พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565
พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 เป็นกฎหมายไทยระดับพระราชบัญญัติ มีเนื้อหาเกี่ยวกับการป้องกันบุคคลจากการทรมานและการทำให้บุคคลสูญหายโดยเจ้าหน้าที่รัฐ เผยแพร่ในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2565[4]
| พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 | |
|---|---|
 | |
| ข้อมูลทั่วไป | |
| ผู้ตรา | รัฐสภาไทย[a] |
| วันตรา | 25 ตุลาคม 2565 |
| ผู้ลงนาม | พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| วันลงนาม | 25 ตุลาคม 2565 |
| วันประกาศ | 25 ตุลาคม 2565 |
| วันเริ่มใช้ | 22 กุมภาพันธ์ 2566[1] (ใช้มาตรา 10 โดยอนุโลม) |
| ท้องที่ใช้ | ประเทศไทย |
| ผู้รักษาการ | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม |
| วันเผยแพร่ | 25 ตุลาคม 2565 |
| การยกร่างในชั้นสภาล่าง | |
| วาระที่หนึ่ง | 15 กันยายน 2563[2] |
| วาระที่สอง | 23 กุมภาพันธ์ 2564 |
| วาระที่สาม | 23 กุมภาพันธ์ 2564[2] |
| การยกร่างในชั้นสภาสูง | |
| วาระที่หนึ่ง | 28 กุมภาพันธ์ 2565[3] |
| วาระที่สอง | 9 สิงหาคม 2565 |
| วาระที่สาม | 9 สิงหาคม 2565 |
วันที่ 6 มกราคม 2566 สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สตช.) ทำหนังสือถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมเพื่อขอขยายเวลาการบังคับใช้กฎหมายออกไปโดยอ้างว่ามีความไม่พร้อมทางด้านงบประมาณ ความพร้อมของบุคลากรและปัญหาขัดข้องในการดำเนินงาน[5]
กระบวนการยกร่างกฎหมาย แก้
มีการเสนอร่างกฎหมายจำนวน 4 ฉบับ โดยคณะรัฐมนตรี, สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) พรรคประชาชาติ, ส.ส. พรรคประชาธิปัตย์ และคณะกรรมาธิการกฎหมาย การยุติธรรม และสิทธิมนุษยชน (กมธ. กฎหมาย) ของสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งมีความแตกต่างกันในสัดส่วนของประชาชนในคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการฯ ผู้มีสิทธิดำเนินคดี และสิทธิของผู้ถูกควบคุมตัว[6]
ร่างกฎหมายดังกล่าวผ่านสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2564 ด้วยเสียง 359–0 งดออกเสียง 1 ไม่ลงคะแนนเสียง 2 โดยมีเนื้อหานำร่างฯ ของ กมธ. กฎหมายมาร่วมด้วยของคณะรัฐมนตรี เช่น เพิ่มโทษ การขยายอายุความ การตัดอำนาจของศาลทหารและวางหลักเกณฑ์การควบคุมตัวของเจ้าหน้าที่[7]
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2565 วุฒิสภาผ่านร่างกฎหมายดังกล่าวในวาระแรกด้วยคะแนนเสียง 197–2 งดออกเสียง 4[3] โดยคำนูณ สิทธิสมาน ตั้งคำถามว่า ร่างกฎหมายถูกปรับแก้ไปจนต่างจากร่างเดิมที่เสนอโดย ครม. มาก แล้วครม. เห็นด้วยหรือไม่กับการแก้ไขของ ส.ส.[8] มีการตั้งกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างกฎหมายดังกล่าวโดยมีการเชิญเจ้าหน้าที่จากหน่วยงานราชการต่าง ๆ มาให้ความเห็น ซึ่งส่วนใหญ่ให้ความเห็นว่าควรกลับไปใช้ร่างฯ ของคณะรัฐมนตรี[8]
