ศาล

บทความนี้เกี่ยวกับองค์กรสาธารณะ สำหรับแท่นบูชา ดูที่ ศาลพระภูมิ

ศาล เป็นองค์กรสาธารณะที่มีหน้าที่ในการวินิจฉัยข้อพิพาทเกี่ยวกับพลเมือง แรงงาน กิจการ และอาชญากรรมภายใต้กฎหมาย ในกฎหมายทั่วไปและกฎหมายพลเมือง ศาลนับว่าเป็นทางออกของข้อพิพาทต่าง ๆ เป็นที่ทราบกันอยู่แล้วว่า ทุก ๆ คนมีสิทธิ์ที่จะนำข้อกล่าวหามาใช้ในศาลได้ ในขณะเดียวกัน ผู้ถูกกล่าวหาก็มีสิทธิ์ที่จะแก้ต่างในศาลได้เช่นกัน

ที่ทำการศาลในประเทศมาเลเซีย

ศาลจะสามารถบังคับใช้อำนาจได้ผ่านการพิจารณาโดยอำนาจตุลาการ ซึ่งตามหลักแล้วตุลาการจะไม่สร้างกฎหมายขึ้นมาเองตามหลักการแยกใช้อำนาจ แต่จะใช้การตีความจากกฎหมายให้สอดคล้องกับข้อเท็จจริงในแต่ละคดี

เขตอำนาจศาล

เขตอำนาจศาล หมายถึง พื้นที่และประเภทคดีที่ศาลนั้นมีอำนาจในการพิจารณาพิพากษาคดีตามกฎหมายที่บัญญัติ ซึ่งอาจแบ่งเขตอำนาจของแต่ละศาลได้ตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ ปริมาณคดีในท้องที่ และอำนวยความสะดวกผู้มาติดต่อราชการ

ระบบของศาล

ในแต่ละประเทศแบ่งระบบของศาลออกเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่

ระบบศาลเดี่ยว

คือไม่มีการจัดตั้งศาลขึ้นมาสำหรับการพิจารณาคดีที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายมหาชนโดยเฉพาะ เป็นการใช้กฎหมายในรูปแบบกฎหมายจารีตประเพณี พัฒนาโดยผู้พิพากษาผ่านทางการตัดสินคดีความของศาล และศาลชำนัญพิเศษอื่น ๆ โดยให้ศาลยุติธรรมมีอำนาจวินิจฉัยในทุกข้อพิพาท

ระบบศาลคู่

คือการตั้งศาลขึ้นมาสำหรับการพิจารณาคดีที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายมหาชน แยกออกมาจากศาลยุติธรรมในลักษณะคู่ขนาน อาจมีมากกว่าสองศาล ซึ่งใช้ระบบกฎหมายลายลักษณ์อักษร

ศาลระหว่างประเทศ

• ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
• ศาลอาญาระหว่างประเทศ

ศาลในประเทศไทย

การตั้งศาลขึ้นใหม่เพื่อพิจารณาพิพากษาคดีใดคดีหนึ่งหรือคดีที่มีข้อหาฐานใดฐานหนึ่งโดยเฉพาะแทนศาลที่มีอยู่ตามกฎหมายสำหรับพิจารณาพิพากษาคดีนั้น จะกระทำมิได้

ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2560) ศาลมี 4 ประเภท คือ

1. ศาลยุติธรรม
2. ศาลปกครอง
3. ศาลทหาร
4. ศาลรัฐธรรมนูญ

ดูเพิ่ม

• ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