นางวิสาขา

วิสาขา (บาลี: Visākhā, วิสาขา; สันสกฤต: Viśākhā, วิศาขา) เป็นสาวิกาของพระโคตมพุทธเจ้า ได้บรรลุโสดาบันตั้งแต่อายุได้ 7 ขวบ เป็นผู้สร้างวัดบุพพาราม เป็นผู้ริเริ่มถวายผ้าอาบน้ำฝน และได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าให้เป็นเอตทัคคะฝ่ายทายิกา

วิสาขา
นางวิสาขา (ขวา)
ข้อมูลทั่วไป
ชื่ออื่น	มิคารมาตา
สถานที่เกิด	ภัททิยนคร แคว้นอังคะ
เอตทัคคะ	ผู้เป็นเลิศฝ่ายทายิกา
ฐานะเดิม
บิดา	ธนญชัย
มารดา	สุมนาเทวี
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ประวัติ

นางวิสาขาขณะออกไปต้อนรับพระพุทธเจ้า

สถูปบรรจุอัฐิของนางวิสาขาในเมืองสาวัตถี

ธัมมปทัฏฐกถาได้กล่าวถึงประวัตินางวิสาขาไว้ว่า นางวิสาขาเป็นบุตรสาวของธนญชัยเศรษฐี (บุตรคนโตของเมณฑกเศรษฐี) กับนางสุมนาเทวี (ธิดาอนาถบิณฑิกเศรษฐี) ภูมิลำเนาอยู่ภัททิยนคร แคว้นอังคะ มีน้องสาวคนหนึ่งชื่อสุชาดา (คนละคนกับนางสุชาดา มารดาพระยสะ) เมื่ออายุได้ 7 ขวบ ปู่ของท่านได้มอบหมายให้ท่านและบริวาร 500 คนไปต้อนรับพระพุทธเจ้า พระองค์ได้ทรงแสดงธรรมจนนางวิสาขาและบริวารทั้งหมดได้บรรลุโสดาบัน

ต่อมาพระเจ้าปเสนทิโกศลได้เสด็จมาหาพระเจ้าพิมพิสาร ทูลขอเศรษฐีคนหนึ่งไปอยู่ประจำแคว้นโกศล พระเจ้าพิมพิสารจึงโปรดให้ธนัญชัยเศรษฐีย้ายตามพระเจ้าปเสนทิโกศลไป เมื่อถึงสถานที่เหมาะสมแห่งหนึ่งซึ่งห่างจากกรุงสาวัตถี 7 โยชน์ เศรษฐีได้กราบทูลพระเจ้าโกศลว่ากรุงสาวัตถีคับแคบไป ขอตั้งเมืองอยู่ที่นี่ พระเจ้าโกศลจึงให้สร้างเมืองสาเกต พระราชทานแก่ธนญชัยเศรษฐี

ทางเมืองสาวัตถีมีเศรษฐีคนหนึ่งชื่อมิคาระ ประสงค์จะหาคู่ครองให้ปุณณวัฒนะบุตรชายของตน ปุณณวัฒนะขอให้หาหญิงสาวที่เพียบพร้อมด้วยเบญจกัลยาณี มิคารเศรษฐีจึงส่งพราหมณ์ 8 คน ไปหาหญิงสาวที่มีคุณสมบัติตามนั้น แล้วฝากพวงมาลัยทองคำไปเป็นของหมั้น เมื่อพวกพราหมณ์ได้พบนางวิสาขามีคุณสมบัติตามที่ตามหา จึงได้มอบมาลัยทองคำและเดินทางไปสู่ขอนางวิสาขากับธนญชัยเศรษฐีจนเป็นที่ตกลง พระเจ้าโกศลและมิคารเศรษฐีจึงเดินทางไปรับนางวิสาขามาอยู่เมืองสาวัตถี

สมันตปาสาทิการะบุว่านางวิสาขามีบุตรชาย 10 คน บุตรสาว 10 คน บุตรแต่ละคนก็มีบุตรชายบุตรสาวอย่างละ 10 คนเช่นกัน นางวิสาขาจึงมีหลานรวมทั้งหมด 400 คน

สุมังคลวิลาสินีระบุว่านางวิสาขามีอายุยืนถึง 120 ปีจึงถึงแก่กรรม ส่วนปรมัตถทีปนีระบุว่าหลังจากนั้นนางได้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นนิมมานรดี เป็นชายาของท้าวสุนิมมิต