พูดคุย:พระสยามเทวาธิราช

ผมไม่แน่ใจว่า ภาพประกอบบทความนี้ เป็นพระสยามเทวาธิราชองค์จริง หรือ องค์จำลอง ถ้าเป็นได้อยากจะได้รูปที่ประทับอยู่ในวิมานแก้ว ถ้าใครมี รบกวนเปลี่ยนรูปให้ด้วยนะครับ เนื้อหาบทความเหมือนจะซ้ำซ้อน กับ quote ของหม่อมเจ้าหญิง พูนพิศมัย อยู่ แต่ไม่อยากตัดทอน quote ของท่าน ใครมีเวลาก็ช่วยเรียบเรียงข้อความใหม่ให้ด้วยนะครับ - 2T - ('-' )( '-' )( '-') - 05:42, 19 มิถุนายน 2006 (UTC)

พระสยามเทวาธิราช เป็นเทวรูป หล่อด้วยทองคำสูง ๘ นิ้ว ประทับยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราช ทรงฉลองพระองค์อย่างเครื่องของเทพารักษ์

ขอแก้ไข พระสยามเทวาธิราช

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริว่าประเทศไทยมีเหตุการณ์ที่เกือบจะต้องเสียอิสรภาพมาหลายครั้ง แต่เผอิญให้มีเหตุรอดพ้นภยันตรายมาได้เสมอ ชะรอยจะมีเทพยดาที่ศักดิ์สิทธิ์คอยอภิบาลรักษาอยู่ สมควรที่จะทำรูปเทพยดาองค์นั้นขึ้นสักการบูชา จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้พระองค์เจ้าประดิษฐ์วรการปั้นหล่อรูปเทวรูปสมมุตเป็นทองคำขึ้นองค์หนึ่ง สูงประมาณ ๘ นิ้วฟุต ถวายพระนามว่าพระสยามเทวาธิราช ลักษณะเป็นเทวรูปยืน ทรงเครื่องกษัตริยาธิราช พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายยกขึ้นจีบ พระดรรชนีเสมอพระอุระ ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งทรงธรรมในหมู่พระที่นั่งพุทธมนเทียร โปรดเกล้า ฯ ให้จัดพระราชพิธีสังเวยเทวดา ในวันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๕ ของทุกปี ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้า ฯ ให้รื้อหมู่พระที่นั่งพุทธมหามนเทียรออก และโปรดเกล้า ฯ ให้อัญเชิญพระสยามเทวาธิราชไปประดิษฐาน ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณจนทุกวันนี้

ภาพอยู่ที่นี่ http://www.search-thais.com/thaihis/image/prasiam.jpg

หาภาพพระสยามเทวาธิราชให้แล้วนะ นะ เปลี่ยนใหม่ให้ด้วย

ขอบใจ และขอบคุณ ที่ทำสารานุกรมให้ทุกคนได้อ่าน ศึกษาหาความรู้ ขอให้เจริญๆๆ

รูปพระที่นั่งไพศาลทักษิณ

รูปพระที่นั่งไพศาลทักษิณที่ผมนำมาลงนี้ผมไม่แน่ใจว่าจะใช่มุขหลังพระที่นั่งอมรินทร์หรือปล่าวครับ ถ้าไม่ถูกต้องรบกวนแก้ไขด้วยนะครับ Tmd 12:19, 28 ตุลาคม 2006 (UTC)

== วันธรรมดา พระสยามเทวาธิราช ปกติจะอยู่ในปราสาทพระเทพบิดร == พระสยามเทวาธิราช ไม่ได้อยู่ในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ เพราะปี 2525 สำนักพระราชวังนำมาให้ประชาชนดูที่ พระบรมมหาราชวัง พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท หันหน้าเข้าพระที่นั่ง จะอยู่ทางซ้ายมือของคนดู จำชื่อพระที่นั่งไม่ได้

วันธรรมดา พระสยามเทวาธิราช ปกติจะอยู่ในปราสาทพระเทพบิดร

พระสยามเทวาธิราช เป็นพระพุทธรูปปางหนึ่ง มีชื่อปางด้วย

พระสยามเทวาธิราช ไม่เป็นเป็นเทวรูป พระสยามเทวาธิราช เป็นพระพุทธรูปปางหนึ่ง เรียกว่า พระพุทธรูปทรงเครื่อง

ไม่ใช่ ทรงเครื่องของเทพารักษ์

มหามนเทียร เขียนผิด

เขียนว่า มหามณเฑียร

พระสยามเทวาธิราชไม่ใช่พระพุทธรูปทรงเครื่องแต่เป็นเทวดา ?

