พระมารดาพระเจ้า

พระมารดาพระเจ้า (ละติน: Máter Déi; ภาษาละติน: [matær dei] มาแตร์เดอี) หรือ พระชนนีพระเจ้า (กรีก: Θεοτόκος เธโอโตกอส) เรียกโดยย่อว่าแม่พระ เป็นสมัญญาที่คริสต์ศาสนิกชนนิกายโรมันคาทอลิก อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ ออเรียนทัลออร์ทอดอกซ์ และคาทอลิกตะวันออก ใช้หมายถึงพระนางมารีย์พรหมจารี ตามมติของสภาสังคายนาแห่งเอเฟซัสที่ประกาศว่าพระเยซูทรงเป็นพระเจ้าโดยสมบูรณ์ ดังนั้นมารดาพระเยซูจึงถือเป็นพระมารดาพระเจ้าด้วย

แม่พระแห่งคาซัน

หลักเทววิทยา

คริสต์ศาสนิกชนเชื่อว่าพระเจ้าทรงเป็นเหตุของสิ่งทั้งปวง แต่พระองค์ไม่มีต้นเหตุ ไม่มีที่มา พระเจ้าจึงไม่มีพระบิดาหรือพระมารดา แต่ในขณะเดียวกันคริสต์ศาสนิกชนก็เชื่อว่าพระเป็นเจ้าทรงเป็นตรีเอกภาพ คือมีสามพระบุคคลในพระเจ้าองค์เดียว โดยพระเจ้าพระบุตรเป็นพระบุตรพระองค์เดียวของพระเจ้า พระบุตรนั้นทรงเป็นนิรันดรเช่นเดียวกับพระบิดา จึงไม่มีผู้ให้กำเนิดเพราะเป็นพระเจ้าเดียวกัน แต่พระบุตรได้มารับสภาพมนุษย์โดยผ่านทางครรภ์ของนางมารีย์หญิงพรหมจารี ดังนั้นการเป็นพระมารดาพระเจ้าจึงไม่ได้หมายถึงการเป็นผู้ให้กำเนิดพระเจ้าก่อนปฐมกาล แต่เป็นผู้ให้กำเนิดสภาพมนุษย์ของพระเจ้า

แม้ว่าคริสต์ศาสนิกชนกระแสหลักจะถือว่าพระเยซูทรงเป็นทั้งพระเจ้าสมบูรณ์และมนุษย์สมบูรณ์ (ไม่ใช่พระเจ้าครึ่งหนึ่ง มนุษย์ครึ่งหนึ่ง) แต่ไม่ใช่ทุกนิกายจะยอมรับว่านางมารีย์เป็นพระมารดาพระเจ้า (บางคริสตจักรเลี่ยงไปใช้คำว่า มารดาพระคริสต์) ความเห็นต่างในเรื่องนี้มีมาตั้งแต่ศาสนาคริสต์ยุคแรก สภาสังคายนาแห่งเอเฟซัสจึงได้ตอบโต้คริสตจักรที่ไม่ยอมรับความเชื่อเรื่องพระมารดาพระเจ้าโดยออกประกาศยืนยันว่าพระแม่มารีย์เป็นพระมารดาพระเจ้าอย่างแน่นอน เพราะพระเยซูเป็นสภาพบุคคลเดียว แต่มีสองธรรมชาติสมบูรณ์ในตัวคือเป็นทั้งพระเจ้าและมนุษย์ นักบุญซิริลแห่งอะเล็กซานเดรียเขียนในจดหมายของตนถึงบรรดานักพรตในอียิปต์ว่า "ข้าพเจ้าแปลกใจมากที่ยังมีบางคนสงสัยว่าควรเรียกพระแม่พรหมจารีว่าพระมารดาพระเจ้าหรือไม่ ก็ในเมื่อพระเยซูคริสตเจ้าของเราเป็นพระเจ้า แล้วทำไมพระแม่พรหมจารีผู้ให้กำเนิดของพระองค์จะไม่ใช่พระมารดาพระเจ้าเล่า"

วันสมโภช

คริสตจักรโรมันคาทอลิกถือเอาวันที่ 1 มกราคมของทุกปีเป็นวันสมโภชพระนางมารีย์พระชนนีพระเป็นเจ้า การสมโภชนี้เริ่มมาจากศาสนาคริสต์ตะวันออกตั้งแต่ราว ค.ศ. 500