ทางด่วนในประเทศญี่ปุ่น

ทางด่วน (ญี่ปุ่น: 高速道路; โรมาจิ: kōsoku-dōro; แปลตรงตัว: ถนนความเร็วสูง หรือ ญี่ปุ่น: 自動車道; โรมาจิ: jidōsha-dō; แปลตรงตัว: ทางรถยนต์ หรือมอเตอร์เวย์) ในประเทศญี่ปุ่น เป็นโครงข่ายขนาดใหญ่ของทางหลวงที่ควบคุมการเข้าถึงและเก็บค่าผ่านทาง

ทางด่วนในประเทศญี่ปุ่น 高速道路
ป้ายหมายเลขทางด่วนของทางด่วนโทโฮกุ พร้อมทั้งทางด่วนสายขนาน และทางด่วนวงแหวนรอบเค็นโอ
ข้อมูลของระบบ
ดูแลรักษาโดย เนกซ์โกอีสต์ (เขตตะวันออก) เนกซ์โกเซนทรัล (เขตกลาง) และเนกซ์โกเวสต์ (เขตตะวันตก)
ระยะทาง	10,021 กิโลเมตร (6,227 ไมล์)
ก่อตั้ง	1963
ชื่อของทางหลวง
ทางด่วน	ทางด่วน Enn (สายหลัก) ทางด่วน EnnA (สายขนาน) ทางด่วน Cnn (สายวงแหวน)
ระบบทางหลวง
ทางหลวงในประเทศญี่ปุ่น ทางด่วนในประเทศญี่ปุ่น

ประวัติ

หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 การฟื้นฟูเศรษฐกิจของญี่ปุ่นนำไปสู่การใช้ยานพาหนะส่วนบุคคลมากขึ้นอย่างมหาศาล อย่างไรก็ตามระบบโครงข่ายถนนที่มีอยู่เดิมนั้นไม่เพียงพอความต้องการที่เพิ่มขึ้น โดยในปี พ.ศ. 2499 ญี่ปุ่นมีทางหลวงแผ่นดินที่ลาดยางแล้วเพียง 23 เปอร์เซ็นต์ ของถนนทั้งประเทศ ซึ่งประกอบด้วยเพียง 2 ใน 3 ของทางหลวงแผ่นดินญี่ปุ่นหมายเลข 1 ที่เชื่อมต่อระหว่างโตเกียวกับโอซากะ

ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2499 บริษัททางหลวงญี่ปุ่น (Japan Highway Public Corporation (JH)) มีฐานะเป็นรัฐวิสาหกิจ ก่อตั้งโดยรัฐบาลญี่ปุ่น มีหน้าที่ก่อสร้างและจัดการทางด่วนแห่งชาติทั่วประเทศ ต่อมาในปี พ.ศ. 2500 บริษัททางหลวงแผ่นดินญี่ปุ่น ได้รับอนุมัติให้ก่อสร้างทางด่วนเมชิง เชื่อมต่อเมืองนาโงยะและเมืองโคเบะ โดยส่วนแรกเปิดให้บริการเมื่อปี พ.ศ. 2506

นอกเหนือจากโครงข่ายทางด่วนแห่งชาติที่กำกับดูแลโดยบริษัททางหลวงแผ่นดินญี่ปุ่นแล้ว ในปี พ.ศ. 2502 รัฐบาลญี่ปุ่นได้จัดตั้งหน่วยงานเพิ่มเติมขึ้นมาอีกสองแห่ง คือ บริษัททางด่วนมหานคร (Metropolitan Expressway Public Corporation) มีหน้าที่ก่อสร้างและจัดการทางด่วนแห่งชาติในเขตเมืองหลวง รับผิดชอบทางด่วนชูโตะ (Shuto Expressway) ในโตเกียว และบริษัททางด่วนฮันชิง รับผิดชอบทางด่วนฮันชิงในโอซากะ โดยในปี พ.ศ. 2547 ความยาวของระยะทางรวมทั้งหมดของทางด่วนทั้งสองเส้นทางคือ 283 กิโลเมตร และ 234 กิโลเมตร ตามลำดับ

ในปี พ.ศ. 2509 ญี่ปุ่นประกาศกฎหมายแผนโครงข่ายเส้นทางทางด่วนแห่งชาติ รวมระยะทางในแผนทั้งหมด 7,600 กิโลเมตร ภายใต้แผนการก่อสร้างนี้ เส้นทางด่วนเลียบชายฝั่งถูกให้ความสำคัญเหนือเส้นทางที่ลัดเลาะไปตามภูเขาที่สลับซับซ้อนและเข้าถึงยาก ในปี พ.ศ. 2530 แผนทางด่วนได้รับการแก้ไข เพิ่มเส้นทางรวมระยะทางเป็น 14,000 กิโลเมตร และในปี พ.ศ. 2561 ทางด่วนแห่งชาติมีระยะทางที่ก่อสร้างรวมแล้วกว่า 9,429 กิโลเมตร

ทางด่วนแห่งชาติ

ทางด่วนแห่งชาติ (ญี่ปุ่น: 高速自動車国道; โรมาจิ: Kōsoku Jidōsha Kokudō) เป็นทางด่วนสายหลักในประเทศญี่ปุ่น โครงข่ายนี้เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดอาโอโมริ ตอนเหนือของเกาะฮนชู กับจังหวัดคาโงชิมะ ตอนใต้ของเกาะคีวชู รวมถึงเชื่อมต่อกับเกาะชิโกกุด้วย นอกจากนี้ ทางด่วนยังเปิดให้บริการสำหรับนักเดินทางในเกาะฮกไกโดและเกาะโอกินาวะ แต่ยังไม่ได้เชื่อมต่อกับเกาะฮนชู เกาะคีวชู และเกาะชิโกกุ

