|
| birth_name = <!-- only use if different from name above -->
| birth_date = {{วันเกิด-อายุ|2541|9|15}}
| birth_place = {{ธง|ไทย}} [[จังหวัดนนทบุรี]] , [[ประเทศไทย]]
| death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) -->
'''ปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล''' (ชื่อเล่น: '''รุ้ง'''; เกิด 15 กันยายน พ.ศ. 2541) เป็นนักเคลื่อนไหวและนักสิทธิมนุษยชนชาวไทย ทั้งนี้เธอยังเป็นโฆษกของ[[สหภาพนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย]] (สนท.) อีกด้วย เธอเป็นที่รู้จักกันดีจากการอ่านข้อเรียกร้องปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ในระหว่าง[[การประท้วงในประเทศไทย พ.ศ. 2563]] ทั้งนี้สื่อถือว่าเธอเป็นแกนนำคนสำคัญในการประท้วงด้วย<ref>{{Cite web|title=Mit Harry Potter gegen Militär und König|url=https://jungle.world/artikel/2020/35/mit-harry-potter-gegen-militaer-und-koenig|access-date=17 September 2020|website=jungle.world|language=de}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201007002230/https://jungle.world/artikel/2020/35/mit-harry-potter-gegen-militaer-und-koenig |date=2020-10-07 }}</ref>
==ปฐมวัย==
==ประวัติ==
เธอเกิดเมือปี พ.ศ. 2541 ที่[[จังหวัดนนทบุรี]] เป็นบุตรคนสุดท้องของครอบครัวชนชั้นกลางที่ประกอบอาชีพค้าขาย<ref>{{Cite news |last=AFP |date=29 August 2020|title=Student leader defies Thailand's royal taboo {{!}} New Straits Times|url=https://www.nst.com.my/world/world/2020/08/620434/student-leader-defies-thailands-royal-taboo|access-date=17 September 2020|website=NST Online|language=en}}</ref> มีพี่น้องร่วมบิดามารดา 2 คน ตอนเด็กเธอเป็นคนขี้อายและเก็บตัวเงียบ สมัยที่เธอเรียนอยู่ชั้นประถมศึกษาเธอมักจะถูกกลั่นแกล้งจากเพื่อนเสมอ จนกระทั่งเธอได้เป็นนักเรียนแลกเปลี่ยนที่[[สหรัฐ]] ทำให้เธอกล้าแสดงออกมากขึ้นและปรับตัวเข้ากับสังคมได้มากขึ้น<ref name=":0">{{Cite news|date=17 September 2020|title=The student daring to challenge Thailand's monarchy|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-54182002|access-date=17 September 2020}}</ref>
เธอสนใจการเมืองมาตั้งแต่ยังเยาว์วัยโดยได้รับการสนับสนุนจากพ่อของเธอ เธอเริ่มค้นคว้าและศึกษาเกี่ยวกับ[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557]] และเธอเริ่มสนใจการเมืองมากกว่าเดิมเมื่อตอนติวสอบเข้ามหาวิทยาลัย<ref name=":1">{{Cite news |title=Three activists who break Thailand's deepest taboo |work=The Jakarta Post |url=https://www.thejakartapost.com/seasia/2020/08/21/three-activists-who-break-thailands-deepest-taboo.html |access-date=17 September 2020 |language=en}}</ref> เธอมักจะสนทนากับเพื่อนเกี่ยวกับเรื่องการเมืองสมัยที่เธอกำลังศึกษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จบการศึกษาจาก[[โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี]] ปัจจุบันเธอกำลังศึกษาอยู่ที่[[คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]]
