การเกิดเอ็มบริโอพืช
การเกิดเอ็มบริโอพืช (อังกฤษ: plant embryogenesis) คือการเจริญของไซโกตและเอนโดสเปิร์มในพืชมีดอกหลังการปฏิสนธิซ้อนโดยไซโกต เอนโดสเปิร์มและ รังไข่แล้วจะมีการเจริญเติบโตเป็นลำดับดังนี้
การเจริญของออวุลไปเป็นเมล็ด แก้
เซลล์ที่เป็นทริปพลอยด์ (triploid; 3n) เจริญไปเป็นเนื้อเยื่อสะสมอาหารที่เรียกว่าเอ็นโดเสปิร์ม ซึ่งเป็นส่วนที่ให้อาหารแก่เอ็มบริโอเมื่อเริ่มงอก ส่วนการเจริญของเอ็มบริโอเริ่มจากไซโกตแบ่งตัวออกเป็น 2 เซลล์ เซลล์ด้านล่างมีขนาดใหญ่ แบ่งตัวช้ากว่าจะพัฒนาไปเป็นส่วนที่ฝังตัวในเอนโดสเปิร์ม (suspensor) ส่วนเซลล์ข้างบนที่มีขนาดเล็กกว่าจะแบ่งตัวต่อไปจนเป็นกลุ่มเซลล์ก้อนกลม (Globular stage) ซึ่งกลุ่มเซลล์นี้เรียกว่าเอ็มบริโอ จากเอ็มบริโอก้อนกลมนี้จะพัฒนาไปเป็นกลุ่มเซลล์รูปหัวใจ (Heart-shaped stage) ส่วนที่เป็นโหนกสูงจะพัฒนาต่อไปเป็นใบเลี้ยง (ถ้าในพืชใบเลี้ยงเดี่ยวมีอันเดียว) ส่วนที่อยู่ระหว่างใบเลี้ยงทั้งสองจะพัฒนาไปเป็นยอด (shoot) ด้านตรงข้ามใบเลี้ยงจะยืดยาวออกไปซึ่งจะเป็นส่วนที่จะไปเป็นราก (radicle)ในขณะเดียวกันเยื่อหุ้มออวุลจะเปลี่ยนแปลงไปโดยสูญเสียน้ำและแข็งขึ้น ส่วนนี้เรียกว่า เปลือกหุ้มเมล็ด (seed coat) เมื่อเปลือกหุ้มเมล็ดพัฒนาได้สมบูรณ์ เอ็มบริโอจะหยุดการแบ่งตัวและเข้าสู่ระยะพัก (seed dormancy) การเจริญของเอ็มบริโอจะเริ่มอีกครั้งเมื่อเมล็ด
การเจริญของรังไข่ไปเป็นผล แก้
เมื่อออวุลเปลี่ยนเป็นเมล็ด รังไข่ (ซึ่งอาจจะมี 1 หรือหลายออวุล) จะพัฒนาไปเป็นผล โดยหลังจากเกิดการปฏิสนธิแล้ว กลีบดอกจะร่วงไป เกิดการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนภายในโดยรังไข่จะจะเจริญเติบโตขึ้น โดยมีการขยายขนาดและผนังหนาขึ้นจนกลายเป็นผลหรือฝักที่สมบูรณ์ ผลของพืชมีดอกมีหลายชนิดได้แก่
การงอกของเมล็ดเป็นต้นอ่อน แก้
เมล็ดเริ่มงอกเมื่อได้รับน้ำ โดยเมล็ดที่ชุ่มน้ำจะขยายตัวและส่วนเปลือกจะฉีกขาดออก เอ็มบริโอเริ่มแบ่งตัวอีกครั้ง เอนไซม์ในเอนโดสเปิร์มและใบเลี้ยงเริ่มทำงานเพื่อสลายสารอาหารที่จำเป็นต่อการเติบโตของเอ็มบริโอ การงอกของพืชใบเลี้ยงเดี่ยวกับพืชใบเลี้ยงคู่ต่างกันที่ว่าพืชใบเลี้ยงคู่จะชูใบเลี้ยงขึ้นเหนือผิวดินก่อนจะมีใบจริงเจริญตามมา ส่วนพืชใบเลี้ยงเดี่ยวจะไม่ชูใบเลี้ยงขึ้นจะชูแต่ใบจริงขึ้นมาเท่านั้น
อ้างอิง แก้
- Campbell et al. 2003. Biology: Concepts and connection. 4th ed. Glenview: Benjamin Comming