คุณสมบัติ

ทางด่วนแห่งชาติส่วนใหญ่ประกอบด้วย 4 ช่องจราจร และมีพื้นที่คั่นระหว่างทิศทางของการจราจรหรือเกาะกลาง (Median strip) ส่วนทางด่วนบางเส้นทางที่ตั้งอยู่ใกล้กับเขตเมืองใหญ่อาจประกอบด้วย 6 ช่องจราจร ในขณะที่เส้นทางในเขตชนบทอาจประกอบด้วย 2 ช่องจราจร โดยมีเพียงตัวกันถนนหรือแบริเออร์ (Jersey Barrier) ซึ่งทางด่วนที่มี 2 ช่องจราจร สร้างขึ้นมาให้รองรับการขยายเป็น 4 ช่องจราจรได้ในอนาคต

โดยปกติจะจำกัดความเร็วอยู่ที่ 100 กิโลเมตร/ชั่วโมง และให้ใช้ความเร็วไม่ต่ำกว่า 50 กิโลเมตร/ชั่วโมง ยานพาหนะที่ไม่สามารถใช้ความเร็วให้ถึง 50 กิโลเมตร/ชั่วโมงได้ อย่างเช่นรถแทรกเตอร์หรือรถจักรยานยนต์ที่มีเครื่องยนต์ขนาดเล็กหรือโมเพด (Moped) ไม่อนุญาตให้ใช้ทางด่วน การจำกัดความเร็วอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามสภาพการขับขี่หรือเปลี่ยนแปลงอย่างถาวร (ในบริเวณที่เสี่ยงเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย) ซึ่งความเร็วที่กำหนดสามารถเปลี่ยนแปลงได้จากป้ายจำกัดความเร็วอิเล็กทรอนิกส์

จุดแวะพัก ได้แก่ จุดจอดรถที่มีห้องน้ำและร้านค้าขนาดเล็ก และจุดบริการทางด่วน (Service Area) ซึ่งมีสิ่งอำนวยความสะดวกมากกว่า อาทิ ร้านอาหาร และสถานีบริการน้ำมัน (Gas Station)

การลำดับเส้นทาง

เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2016 กระทรวงที่ดิน โครงสร้างพื้นฐาน การขนส่ง และการท่องเที่ยว ของญี่ปุ่น ได้ประกาศรูปแบบการลำดับเส้นทางใหม่สำหรับทางด่วนแห่งชาติ การลำดับเส้นทางของทางด่วนจะนำหน้าด้วยตัวอักษร E (สำหรับเส้นทางปกติ) หรือ C (สำหรับเส้นทางวงแหวน) ตามด้วยตัวเลขของเส้นทาง การลำดับเส้นทางด่วนแห่งชาติจะลำดับเลขตามทางหลวงแผ่นดินที่ทางด่วนแห่งชาติตั้งอยู่คู่ขนานไปด้วย ตัวอย่างเช่น ทางด่วนโทเม กำหนดให้เป็นทางด่วนแห่งชาติหมายเลข E1 ตามที่ถูกสร้างให้ขนานกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 ของญี่ปุ่น อย่างไรก็ตามก็ยังมีข้อยกเว้นในการลำดับเส้นทางนี้อยู่ โดยมีทางด่วนบางเส้นทางที่เป็นเส้นทางที่มีหมายเลขเกิน 2 หลักและมีค่ามากกว่า 59 ซึ่งไม่มีทางหลวงแผ่นดินของญี่ปุ่นที่มีหมายเลขเกินลำดับที่ 59 ตัวอย่างเช่น ทางด่วนสึงารุ (Tsugaru Expressway) ถูกกำหนดให้เป็นทางด่วนหมายเลข E64 แต่ตั้งคู่ขนานไปกับทางหลวงแผ่นดินญี่ปุ่นหมายเลข 101

ทางด่วนในเมือง

ทางด่วนในเมือง (ญี่ปุ่น: 都市高速道路; โรมาจิ: Toshi Kōsokudōro) เป็นทางด่วนที่พบในเขตเมืองขนาดใหญ่หลาย ๆ เมืองของประเทศญี่ปุ่น เนื่องจากพื้นที่ไม่เพียงพอ ทางด่วนหลายสายก็มักจะก่อสร้างเป็นทางยกระดับซ้อนเหนือถนนท้องถิ่น สองโครงข่ายที่ใหญ่ที่สุด คือ ทางด่วนชูโตะในโตเกียว และทางด่วนฮันชิงในโอซากะ ส่วนโครงข่ายที่เล็กลงมา ได้แก่ นาโงยะ ฮิโรชิมะ คิตะกีวชู และฟูกูโอกะ แต่ละโครงข่ายบริหารจัดการโดยบริษัทในเมืองนั้น ๆ เอง ทางด่วนในฟูกูโอกะและคิตะกีวชูบริหารจัดการโดยบริษัทเดียวกัน แต่ถนนไม่ได้เชื่อมต่อกันและกัน

แหล่งข้อมูลอื่น

• Ministry of Land, Infrastructure and Transport, Road Bureau(อังกฤษ)
• Map of expressway routes (อังกฤษ)
• 全国の高速道路ガイド　(ญี่ปุ่น)