็นจักรวรรดิเกาหลี[3] จึงทำให้พระอัยยิกาของจักรพรรดิเกาหลีมีพระบรมราชอิสริยยศเปลี่ยนจาก แดวังแดบี (대왕대비;大王大妃) เป็น แทฮวังแทฮู (태황태후;太皇太后)