วัดเพชรพลี

วัดเพชรพลี เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลท่าราบ อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 10 ไร่

วัดเพชรพลี
ชื่อสามัญ	วัดเพชรพลี, วัดพลิบพลี
ที่ตั้ง	ตำบลท่าราบ อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ประวัติ

บริเวณที่ตั้งวัดเป็นที่ตั้งของเมืองเก่าอย่างน้อยตั้งแต่ช่วงที่ได้รับวัฒนธรรมเขมรโบราณ จึงมีวัดเก่าแก่อยู่หลายวัด สำหรับวัดเพชรพลีนี้ไม่ทราบแน่ชัดว่าสร้างขึ้นเมื่อใด หลักฐานทางด้านสิ่งก่อสร้างได้ถูกเปลี่ยนแปลงไปมาก บ้างสันนิษฐานได้ว่าวัดนี้น่าจะสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 272–273 โดยใช้ชื่อว่าวัดพลิบพลีตามชื่อเมืองที่พระโสณณะได้แนะนำพระนางสิริงามตัวเทวี พระมเหสีพระเจ้าตวันธิราชว่าควรสร้างเมืองเพื่อให้คนระลึกถึง พระปุณณะ ผู้นำเอาพระพุทธศาสนามาเผยแพร่และหลังจากพระโสณณะนิพพานไปแล้ว 12 วัน พระนางสิริงามตัวเทวีก็ได้สร้างเมืองขึ้นชื่อว่า เพชรพลิบพลี และต่อมามีการสร้างวัดชื่อ วัดพลิบพลี และได้เพี้ยนมาเป็นวัดเพชรพลีในปัจจุบัน

วัดเพชรพลีน่าจะเป็นเทวสถานที่สร้างในสมัยสุโขทัย ที่พุทธศาสนาเริ่มเผยแผ่มายังสุวรรณภูมิ พร้อม ๆ กับอีกหลายแห่งในกลุ่มบริเวณนี้ เช่นวัดกำแพงแลง วัดสนามพราหมณ์ ซึ่งเคยรุ่งเรืองมาในสมัยขอม มีเทวาลัย ก่อนจะมาเป็นวัดในพระพุทธศาสนา วัดเพชรพลีมีสิ่งสำคัญที่มีชื่อเสียงคือ เสาชิงช้า และเทวสถานโบสถ์พราหมณ์ ยังปรากฏจากหลักฐานในนิราศเมืองเพชร ของสุนทรภู่ ปัจจุบันพระครูวัชรชัยธรรม (พระมหาศุภชัย ชยธมโม) เจ้าอาวาสได้จัดสร้างเสาชิงช้าขึ้นใหม่เมื่อ พ.ศ. 2550

เสนาสนะและสิ่งก่อสร้าง

จากรูปแบบของเสมาของวัดนี้เป็นเสมาขนาดใหญ่ จำหลักลายแบบศิลปะอยุธยาตอนต้นถึงตอนกลาง จึงอาจกล่าวได้ว่าเป็นวัดที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา นอกจากนี้ยังมีเจดีย์ พระสุวรรณเจดีย์ อยู่ทางทิศตะวันตกของอุโบสถ เป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูนฐานสี่เหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง น่าจะสร้างขึ้นสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ต่อมาได้ต่อเติมโดยเสริมปล้องไฉนปลียอด และยกพื้นชานเป็นคอนกรีตเสริมเหล็กเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสรอบองค์เจดีย์ บริเวณมุมมีซุ้มเจดีย์ พร้อมแขวนระฆังไว้ทั้ง 4 มุม และทางวัดได้สร้างรางน้ำรอบองค์เจดีย์ สำหรับเป็นที่ลอยกระทง ศาลาการเปรียญศิลปะรัตนโกสินทร์ อาคารวชิรปราสาท เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น กว้าง 9 เมตร ยาว 22 เมตร มีรูปยอดประดับเป็นองค์เจดีย์ มีมุข 12 มุข

วัดยังประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ จำนวน 5 องค์ ได้แก่ พระบรมสารีริกธาตุฉัทพัณรังสี พระบรมธาตุทันตธาตุ (พระเขี้ยวแก้ว) พระเสมหธาตุ พระบรมสารีริกธาตุขนาดต่าง ๆ และพระธาตุของพุทธสาวกอรหันต์ทั่ว ๆ ไป โดยทั้งหมดประดิษฐานในบุษบก นอกจากนั้นภายในวัดยังมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ด้วยซึ่งบ่อน้ำนี้ตั้งอยู่ตรงหน้าหลวงพ่อเพ็ชร บริเวณริมกำแพงวัดใกล้กับสุวรรณเจดีย์ ซึ่งบ่อน้ำนี้มีชื่อเรียกว่า บ่อน้ำเพชรมหาไชย กล่าวกันว่ามีตาน้ำซึมมาจากแม่น้ำเพชรบุรี ถือว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์มีส่วนสำคัญสำหรับพิธีการสำคัญมาแต่โบราณ บริเวณปากบ่อเป็นที่ประดิษฐาน หลวงพ่อเพ็ชร ซึ่งเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ หน้าตัก 20 นิ้ว และมีพิพิธภัณฑ์ชิระปราสาท เป็นอาคารทรงไทย 2 ชั้น มียอดปราสาทอยู่ตรงกลาง ลักษณะคล้ายปฐมเจดีย์ ซึ่งพระครูพิศิษฎ์ ศิลปาคม เป็นผู้ออกแบบการก่อสร้าง ชั้นบนเป็นที่เก็บรวบรวมพระพุทธรูปในสมัยต่าง ๆ จำนวนมาก เช่น สมัยทราวดี ศรีวิชัย ลพบุรี เชียงแสน สุโขทัย อยุธยา รัตนโกสินทร์ โดยเฉพาะพระพุทธรูปแบบสุวรรณภูมิ