เนื้อหาร่างฯ ของกรรมาธิการวิสามัญของวุฒิสภามีประเด็นคือ ตัดมาตรากำหนดความผิดฐานกระทำการที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือย่ำยีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์, ตัดข้อห้ามนิรโทษกรรมผู้กระทำผิด, ตัดผู้แทนผู้เสียหายในคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการซ้อมทรมานฯ, ตัดข้อบังคับให้ต้องบันทึกวีดีโอระหว่างควบคุมตัว และลดอายุความจาก 40 ปีเหลือ 20 ปี[9] วันที่ 9 สิงหาคม 2565 ที่ประชุมวุฒิสภามีมติในวาระสองและสามให้แก้ไขร่างฯ ด้วยคะแนนเสียง 121–8 งดออกเสียง 6 ส่งกลับไปให้ ส.ส. ลงมติ[10]
จนวันที่ 24 สิงหาคม 2565 สภาผู้แทนราษฎรมีมติเห็นชอบร่างฯ ที่สมาชิกวุฒิสภาแก้ไขแล้วด้วยคะแนนเสียง 287–1 งดออกเสียง 1 โดยรังสิมันต์ โรม อภิปรายว่า วันนี้ตนจะยอมรับว่าต้องกลืนเลือด เนื่องจากเวลาของสภานี้เหลือไม่มากแล้ว สิ่งที่เราทำได้คือต้องคงร่างที่ ส.ว. ส่งมา เราจึงต้องให้กฎหมายนี้ผ่าน[11]
เชิงอรรถ แก้
- ↑ ประกอบด้วยสภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 25 และวุฒิสภาไทย ชุดที่ 12
อ้างอิง แก้
- ↑ "นับถอยหลัง 60 วัน เตรียมพร้อมบังคับใช้ พ.ร.บ.ป้องกันซ้อมทรมาน-อุ้มหาย". The Reporters. 22 December 2022. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ 2.0 2.1 "ร่าง พ.ร.บ.อุ้มหาย ผ่านวาระ 3 สภาผู้แทนฯ เอกฉันท์". BBC News ไทย. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ 3.0 3.1 "ที่ประชุม ส.ว. มีมติรับหลักการวาระที่ 1 ร่าง พ.ร.บ.ป้องกันซ้อมทรมานอุ้มหาย ที่ผ่าน ส.ส. ตั้ง กมธ. 25 คน ถกวาระ 2". THE STANDARD. 28 February 2022. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "โปรดเกล้าฯ พ.ร.บ.ป้องกันซ้อมทรมาน-อุ้มหาย มีผลหลังประกาศในราชกิจจาฯ 120 วัน". ไทยรัฐ. 26 October 2022. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "สตช. ขอขยายเวลาบังคับใช้ พ.ร.บ.ป้องกันการทรมานและการอุ้มหายฯ เหตุงบประมาณ-บุคลากร ยังไม่พร้อม". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "เปิดสี่ร่างพ.ร.บ.ป้องกันการทรมานและอุ้มหาย สร้างกลไกป้องกัน อุดช่องโหว่ปัญหาทรมาน-อุ้มหาย". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "หยุดลอยนวลพ้นผิด! สภาลงมติวาระสองและสาม ผ่านพ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการทรมาน ส่งให้ส.ว.พิจารณาต่อ". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ 8.0 8.1 "ส.ว. ขอยืดเวลาแก้ร่างพ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ อาจเสี่ยงผ่านไม่ทันสภาชุดนี้". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "ส.ว. ขอแก้ร่าง พ.ร.บ.ป้องกันการทรมานและอุ้มหายฯ กลับไปคล้ายร่างครม. ทั้งที่ ส.ส. มีมติแก้แล้ว". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "ร่างพ.ร.บ.ป้องกันทรมานอุ้มหายฯ ยังไม่เสร็จ เหตุส.ว. มีมติแก้ไข ต้องส่งกลับให้ ส.ส. เห็นชอบ". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
- ↑ "ส.ส. เห็นด้วยกับ ส.ว. ผ่าน ร่าง พ.ร.บ.ป้องกันการทรมานและการอุ้มหายฯ ปิดวงจรลอยนวลพ้นผิด". iLaw. สืบค้นเมื่อ 17 January 2023.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
วิกิซอร์ซมีงานที่เกี่ยวข้องกับ พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565