รุ้ง ปนัสยา เป็นที่สนใจของประชาชนครั้งแรก ในกิจกรรม '''“ธรรมศาสตร์จะไม่ทน”''' ณ ลานลานพญานาค มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต จัดโดย กลุ่มธรรมศาสตร์และการชุมนุมร่วมกับสหภาพ นักเรียน นิสิต นักศึกษา แห่งประเทศไทย(สนท.) กลุ่มแนวร่วมนิสิตมหาสารคามเพื่อประชาธิปไตย กลุ่มเสรีเทยพลัส มีการตั้งเวทีปราศรัย ไฟ แสง สี เสียง อย่างเต็มรูปแบบ นักศึกษาสลับกันขึ้นเวทีปราศรัยโจมตีการทำงานของรัฐบาล ผู้ชุมนุมทั้งนักเรียน นักศึกษา ประชาชนทยอยเดินทางเข้าร่วมชุมนุมจนเต็มพื้นที่ลานพญานาค มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต <ref>[https://themomentum.co/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%99-%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%87%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84/ #ธรรมศาสตร์จะไม่ทน ผู้ชุมนุมเต็มลานลานพญานาค] AUG 10, 2020</ref> ก่อนยุติการชุมนุมในเวลา 21.00 น. รุ้ง ปนัสยา ได้อ่าน "ประกาศกลุ่มแนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุม ฉบับที่ 1" ซึ่งระบุข้อเรียกร้อง 10 ข้อให้มีการแก้ปัญหาว่าด้วยสถาบันกษัตริย์ เช่น ยกเลิกมาตรา 6 ของรัฐธรรมนูญที่ว่าผู้ใดจะกล่าวฟ้องร้องกษัตริย์มิได้ , ยกเลิกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 , ยกเลิก พ.ร.บ.จัดระเบียบทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ <ref>https://www.bbc.com/thai/thailand-53727597 10-10-2020</ref>ซึ่งทั้ง 10 ข้อเรียกร้อง อยู่ในข้อ 3 ที่เป็นข้อเรียกร้องใหญ่ของกลุ่มคณะราษฎร 2563
== การศึกษา ==
* มัธยมศึกษา : [[โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี]]
* ปริญญาตรี (กำลังศึกษาอยู่) : [[คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]]
==เคลื่อนไหวทางการเมือง==
== รางวัล ==
* ปนัสยาเป็นหนึ่งในรายชื่อ '''100 ผู้หญิงผู้สร้างแรงบันดาลใจและทรงอิทธิพลของ โลก''' รวบรวมโดย [[BBC News|สำนักข่าวบีบีซี (BBC News)]] ประเทศอังกฤษ ประจำปี 2020<ref>{{Cite news|date=2020-11-23|title=BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|access-date=2020-11-23|archive-date=23 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123211617/https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|url-status=live}}</ref> ▼
▲* ปนัสยาเป็นหนึ่งในรายชื่อ '''100 ผู้หญิงผู้สร้างแรงบันดาลใจและทรงอิทธิพลของโลก''' รวบรวมโดย [[BBC News|สำนักข่าวบีบีซี (BBC News)]] ประเทศอังกฤษ ประจำปี 2020<ref>{{Cite news|date=2020-11-23|title=BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|access-date=2020-11-23|archive-date=23 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123211617/https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|url-status=live}}</ref>
== ถูกจับกุม / การปล่อยตัว ==
'''15 ตุลาคม พ.ศ. 2563'''
เวลา 04.00 น. [[พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา]] นายกรัฐมนตรี ประกาศ[[สถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรง]]ในเขตท้องที่[[กรุงเทพมหานคร]]<ref name=":2">https://thestandard.co/breaking-prayutr-announced-emergency-situation/ 15.10.2020</ref> โดยเนื้อหาที่ประกาศกล่าวว่า
"โดยที่ปรากฏว่ามีบุคคลหลายกลุ่มได้เชิญชวนปลุกระดมและดำเนินการให้มีการชุมนุมสาธารณะโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายว่าด้วยการชุมนุมสาธารณะขึ้นในกรุงเทพมหานคร โดยใช้วิธีการและช่องทางต่างๆ ก่อให้เกิดความปั่นป่วนวุ่นวายและความไม่สงบเรียบร้อยของประชาชน มีการกระทำที่กระทบต่อขบวนเสด็จพระราชดำเนิน มีเหตุอันควรเชื่อได้ว่ามีการกระทำที่รุนแรง กระทบต่อความมั่นคงของรัฐ ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของรัฐหรือบุคคล อันมิใช่การชุมนุมโดยสงบที่ได้รับรองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
