พระกกุสันธพุทธเจ้า

พระกุกกุสันธพุทธเจ้า เป็นพระพุทธเจ้าพระองค์ที่ 22 ของโลก แต่เป็นพระพุทธเจ้าพระองค์แรกในภัทรกัปนี้

พระกกุสันธพุทธเจ้าทรงเสด็จอุบัติในตระกูลพราหมณ์ ในพระนตรเขมวดี พระพุทธบิดาคือพราหมณ์นามว่าอัคคิทัตต์ ส่วนพระพุทธมารดาคือนางวิสาขาพราหมณี พระองค์ทรงมีปราสาทอันประเสริฐ 3 หลัง ชื่อกามวัฑฒะ กามสุทธิ และรติวัฑฒนะ ทรงมีพระมเหสีพระนามว่าโรปินีพราหมณี ทรงมีพระโอรสพระนามว่า อุดร ทรงมีนางสนมนารีกำนัลใน 3 หมื่น นางทรงครองฆราวาสวิสัยอยู่ 4 พันปี เสด็จออกผนวชด้วยรถราชยาน ทรงทำความเพียรอยู่ 8 เดือนจึงสำเร็จพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิยาน ณ ควงไม้สิรีสะ (ต้นซึก) หลังจากตรัสรู้แล้ว ประทับอยู่ที่ใต้โพธิพฤกษ์ ได้ทรงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเยี่ยมที่ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ใกล้ลัมกิลนคร ทรงมีการตรัสรู้ธรรมครั้งใหญ่ๆ 3 ครั้ง คือ

ครั้งที่ 1 สัตว์ 40,000 โกฏิ เมื่อคราวที่พระองค์เสด็จไปแสดงธรรมโปรดภิกษุ 40,000 รูปที่บวชตามพระองค์แล้ว ยังภิกษุเหล่านั้นให้บรรลุพระอรหันต์

ครั้งที่ 2 สัตว์ 30,000 โกฏิ เมื่อคราวที่พระองค์ทรงทำยมกปาฏิหาริย์ เพื่อย่ำยีความมัวเมา และมานะของพวกเดียรถีย์ ณ โคนต้นมหาสาละ ใกล้ประตูกัณณกุชชนคร

ครั้งที่ 3 สัตว์หาประมาณมิได้ เมื่อคราวที่พระองค์เสด็จไปแสดงธรรมโปรดนรเทพยักษ์ ซึ่งอาศัยอยู่ที่เทวาลัยแห่งหนึ่ง ใกล้เขมวดีนคร แล้วประกาศจตุราริยสัจแก่มหาชน ทรงมีการประชุมพระสงฆ์สาวกขีณาสพ ผู้ปราศจากมลทิน ผู้สงบ ผู้คงที่ ครั้งเดียวเท่านั้น มีพระสงฆ์สาวกขีณาสพ 4 หมื่นรูป เมื่อคราวที่พระองค์เสด็จไปประกาศพระธรรมจักร แก่ภิกษุผู้ที่บวชตามพระองค์ ในป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ใกล้ลัมกิลนคร จนสำเร็จพระอรหันต์ทุกรูป แล้วทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์แก่พระสงฆ์สาวกขีณาสพ ในวันเพ็ญเดือนมาฆมาส พระองค์ทรงมีพระวิธูรเถระ และพระสัญชีวเถระ เป็นคู่พระอัครสาวกชั้นเลิศ ทรงมีพระพุทธิชเถระ เป็นพุทธอุปัฏฐาก ทรงมีพระสามาเถรี และพระจัมปาเถรี เป็นคู่พระอัครสาวิกาชั้นเลิศ ทรงมีอัจจุคคคอุบาสกและสุมนอุบาสกเป็นคู่อัครอุบาสกชั้นเลิศ ทรงมีนันทาอุบาสิกา และสุนันทาอุบาสิกา เป็นคู่อัครอุบาสิกาชั้นเลิศ พระองค์ทรงมีพระวรกายสูง 40 ศอก ทรงมีพระรัศมีสีทอง แผ่ซ่านออกจากพระวรกายของพระองค์ สว่างไสวไปได้ 11 โยชน์โดยรอบ ทรงมีพระชนมายุได้ 40,000 ปี จึงเสด็จดับขันธปรินิพพาน พร้อมด้วยพระสงฆ์สาวกขีณาสพทั้งหลายที่ เขมารามวิหาร พระสถูปของพระองค์ สูงจรดฟ้าประมาณคาวุตหนึ่ง ประดิษฐานอยู่ ณ เขมารามวิหาร พระศาสนาของพระองค์ดำรงอยู่ 4 หมื่นปี จึงอันตรธานไป

ความเกี่ยวข้องกับพระโคตมพุทธเจ้า

ในสมัยพระกกุสันธพุทธเจ้า พระโคตมพุทธเจ้าในปัจจุบันได้เสด็จอุบัติในตระกูลกษัตริย์พระนามว่า เขมะ ในเขมวดีนคร ได้ถวายบาตร และจีวรเป็นมหาทาน และถวายเภสัชทุกอย่าง มียาหยอดตาเป็นต้น พร้อมด้วยสมณบริขารอย่างอื่นอีกเป็นจำนวนมาก แก่พระภิกษุสงฆ์ ซึ่งมีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน และได้ฟังพระธรรมเทศนาของพระองค์ แล้วมีพระหฤทัยเลื่อมใส ได้ตั้งมั่นอยู่ในสรณคมน์ และเบญจศีลอย่างมั่นคง ในเวลาสิ้นสุดแห่งการถวายมหาทาน พระพุทธองค์ทรงทำการอนุโมทนา แล้วได้พยากรณ์ว่า ในอนาคตกาล ในภัทรกัปนี้แล พระเจ้าเขมราชพระองค์นี้จักได้เป็นพระพุทธเจ้าในโลก พระองค์ได้ฟังพุทธพยากรณ์นั้นแล้ว ก็ยังจิตให้เลื่อมใสอย่างยิ่ง เมื่อจะยังประโยชน์นั้นให้สำเร็จ จึงได้อธิษฐานวัตรในการบำเพ็ญบารมี 10 ทัศให้ยิ่งขึ้นไป ทรงบริจาคราชสมบัติทั้งหมดไว้ในพระพุทธศาสนาของพระพุทธองค์ แล้วทรงผนวชในสำนักของพระพุทธเจ้า ทรงยังพระศาสนาของพระชินเจ้าพระองค์นี้ให้งดงามแล้ว ทรงเป็นผู้ไม่ประมาทเจริญพรหมวิหารภาวนา จนได้สำเร็จอภิญญา มีฌานไม่เสื่อม พอสิ้นอายุขัย ได้ไปบังเกิดในพรหมโลก