( ผมขอก็อปมาโพสต์ไว้ในหน้าพูดคุยของบทความนี้ด้วยนะครับ พอดีไปโพสต์ไว้ในหน้าพูดคุยรูปพระบรมรูป ร.4 แล้วเกรงว่าจะไม่เห็น )

...น่าจะมีการเข้าใจผิดไปนะครับ

จากหลักฐาน ฯลฯ รัชกาลที่ 4 ทรงสร้าง เทวรูป พระสยามเทวาธิราช ขึ้นมาสักการะโดยมีจุดประสงค์ให้หมายถึงเทพยดาองค์ใดองค์หนึ่ง (ในดุสิตสวรรค์) ซึ่งได้ปกปักษ์รักษาให้ประเทศไทยพ้นจากภยันตรายต่าง ๆ ตลอดมา

---มากกว่าที่จะเป็น พระพุทธรูป ทรงเครื่องอย่างจักรพรรดิราชแบบที่ีเป็นที่นิยมในสมัยนั้น---

สังเกตง่าย ๆ พระพุทธรูปเท่าที่สร้างกันมาจะไม่มีปางใดเลยที่จะทรงถือพระขรรค์ไว้ เพราะพระขรรค์เป็นอาวุธอย่างหนึ่ง ถึงจะให้คติไว้ว่าทรงอย่างพระจักรพรรดิยาธิราชที่จะต้องทรงครบเครื่องก็ตาม ผมก็ยังมองไม่ออกว่าึคนโบราณท่านจะทำพระพุทธรูปโดยให้พระองค์ทรงถืออาวุธ อันขัดต่อหลักเมตตาธรรมอย่างนั้น

สรุปก็คือพระสยามเทวาธิราชนี้ไม่ใช่ "พระพุทธรูปทรงเครื่อง" แน่นอนครับ

ในคำอธิบายบอกไว้ชัดเจนว่ารัชกาลที่ี 5 ทรงสร้าง "พระสยามเทวาธิราช" องค์จำลองขึ้น โดยให้มีเค้าพระพักตร์คล้ายสมเด็จพระบรมชนกนาถ นั่นก็คือ ร.4! ( ผมเห็นรูปนี้ครั้งแรกยิ้มเลย "หน้าคุ้น ๆ แฮะ!" )

   * สรุปคือพระสยามเทวาธิราชองค์จริงที่ประดิษฐานอยู่ ณ พระที่นั่งไพสาลทักษิณ เป็นเทวดา...
   * ส่วนพระสยาม ฯ องค์จำลองที่ ร.5 ทรงสร้างเป็นพระรูปพระบรมชนกนาถ หรือสมเด็จพ่อของพระองค์เอง

ผมขอแก้ไขข้อความนะครับ ด้วยความเคารพ...

Tmd 06:05, 3 พฤศจิกายน 2006 (UTC)

เชิญแลกเปลี่ยนความเห็นครับ

---

กำลังหาหนังสืออ้างอิงว่า พระสยามเทวาธิราชองค์จริงที่ประดิษฐานอยู่ ณ ปราสาทพระเทพบิดร

เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่อง

เมื่อมีรัฐพิธีจึงอัญเชิญขึ้นบุษบก มายังพระที่นั่งที่ทำรัฐพิธี

สรุปให้อีกที่ว่า ไม่ใช่พระแน่ๆ

เป็นเทวดา เหรียญเนื้อเงินพระสยามเทวธิราช วัดป่ามะไฟ ปราจีนบุรี ปี 2518 สวย พระสงฆ์เป็นผู้สร้างเหรียญพระสยามเทวาธิราช

ข้อคิด ไม่ได้โต้แย้ง ในเมื่อพระสงฆ์ ในพระพุทธศาสนาฯสร้างพระสยามเทวาธิราช เหตุไฉนอันใด จึงเรียกพระในพุทธศาสนาว่า เทวดา