ทั้งยังกระทบโดยตรงต่อสัมฤทธิ์ผลของมาตรการควบคุมการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 อันส่งผลกระทบโดยตรงต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศที่อยู่ในภาวะเปราะบาง กรณีจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีมาตรการเร่งด่วนเพื่อแก้ไขกรณีดังกล่าวให้ยุติได้อย่างมีประสิทธิภาพและทันท่วงที เพื่อให้มีการปฏิบัติตามกฎหมายและรักษาความสงบเรียบร้อยและประโยชน์ส่วนรวม อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 11 แห่งพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548
นายกรัฐมนตรีจึงให้ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรงในเขตท้องที่กรุงเทพมหานคร ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2563 เวลา 04.00 น. เป็นต้นไป"<ref name=":2" />
เวลา 08.20 น. รุ้ง ปนัสยา ถูกจับกุมภายในโรงแรม หลังไลฟ์สดผ่านเพจเฟซบุ๊ก “แนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุม” อ่านประกาศแถลงการณ์คณะราษฎร เรื่องจุดยืนต่อการสลายการชุมนุมวันที่ 15 ตุลาคม 2563 รุ้ง ถูกควบคุมตัวตามหมายจับที่ออกโดยศาลจังหวัดธัญบุรี พร้อมกับนำตัวไปสอบสวน ซึ่งคาดว่าจะมีการนำตัวไปที่กองบังคับการตำรวจตระเวนชายแดน ภาค1 พร้อมด้วย [[อานนท์ นำภา]] และ [[พริษฐ์ ชิวารักษ์]] ก่อนศาลไม่ให้ประกันตัว และถูกควบคุมตัวไปยัง เรือนจำพิเศษกรุงเทพ พร้อมด้วย พริษฐ์ ชีวารักษ์ ส่วน อานนท์ นำภา ถูกแยกตัวไปสอบสวนที่ จังหวัดเชียงใหม่
'''22 ตุลาคม พ.ศ. 2563'''
หลังจากทมี่ถูกควบคุมตัวที่เรือนจำพิเศษ เฟซบุ๊ก [[ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน]] ได้รายงานสถานการณ์ล่าสุดของ รุ้ง ปนัสยา จากทัณฑสถานหญิง โดยรุ้งถูกจับตัดผมเหลือสั้นประบ่า และย้อมผมเป็นสีดำ ตามข้อบังคับและกฎในเรือนจำ รุ้งอยู่ในชุดผู้ต้องขัง ผู้อนุญาตให้สวมแว่นตาได้ แต่ต้องเปลี่ยนกรอบใหม่เป็นแว่นกรอบพลาสติก ห้ามมีลวดลาย ซึ่งจะต้องสั่งตัดเพราะเป็นเลนส์พิเศษจนทำให้เป็นที่พูดถึงในวงกว้างเรื่องเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนผู้ต้องขังหญิง
'''30 ตุลาคม พ.ศ. 2563'''
เวลา 21.00 น ศาลอาญา รัชดาฯ ได้มีคำสั่งยกคำร้องของพนักงานสอบสวนในการฝากขังเป็นครั้งที่ 3 ทำให้ไมค์ ได้รับการปล่อยตัวออกจากเรือนจำ พร้อมกับ [[พริษฐ์ ชิวารักษ์]] และ [[ภาณุพงศ์ จาดนอก]] โดย รุ้ง ปนัสยา ได้ถูกควบคุมตัวขึ้้นรถเจ้าหน้าที่คนละคันกับ พริษฐ์ ชีวารักษ์ และ ภาณุพงศ์ จาดนอก ออกจากเรือนจำกรุงเทพพิเศษหญิง มาที่ สน.ประชาชื่น ในขณะที่คสบคุมตัวมายัง สน.ประชาชื่น เพื่อส่งฝากขังต่อในคดีของ สภ.พระนครศรีอยุธยา ก็ได้เกิดเหตุวุ่นวายด้านหน้า สน. เกี่ยวกับการเรียกร้องให้ปล่อยตัวทั้ง 3 คน ทนายได้กล่าวว่า เป็นหมายเรียกที่หมดอายุไปแล้ว ส่วน ภาณุพงศ์ จาดนอก ได้เกิดอาการหมดสติขณะนำตัวมา สน.ประชาชื่น จนทำให้ถูกนำตัวส่งโรงพยาบาลพระราม 9
'''31 ตุลาคม พ.ศ. 2563'''
เวลา 04.00 น. รุ้ง ปนัสยา พร้อมกับ [[พริษฐ์ ชิวารักษ์]] ได้ถูกปล่อยตัว หลังจากไม่รับฝากขังและส่งตัวไปยัง สภ.พระนครศรีอยุธยา ทั้งนี้ รุ้ง ปนัสยา และ แพนกวิน พริษฐ์ ได้ถูกนำตัวส่ง[[โรงพยาบาลพระราม 9]] ที่เดียวกันกับ ไมค์ [[ภาณุพงศ์ จาดนอก]] เนื่องจากเกิดอาการอ่อนเพลียเป็นอย่างมาก หลังจากออกจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพ หลังจากนั้นเพียง 3 วันรุ้ง และ แพนกวิน ก็ได้ออกจากโรงพยาบาลและมาร่วมการชุมนุมต่อเนื่องอีกครั้ง
==อ้างอิง==
| 