ภาษามณีปุระ

(เปลี่ยนทางจาก ภาษาไมไต)

ภาษามณีปุระ หรือ ภาษาเมเต เป็นภาษากลางในรัฐมณีปุระทางตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย และเป็นภาษาราชการของรัฐนี้ด้วย มีผู้พูดทั้งหมด 1,391,000 คน พบในอินเดีย 1,370,000 คน (พ.ศ. 2543) ในรัฐมณีปุระ รัฐอัสสัม รัฐนาคาแลนด์ รัฐตรีปุระ รัฐอุตตรประเทศ ผู้พูดภาษานี้จะพูดภาษาฮินดีได้ด้วย พบในบังกลาเทศ 15,000 คน (พ.ศ. 2546) จะพูดภาษาเบงกอลหรือภาษาสิลเหติได้ด้วย พบในพม่า 6,000 คน (พ.ศ. 2474) จัดอยู่ในตระกูลภาษาจีน-ทิเบต กลุ่มภาษาทิเบต-พม่า ในรัฐมณีปุระ มีรายการวิทยุออกอากาศด้วยภาษานี้ เขียนด้วยอักษรเบงกอลหรืออักษรมณีปุระ เรียงประโยคแบบประธาน-กรรม-กริยา ไม่มีเสียงวรรณยุกต์ เป็นภาษาที่มีการสอนถึงระดับปริญญาเอกในมหาวิทยาลัยแห่งอินเดีย และใช้เป็นภาษาในการสอนปริญญาตรีในรัฐมณีปุระ เป็นภาษาที่ต่างจากภาษามณีปุระพิษณุปุระที่เป็นภาษากลุ่มอินโด-อารยัน ทางยูเนสโกจัดให้ภาษานี้อยู่ในสถานะ "ภาษาใกล้สูญ"[2]

ภาษามณีปุระ
เมเต
ꯃꯤꯇꯩꯂꯣꯟ
ภูมิภาคอินเดียตะวันออกเฉียงเหนือ, บังกลาเทศ, พม่า
ชาติพันธุ์ชาวมณีปุระและPangal
จำนวนผู้พูด1.76 ล้านคน[1]  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
รูปแบบก่อนหน้า
มณีปุระโบราณ
(? – คริสต์ศตวรรษที่ 17)
  • มณีปุระคลาสสิก (คริสต์ศตวรรษที่ 18 – 19)
    • ภาษามณีปุระ
ภาษาถิ่น
ระบบการเขียน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ อินเดีย
รหัสภาษา
ISO 639-2mni
ISO 639-3อย่างใดอย่างหนึ่ง:
mni – มณีปุระ
omp – มณีปุระโบราณ
นักภาษาศาสตร์omp ภาษามณีปุระโบราณ

อ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 1.2 "Meitei". Ethnologue (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 10 April 2020.
  2. Moseley, C., บ.ก. (2010). Atlas of the world's languages in danger (3rd ed). Paris: UNESCO Publishing.
  • 1. A Short History of Kangleipak (Manipur) Part-I, by Chingtamlen, 2005
  • 2. A Short History of Kangleipak (Manipur) Part-II, by Chingtamlen, 2007
  • 3. A Short History of Kangleipak (Manipur) Part-III, by Chingtamlen, 2008
  • 4. The Meetei and the Bishnupriya, by Chingtamlen, 2008

วัฒนธรรม

แก้
  • Brara, N. Vijaylakshmi. (1998). Politics, society, and cosmology in India's North East. Delphi: Oxford University Press.
  • Budha, W. (1992). Indigenous games of the Meiteis. Manipur: Wangkeimayum Publications.
  • Kshetrimayum, Otojit. (2014). Ritual, Politics and Power in North East India: Contexualising the Lai Haraoba of Manipur. Delhi: Ruby Press & Co.
  • Singh, M. Kirti. (1988). Religion and culture of Manipur. Delhi: Manas Publications.
  • Singh, M. Kirti. (1993). Folk culture of Manipur. Delhi: Manas Publications.
  • Singh, Saikhom Gopal. (2014). The Meeteis of Manipur: A Study in Human Geography. Delhi: Ruby Press & Co.

ภาษา

แก้
  • Bhat, D. N. S.; & Ningomba, S. (1997). Manipuri grammar. Munich: Lincom Europa.
  • Chelliah, Shobhana L. (1990). Experiencer subjects in Manipuri. In V. M. Manindra & K. P. Mohanan (Eds.), Experiencer subjects in South Asian languages (pp. 195–211). Stanford: The Center for the Study of Language and Information.
  • Chelliah, Shobhana L. (1992). Tone in Manipuri. In K. L. Adams & T. J. Hudak (Eds.), Papers from the first annual meeting of the Southeast Asian Linguistics Society 1991 (pp. 65–85). Tempe, AZ: Arizona State University.
  • Chelliah, Shobhana L. (1992). Bracketing paradoxes in Manipuri. In M. Aronoff (Ed.), Morphology now (pp. 33–47). Albany: State University of New York Press.
  • Chelliah, Shobhana L. (1994). Morphological change and fast speech phenomena in the Manipuri verb. In K. L. Adams & T. J. Hudak (Eds.), Papers from the second annual meeting of the Southeast Asian Linguistics Society 1992 (pp. 121–134). Tempe, AZ: Arizona State University.
  • Chelliah, Shobhana L. (1997). A grammar of Meitei. Berlin: Mouton de Gruyter. ISBN 0-19-564331-3.
  • Chelliah, Shobhana L. (2002). Early Meitei manuscripts. In C. I. Beckwith (Ed.), Medieval Tibeto-Burman languages: PIATS 2000: Tibetan studies: Proceedings of the ninth seminar of the International Association of Tibetan Studies, Leiden 2000 (pp. 59–71). Leiden, Netherlands: Brill.
  • Chelliah, Shobhana L. (2002). A glossary of 39 basic words in archaic and modern Meitei. In C. I. Beckwith (Ed.), Medieval Tibeto-Burman languages: PIATS 2000: Tibetan studies: Proceedings of the ninth seminar of the International Association of Tibetan Studies, Leiden 2000 (pp. 189–190). Leiden, Netherlands: Brill.
  • Chelliah, Shobhana L. (2004). "Polysemy through metonymy: The case of Meitei pi 'grandmother'". Studies in Language. 28 (2): 363–386. doi:10.1075/sl.28.2.04che.
  • Chelliah, Shobhana L. (2015). "Is Manipur a linguistic area?". Journal of South Asian Languages and Linguistics. 2 (1): 87–109. doi:10.1515/jsall-2015-0004. S2CID 130962163.
  • Singh, Ningthoukhongjam Khelchandra. (1964). Manipuri to Manipuri & English dictionary.

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้