ศาสนาพราหมณ์ จึงมีการสร้างเทวรูป และมีเทวรูปจริงๆ ในศาสนาพราหมณ์ ได้แก่ พระพรหม พระนารายณ์ พระศิวะ ไม่มีปรากฏว่ามีชื่อพระสยามเทวาธิราช เข้ามาเกี่ยวกับตำนานเทวรูปเลยแม้แต่องค์เดียว อันนี้ในศาสนาพราหมณ์ และศาสนาฮินดู ก็ไม่เทวรูปชื่อนี้

http://www.g-pra.com/auction/view.php?aid=196831

ก็ไม่ได้โต้แย้งอะไร

เพียงแค่สงสัยในคำว่า เป็นเทวรูป สร้างขึ้นเป็นพระบรมรูป ร.4

นอกจากการสร้างเป็นพระ ไม่ใช่เทวรูป ถ้าเป็นเทวรูป ต้องมีในตำนานของศาสนา

ไม่ได้ตัดค้าน เพียงเสนอแนะ ในตรรกศาสตร์ที่ขัดแย้งกันเท่านั้นเอง

---

ในกรณีนี้ไม่ใช่ตรรกศาสตร์...

ในกรณีนี้เป็นเทวรูปซึ่ง "สร้าง" ขึ้นมาในชั้นหลังและยังมีหลักฐานยืนยันได้ชัดเจนว่าผู้สร้างต้องการสื่อถึงอะไร

ร.4 พระองค์มิได้ทรงสร้างเทวรูปอย่างโบราณโดยมุ่งเอาเทวดาหรือเทพในปกรณัมของศาสนาพราหมณ์แต่อย่างใด

เพราะเป็น "รูป" เทวดาซึ่งทรงสร้างขึ้นใหม่ มิได้เฉพาะเจาะจงเอาว่าเป็นเทพยเจ้าองค์ใด

แต่ให้หมายเอาเทวดาทั้งมวลที่ร่วมกันปกปักษ์รักษาประเทศสยามให้รอดพ้นหายนะวิบัติภัยมาได้ทั้งหมด

"สยามเทวาธิราช" ก็แปลอยู่ตรง ๆ ตัวแล้วว่า "เทพเจ้าผู้เป็นใหญ่ผู้ปกป้องประเทศสยาม" แน่นอนว่าเทพเจ้าซึ่งบรรดามีในศาสนาพราหมณ์จะต้องไม่มี "สยามเทวาธิราช" แน่นอน เพราะศาสนาพราหมณ์เกิดก่อนประเทศสยามตั้งหลายพันปี

ส่วนความคิดเห็นที่ว่า "พระภิกษุสงฆ์" ในพระพุทธศาสนา สร้างเหรียญเทวรูปบูชาขึ้นมานั้นเป็นเรื่องของท่าน เป็นเรื่องการอยู่ร่วมกันได้ของ ศาสนากับความเชื่อพื้นเดิมในถิ่นอุษาคเนย์เกี่ยวกับเรื่องเทพหรือผีผู้รักษาสถานที่ ซึ่งมีมาก่อนพุทธจะเข้ามาในแถบนี้หลายพันปี เป็นเรื่องการผสานกลมกลืนระหว่างศาสนากับความเชื่อ...

การที่เรียกเหรียญพระสยามฯ ว่าพระ ก็ไม่เห็นแปลกอะไร

แต่จะให้ลงไปเสียทีเดียวว่าพระสงฆ์สร้างเหรียญพระสยามนั้น เหรียญนั้น ๆ จะต้องเป็นพระพุทธรูป

เห็นว่าจะขัดกันอยู่

Tmd 15:04, 3 พฤศจิกายน 2006 (UTC)

พระสยามเทวาธิราช

สมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงเคยรับสั่งให้สร้างพระสยามเทวาธิราชอีกองค์หนึ่ง โดยให้มีพระพักตร์เหมือน ร.4 ด้วยครับ

เดี๋ยวผมจะหารูปมาลงเพิ่มเติมไว้ครับ Tmd 04:44, 31 ตุลาคม 2006 (UTC)

---

แสดงความคิดเห็นนะ นะ พระสยามเทวาธราช มิได้เป็นเทวดา

เพราะว่า องค์ที่สร้างให้มีพระพักตร์เหมือน ร. 4 เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่อง ที่จะสร้างพระพักตร์ตามศิลปะของคนสร้าง จะเรียกวาพระพุทธรปยุครัตนโกสินทร์ ก็ว่าได้

และ ร. 4 เมื่อสวรรคตแล้ว ไม่ได้เป็ฯเทวดา จึงไม่ได้สร้างพระสยามเทวาธิราชอีกองค์หนึ่ง เป็นเทวดาองค์ที่สอง

