ศิลปะไฮเบอร์โน-แซกซัน

ศิลปะไฮเบอร์โน-แซกซัน หรือ ศิลปะเกาะ (อังกฤษ: Hiberno-Saxon art หรือ Insular art) เป็นลักษณะงานศิลปะที่สร้างขึ้นบนหมู่เกาะบริติชในบริเตนสมัยหลังโรมัน และใช้ในความหมายที่เกี่ยวกับอักษรไฮเบอร์โน-แซกซัน (Insular script) ที่ใช้กันในขณะนั้นด้วย สมัยที่มีการสร้างงานศิลปะดังกล่าวเรียกว่า "the Insular period in art" ซึ่งมาจากคำว่า "insula" ของภาษาละตินที่แปลว่า "เกาะ" ในช่วงเวลานี้ศิลปะของบริเตนและไอร์แลนด์ มีลักษณะร่วมกันที่แตกต่างจากบริเวณอื่น ๆ ของยุโรป นักประวัติศาสตร์ศิลป์มักจะจัดศิลปะเกาะเป็นส่วนหนึ่งของขบวนการศิลปะสมัยการโยกย้ายถิ่นฐานในยุโรปและศิลปะของยุคกลางตอนต้นของยุโรป ซึ่งเป็นลักษณะศิลปะที่มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง[1]

หน้า (folio 292r) จากพระวรสารเคลล์สที่เขียนตกแต่งอย่างวิจิตร

ศิลปะเกาะส่วนใหญ่มีที่มาจากคณะเผยแพร่ศาสนาไฮเบอร์โน-สกอตแลนด์ของศาสนาคริสต์แบบเคลต์ หรืองานโลหะสำหรับผู้นำที่เป็นคฤหัสน์ ช่วงเวลาเริ่มต้นก็ในราว ค.ศ. 600 โดยการรวมลักษณะเคลต์และแองโกล-แซกซัน เช่นงานตกแต่งที่พบที่ซัททันฮู ในอังกฤษการผสานทำให้กลายเป็นศิลปะแองโกล-แซกซันราว ค.ศ. 900 ขณะที่ในไอร์แลนด์ลักษณะศิลปะดังกล่าวยังคงดำเนินต่อมาจนถึงราว ค.ศ. 1200 เมื่อไปผสานกับศิลปะโรมาเนสก์ ไอร์แลนด์, สกอตแลนด์ และราชอาณาจักรนอร์ทธัมเบรียทางตอนเหนือของอังกฤษเป็นศูนย์กลางอันสำคัญ แต่ก็มีตัวอย่างงานที่พบทางตอนใต้ของอังกฤษและเวลส์[2] และบนแผ่นดินใหญ่ยุโรป โดยเฉพาะในบริเวณกอล (ฝรั่งเศสปัจจุบัน) ในศูนย์ที่ก่อตั้งขึ้นโดยคณะเผยแพร่ศาสนาไฮเบอร์โน-สกอตแลนด์ และคณะเผยแพร่ศาสนาแองโกล-แซกซัน อิทธิพลของศิลปะเกาะมีผลต่อศิลปะของยุคกลางของยุโรปทุกสาขา โดยเฉพาะในการตกแต่งรายองค์ประกอบของหนังสือโรมาเนสก์และกอทิก

ตัวอย่างงานศิลปะเกาะที่ยังคงหลงเหลืออยู่ส่วนใหญ่เป็นงานหนังสือวิจิตร งานโลหะ และงานสลักหิน โดยเฉพาะการสลักกางเขนหิน (High cross) ซึ่งเป็นการตกแต่งอย่างละเอียดแต่ไม่เน้นการแสดงความลึก ตัวอย่างก็ได้แก่พระวรสารเคลล์ส, พระวรสารลินดิสฟาร์น, พระวรสารเดอร์โรว์, เข็มกลัดเช่นเข็มกลัดทาราและกางเขนรูธเวลล์ หนังสือก็จะมีลักษณะที่เรียกว่าหน้าลายพรม และมีบ้างที่เป็นภาพเหมือนประกาศก

อ้างอิง แก้

  1. Honour & Fleming, 244-247; Pächt, 65-66; Walies & Zoll, 27-30
  2. see Ricemarch Psalter

บรรณานุกรม แก้

ดูเพิ่ม แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ หนังสือวิจิตรไฮเบอร์โน-แซกซัน