ตอร์ปิโด
ตอร์ปิโด (อังกฤษ: torpedo) (หรือในอดีตเรียกว่า automotive, automobile, locomotive, หรือ fish torpedo; ภาษาพูดเรียก "fish") คืออาวุธยิงบรรจุระเบิดที่ขับเคลื่อนได้ด้วยตัวเอง ปล่อยเหนือหรือใต้ผิวน้ำ และขับเคลื่อนใต้น้ำเข้าหาเป้าหมาย ออกแบบให้ระเบิดเมื่อสัมผัสหรือเข้าใกล้เป้าหมาย เดิมคำว่าตอร์ปิโดใช้เรียกอุปกรณ์ที่หลากหลายแต่ส่วนมากใช้เรียกสิ่งที่ปัจจุบันเรียกว่าทุ่นระเบิด จากประมาณปี ค.ศ. 1900 "ตอร์ปิโด" ก็ถูกใช้เรียกเพียงแค่จรวดที่ขับเคลื่อนได้ด้วยตัวเองใต้น้ำ
ขณะที่เรือประจัญบานมีการพัฒนาหลักก็คือเกราะของเรือและขนาดลำกล้องปืนที่ใหญ่ขึ้น ตอร์ปิโดก็ได้มีการนำมาใช้ในเรือตอร์ปิโดและเรือผิวน้ำขนาดเบาชนิดอื่น เรือดำน้ำ และเครื่องบินเพื่อที่จะทำลายเกราะที่หนาของเรือโดยไม่ต้องใช้ปืนขนาดใหญ่ ถึงแม้ว่าบางครั้งจะเสี่ยงต่อการโดนยิงจากระยะไกล
ปัจจุบันตอร์ปิโดแบ่งได้เป็นชั้นตอร์ปิโดขนาดเบาและขนาดหนัก และตอร์ปิโดยิงตรง อิสระ และสายนำ สามารถยิงจากแท่นยิงได้หลากหลาย
ศัพทมูลวิทยา
แก้คำว่า ตอร์ปิโด มาจากชื่อสกุลของปลากระเบนไฟฟ้า (genus of electric rays) ในอันดับ (order) Torpediniformes, ซึ่งในทางกลับกันก็มาจากคำว่า "torpere" ในภาษาละติน (เพื่อจะทำให้แข็งหรือชาหมดความรู้สึก)
ประวัติศาสตร์
แก้ยุคกลาง
แก้แนวคิดของตอร์ปิโดมีอยู่หลายศตวรรษก่อนที่มันจะประสบความสำเร็จในการพัฒนาต่อมา
อ้างอิง
แก้- Blair, Clay. Silent Victory. Philadelphia: Lippincott, 1975.
- Boyne, Walter J. Clash of Titans. Simon and Schuster; 1995. ISBN 0-684-80196-5.
- The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition, online.
- Crowley, R.O. "Confederate Torpedo Service". The Century, Volume 56, Issue 2, The Century Company, New York, June 1898.
- Milford, Frederick J. "U.S. Navy Torpedoes: Part One—Torpedoes through the Thirties". The Submarine Review, April 1996. (quarterly publication of the Naval Submarine League, P.O. Box 1146, Annandale, VA 22003)
- Milford, Frederick J. "U.S. Navy Torpedoes: Part Two—The Great Torpedo Scandal, 1941-43". The Submarine Review, October 1996.
- Milford, Frederick J. "U.S. Navy Torpedoes: Part Three—WW II development of conventional torpedoes 1940–1946". The Submarine Review, January 1997.
- O'Kane, Richard H. (1987). "Seventh Patrol", Wahoo: The Patrols of America's Most Famous World War II Submarine. Novato, California: Presidio Press.
- Perry, Milton F. Infernal Machines: The Story of Confederate Submarine and Mine Warfare. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1985. ISBN 0-8071-1285-2.
- Morison, Samuel Eliot. History of United States Naval Operations in World War Two. Volume 3. Little, Brown, and Company, 1984 edition.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- "Modern Torpedoes And Countermeasures" เก็บถาวร 2012-02-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, by Austin Joseph, Bharat Rakshak Monitor, Volume 3(4) January–February 2001.
- Navy Fact File Torpedoes: Mark 46, Mark 48, Mark 50, the source of the US Navy torpedo data (via the Internet Archive
- The US Navy - Fact File: Torpedo - Mark 46 เก็บถาวร 2019-03-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The US Navy - Fact File: Heavyweight Torpedo - Mark 48 เก็บถาวร 2020-07-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The US Navy - Fact File: Torpedo - Mark 50 เก็บถาวร 2020-07-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The US Navy - Fact File: Torpedo - Mark 54 เก็บถาวร 2013-05-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- "A History of the Torpedo The Early Days"
- "Torpedo History" Geoff Kirby (1972)
- "Development of Rocket Torpedoes" Geoff Kirby (2000)
- Torpedo Display เก็บถาวร 2005-09-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, US Naval Undersea Museum
- Torpedo Collection เก็บถาวร 2005-02-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, US Naval Undersea Museum
- Super Cavitation Torpedo 'Barracuda' เก็บถาวร 2009-04-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Our New Torpedo Bombers To Batter the Axis, September 1942, Popular Science illustration at bottom of page 94 shows how Whitehead's so called "secret unit" (ie the Pendulum mechanism) kept a torpedo level after entering the water, which made the self-propelled torpedo possible
- Torture Test For Tin Fishes August 1944 article on testing US torpedoes - detailed photos