ร.4 บวชเรียนมา 27 พรรษา สร้างพระพุทธรูปทรงเครื่อง (แต่งกายแบบพระมาหกษัตริย์ ดังเช่นพระพุทธรูปสมัยอยุธยา ที่วัดหน้าพระบรมมหาราชวัง จังหวัดพระนครศรีอยุทธยา) การที่อยุธยาเสียกรุง เนื่องจาก ไม่มีพระมหากษัตริย์องค์ใดในประวัติศาสตร์พระพุทธรูปทรงเครื่อง ที่มีพระแสงดา อยู่ด้วย จึงทำให้เสียกรุง ศรีอยุทธยา จึงทรงสร้างพระสยามเทวาธิราชทรงพระแสงดาบ เพื่อปกปอ้งราชอาณาจักรไทย

เคยอ่านหนังสือเล่มนี้มา กำลังหาหนังสืออ้างอิงให้

---

รูปในบทความนี้มีรูปอยู่ ๒ องค์

1 คือรูป "พระสยามเทวาธิราช" 2 คือ "พระบรมรูปรัชกาลที่ 4 " ซึ่ง ร.5 มีรับสั่งให้สร้าง "เลียนแบบพระสยามฯ" แต่ให้มีพระพักตร์คล้ายพระบรมชนกของพระองค์

หนังสือ "ศิลปวัฒนธรรม" เคยสับสน นำพระรูป ร.4 ทรงเครื่อง ไปลงในบทความ แล้วบอกว่านี่เป็นพระสยาม ก็ปรากฏว่าชาวบ้านท้วงติงกันมาอย่างล้นหลามมาแล้ว

Tmd 15:14, 3 พฤศจิกายน 2006 (UTC)

ข้อความที่ว่า...... ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี หรือพระราชวงศ์ชั้นผู้ใหญ่เสด็จแทนพระองค์

มาทรงสังเวย

พระสยามเทวาธิราช .....

คำว่า สังเวย แปลว่า กิน

มาทรงสังเวย แปลว่า มากิน ทำให้ความหมายไม่ตรง

ควรใช้คำว่า ถวายเครื่องสังเวย แปลว่า ให้อาหาร ให้เครื่องกิน ให้เครื่องเซ่นไหว้

ให้ขอ้เสนอแนะ ไม่ได้แก้ไห้

มีงานวิทยานิพนธ์ที่จุฬาฯ ทำเกี่ยวกับพระสยามเทวาธิราช มีข้อมูลละเอียดทุกแง่ทุกมุม มีความหมายเชิงมานุษยวิทยาหลายนัย แต่โดยรวม ร.๔ ท่านสร้างเทวรูปองค์นี้ให้เป็นเทวดารักษาเมืองไทย่ สถิตที่วิมาน ในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ถวายเครื่องบวงสรวงสังเวยปีละครั้ง มีการตั้งโต๊ะเครื่องบูชามุกแบบจีน ในพิธีถวายมีการเชิญเทพของพราหมณ์มาด้วยหลายองค์ ที่จำได้ มีพระแม่อุมา พระศิวะ พระพรหม ฯลฯ พิธีนี้ทำในวันขึ้น ๑ คำ เดือน ๕ จันทรคติ

โดยนัย พระสยามเทวาธิราชเป็น ๑. พระภูมิคุ้มบ้านเมือง ๒. เทพผู้พิทักษ์ประเทศไทย ๓. พระจักรพรรดิราช ๕. ธรรมราชา ๖. พระมหากษัตริย์ผู้ประทานความร่มเย็นเป็นสุข ๗. องค์มเหศวร หรือพระอิศวร ๘. พระพรหม

สังเวย เป็น causative ของคำว่า เสวยครับ แปลว่า to make someone eat หรือแปลว่า "เลี้ยง"นั่นเอง เสด็จมาสังเวย ก็คือเสด็จมาถวายเครื่องสัวยนั่นแหละ เพราะคำนี้เป็นกริยาได้ เป็นคำนามได้ ไม่จำเป็นต้องแก้

เอาพระสยามเทวาธิราชจำลองมาให้ดู อยู่ที่ อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว

http://www.thai-tour.com/thai-tour/Northeast/Buriram/data/place/program_phanomrung.html

ดูเอง นะ