วิสาขา (บาลี: Visākhā, วิสาขา; สันสกฤต: Viśākhā, วิศาขา) เป็นสาวิกาของพระโคตมพุทธเจ้า ได้บรรลุโสดาบันตั้งแต่อายุได้ 7 ขวบ เป็นผู้สร้างวัดบุพพาราม เป็นผู้ริเริ่มถวายผ้าอาบน้ำฝน และได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าให้เป็นเอตทัคคะฝ่ายทายิกา[1]

วิสาขา
นางวิสาขา (ขวา)
นางวิสาขา (ขวา)
ข้อมูลทั่วไป
ชื่ออื่นมิคารมาตา
สถานที่เกิดภัททิยนคร แคว้นอังคะ
เอตทัคคะผู้เป็นเลิศฝ่ายทายิกา
ฐานะเดิม
บิดาธนญชัย
มารดาสุมนาเทวี
พระพุทธศาสนา ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ประวัติ

แก้
 
นางวิสาขาขณะออกไปต้อนรับพระพุทธเจ้า
 
สถูปบรรจุอัฐิของนางวิสาขาในเมืองสาวัตถี

ธัมมปทัฏฐกถาได้กล่าวถึงประวัตินางวิสาขาไว้ว่า นางวิสาขาเป็นบุตรสาวของธนญชัยเศรษฐี (บุตรคนโตของเมณฑกเศรษฐี) กับนางสุมนาเทวี (ธิดาอนาถบิณฑิกเศรษฐี)[2] ภูมิลำเนาอยู่ภัททิยนคร แคว้นอังคะ มีน้องสาวคนหนึ่งชื่อสุชาดา (คนละคนกับนางสุชาดา มารดาพระยสะ)[2] เมื่ออายุได้ 7 ขวบ ปู่ของท่านได้มอบหมายให้ท่านและบริวาร 500 คนไปต้อนรับพระพุทธเจ้า พระองค์ได้ทรงแสดงธรรมจนนางวิสาขาและบริวารทั้งหมดได้บรรลุโสดาบัน[3]

ต่อมาพระเจ้าปเสนทิโกศลได้เสด็จมาหาพระเจ้าพิมพิสาร ทูลขอเศรษฐีคนหนึ่งไปอยู่ประจำแคว้นโกศล พระเจ้าพิมพิสารจึงโปรดให้ธนัญชัยเศรษฐีย้ายตามพระเจ้าปเสนทิโกศลไป เมื่อถึงสถานที่เหมาะสมแห่งหนึ่งซึ่งห่างจากกรุงสาวัตถี 7 โยชน์ เศรษฐีได้กราบทูลพระเจ้าโกศลว่ากรุงสาวัตถีคับแคบไป ขอตั้งเมืองอยู่ที่นี่ พระเจ้าโกศลจึงให้สร้างเมืองสาเกต พระราชทานแก่ธนญชัยเศรษฐี[3]

ทางเมืองสาวัตถีมีเศรษฐีคนหนึ่งชื่อมิคาระ ประสงค์จะหาคู่ครองให้ปุณณวัฒนะบุตรชายของตน ปุณณวัฒนะขอให้หาหญิงสาวที่เพียบพร้อมด้วยเบญจกัลยาณี มิคารเศรษฐีจึงส่งพราหมณ์ 8 คน ไปหาหญิงสาวที่มีคุณสมบัติตามนั้น แล้วฝากพวงมาลัยทองคำไปเป็นของหมั้น เมื่อพวกพราหมณ์ได้พบนางวิสาขามีคุณสมบัติตามที่ตามหา จึงได้มอบมาลัยทองคำและเดินทางไปสู่ขอนางวิสาขากับธนญชัยเศรษฐีจนเป็นที่ตกลง พระเจ้าโกศลและมิคารเศรษฐีจึงเดินทางไปรับนางวิสาขามาอยู่เมืองสาวัตถี[3]

สมันตปาสาทิการะบุว่านางวิสาขามีบุตรชาย 10 คน บุตรสาว 10 คน บุตรแต่ละคนก็มีบุตรชายบุตรสาวอย่างละ 10 คนเช่นกัน นางวิสาขาจึงมีหลานรวมทั้งหมด 400 คน[4]

สุมังคลวิลาสินีระบุว่านางวิสาขามีอายุยืนถึง 120 ปีจึงถึงแก่กรรม[5] ส่วนปรมัตถทีปนีระบุว่าหลังจากนั้นนางได้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นนิมมานรดี เป็นชายาของท้าวสุนิมมิต[6]

อ้างอิง

แก้
  1. เอตทัคคบาลี วรรคที่ 7, พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒ อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต
  2. 2.0 2.1 "บุคคลในสมัยพุทธกาล ที่มีชื่อซ้ำหรือคล้ายกัน" (PDF). 3 พฤศจิกายน 2560. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-09-01. สืบค้นเมื่อ 23 มีนาคม 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 "เรื่องนางวิสาขา : อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ปุปผวรรคที่ ๔". 84000.org. 9 พฤศจิกายน 2548. สืบค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2559. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  4. "อรรถกถา อนิยตกัณฑ์ อนิยต สิกขาบทที่ ๑". 84000.org. 10 พฤศจิกายน 2555. สืบค้นเมื่อ 17 กรกฎาคม 2559. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  5. "อรรถกถา ทีฆนิกาย มหาวรรค มหาปทานสูตร". 84000.org. 5 มกราคม 2549. สืบค้นเมื่อ 17 กรกฎาคม 2559. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  6. "อรรถกถา ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ มัญชิฏฐกวรรคที่ ๔ ๖. วิหารวิมาน". 84000.org. 21 มกราคม 2550. สืบค้นเมื่อ 17 กรกฎาคม 2559. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)