จักรพรรดิหลิวซ่งเหวิน

จักรพรรดิหลิวซ่งเหวิน (จีน: 宋文帝; พินอิน: Song Wen-di; อังกฤษ: Emperor Wen of (Liu) Song) (407 – 16 มีนาคม 453) พระนามเดิม หลิว อี้หลง (จีนตัวย่อ: 刘义隆; จีนตัวเต็ม: 劉義隆) เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์หลิวซ่งของจีน พระองค์เป็นพระราชบุตรองค์ที่ 3 ของ จักรพรรดิหลิวซ่งอู่ (หลิวอวี้) ผู้ก่อตั้งราชวงศ์หลิวซ่ง หลังจากพระราชบิดาของพระองค์สวรรคตลงในปี ค.ศ. 422 พระเชษฐาของพระองค์พระนามว่า หลิว อี้ฝู ขึ้นครองบัลลังก์ในฐานะ จักรพรรดิหลิวซ่งเฉ่า ในปี ค.ศ. 424 กลุ่มขุนนางคิดว่าจักรพรรดิหลิวซ่งเฉาไม่เหมาะที่จะเป็นจักรพรรดิ จึงร่วมมือกันปลดจักรพรรดิหลิวซ่งเฉาออก และสถาปนาหลิว อี้หลงเป็นจักรพรรดิหลิวซ่งเหวิน

จักรพรรดิหลิวซ่งเหวิน Emperor Wen of (Liu) Song
จักรพรรดิองค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์หลิวซ่ง
ครองราชย์	424 – 453
ก่อนหน้า	จักรพรรดิหลิวซ่งเฉา
ถัดไป	หลิว เช่า
ประสูติ	407
สวรรคต	453 (อายุ 46)
พระสนม	เหวินหยวนไทเฮา เจ้าไทเฮา เสวียนไทเฮา
พระราชบุตร	หลิว เช่า หลิว จุ้น จักรพรรดิหลิวซ่งเส้าอู่ หลิว ซัว หลิว เส้า หลิว ตัน หลิว หง หลิว ฮุย หลิว จาง หลิว หุน จักรพรรดิหลิวซ่งหมิง หลิว ซิ่วเหริน หลิว ซิ่วเหยิน หลิว ซิ่วเหมา หลิว ซิ่วฟ่าน หลิว ซิ่วหรัว องค์หญิงตงหยางเซียน<brองค์หญิงไฮ่หยวน องค์หญิงจางเจิ้ง องค์หญิงหลินฉวน องค์หญิงไห่หยาง องค์หญิงซินไค่ องค์หญิงหนานหยาง องค์หญิงหลางหยาเฉิน องค์หญิงหนานเซียน องค์หญิงซุ่นหยาง องค์หญิงลู่เจียง
พระนามเต็ม ชื่อสกุล: หลิว (劉; liú) ชื่อ: อี้หลง (義隆, yì lóng) พระนามหลังสวรรคต initially Jing (景, jǐng), literary meaning "decisive", later Wen (文, wén), literary meaning: "civil" วัดประจำรัชกาล initially Zhongzong (中宗), later Taizu (太祖)
พระราชบิดา	จักรพรรดิหลิวซ่งอู่
พระราชมารดา	จักรพรรดินีจาง

หลังจากขึ้นครองราชย์แล้ว 29 ปี จักรพรรดิต้าเหวิน ได้สานต่อแผนการอันยิ่งใหญ่ของพระราชบิดา โดยที่ดินบางส่วนของ ราชวงศ์จิ้น ในประวัติศาสตร์ เรียกว่า "หยวนเจี๋ย" (元嘉之治) ในเวลานั้นเรียกได้ว่าเป็นช่วงเวลาแห่งความเจริญรุ่งเรืองและความเข้มแข็ง เนื่องจากความอุตสาหะของจักรพรรดิ และพระอัจฉริยภาพในการหาเจ้าหน้าที่ที่มีความสามารถและซื่อสัตย์มาทำหน้าที่บริหาร อย่างไรก็ตาม จักรพรรดิหลิวซ่งเหวินก็ยังมีความผิดพลาดจากการพยายามโจมตีเว่ยเหนือ (ศัตรู)แต่พ่ายศึกซ้ำแล้วซ้ำเล่า ด้วยการใช้กลยุทธ์ที่ผิดพลาด ทำให้บทบาทของพระองค์อ่อนแอลงเมื่อปลายรัชกาล ในปี ค.ศ. 453 พระองค์ทรงพิโรธที่รัชทายาทหลิว เช่า สาปแช่งพระองค์ พระองค์ทรงวางแผนที่จะขับไล่หลิว เช่า ออกจากแผ่นดินหลิวซ่ง แต่เมื่อแผนนี้รั่วไหล หลิว เช่าจึงก่อการรัฐประหาร และลอบปลงพระชนม์พระองค์และขึ้นครองราชย์แทน ไม่ถึงหนึ่งปีถัดมาน้องชายของหลิว เช่าก่อการปฏิวัติ และได้ขึ้นครองบัลลังก์ในฐานะจักรพรรดิหลิวซ่งเส้าอู่

อ้างอิง

ก่อนหน้า		จักรพรรดิหลิวซ่งเหวิน		ถัดไป
จักรพรรดิหลิวซ่งเฉ่า		พระมหากษัตริย์จีน (ค.ศ. 407-453)		หลิว เช่า|}