กองบิน 3 วัฒนานคร
กองบิน 3 (อังกฤษ: Royal Thai Air Force Wing 3) เป็นกองบินอากาศยานไร้คนขับ อยู่ในส่วนกำลังรบและเป็นหน่วยขึ้นตรงของกองทัพอากาศไทย[1] ประจำการอยู่ที่ฐานบินวัฒนานคร อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2563[2]
กองบิน 3  | |
|---|---|
 เครื่องบินไร้คนขับตรวจการณ์และฝึกแบบที่ 1 RTAF U-1 ขณะอยู่บนเส้นทางวิ่งของฐานบินวัฒนานคร | |
| ประจำการ | กองบินใหญ่ทหารบกที่ 3 (พ.ศ. 2461–2464) กองบินใหญ่ที่ 3 (พ.ศ. 2464–2469) กองบินน้อยที่ 2 (พ.ศ. 2469–2478) กองบินน้อยที่ 3 (พ.ศ. 2469–2492) กองบิน 3 (พ.ศ. 2510–2520) กองบิน 3 (พ.ศ. 2563–ปัจจุบัน) |
| ประเทศ |  ไทย |
| เหล่า |  กองทัพอากาศไทย |
| รูปแบบ | กองบิน |
| บทบาท | อากาศยานไร้คนขับ |
| ขึ้นกับ | ส่วนกำลังรบ กองทัพอากาศไทย |
| กองบัญชาการ | ฐานบินวัฒนานคร, อำเภอวัฒนานคร, จังหวัดสระแก้ว |
| สมญา | บน.3 Wing 3 |
| คำขวัญ | กองบินอากาศยานไร้คนขับแห่งความเป็นเลิศ[1] UAV Wing of Excellence |
| ปฏิบัติการสำคัญ | กรณีพิพาทอินโดจีน สงครามมหาเอเชียบูรพา |
| อิสริยาภรณ์ | เครื่องหมายเชิดชูเกียรติสายโยงยศไหมสีเขียว |
| ผู้บังคับบัญชา | |
| ผู้บัญชาการปัจจุบัน | นาวาอากาศเอก อำนาจ สิงหพันธ์ |
| เครื่องหมายสังกัด | |
| ตราสัญลักษณ์กองบิน 3 |  |
ประวัติ
แก้ช่วงเริ่มต้น
แก้กองบิน 3 กองทัพอากาศ มีจุดเริ่มต้นมาจากการยกฐานะกองบินทหารบก ขึ้นเป็นกรมอากาศยานทหารบก เมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2461[3] และแบ่งส่วนราชการภายในออกเป็นดังนี้[2]
- กองบินทหารบก แบ่งออกเป็น กองบินใหญ่ทหารบก 3 กองบิน ตั้งอยู่ที่ดอนเมือง คือ
- กองบินใหญ่ทหารบกที่ 1 (ประจำการเครื่องบินขับไล่)
- กองบินใหญ่ทหารบกที่ 2 (ประจำการเครื่องบินตรวจการณ์)
- กองบินใหญ่ทหารบกที่ 3 (ประจำการเครื่องบินทิ้งระเบิด)
- โรงเรียนการบินทหารบก
- โรงงานของกรมอากาศยานทหารบก
ต่อมาในปี พ.ศ. 2463 กองบินใหญ่ทหารบกที่ 3 มีความจำเป็นต้องหาที่ตั้งใหม่เนื่องจากขนาดและภารกิจของกองบินทั้งในด้านยุทธศาสตร์และยุทธวิธี โดยเลือกที่ตั้งที่ ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา และในวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2464 เปลี่ยนชื่อจาก กองบินใหญ่ทหารบกที่ 3 เป็น กองบินใหญ่ที่ 3 จากนั้นเมื่อวันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2469 ได้เปลี่ยนอัตราการจัดใหม่ เปลี่ยนชื่อเป็น กองบินน้อยที่ 2 อยู่ในที่ตั้งเดิมจังหวัดนครราชสีมา ประกอบด้วยอัตรากำลัง 3 ฝูงบิน มีพันตรีหลวงเทวัญอำนวยเดช เป็นผู้บังคับกองบิน[2]
จากนั้น พ.ศ. 2478 กรมอากาศยานทหารบกได้ยกฐานะขึ้นเป็น กรมทหารอากาศ ขณะที่กองบินน้อยที่ 2 ได้เปลี่ยนเป็น กองบินน้อยที่ 3 โดยมีนายร้อยเอกหลวงอิศรางกรูเสนีย์ (หมอมหลวงแช่ม อิศรางกรู ณ อยุธยา) ดำรงตำแหน่งผู้บังคับกองบินจนถึงปี พ.ศ. 2484 กระทั่งกรมทหารอากาศได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น กองทัพอากาศเมื่อปี พ.ศ. 2480 และแยกตัวออกมาจากกองทัพบก ทำให้จำเป็นต้องหาที่ตั้งของกองบินใหม่ เนื่องจากพื้นที่เดิมเป็นของกองทัพบก ในพื้นที่จังหวัดนครราชสีมาจึงได้มีการสร้างฐานบินของกองทัพอากาศขึ้นใหม่ที่ตำบลทุ่งกุดทอง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา[2]
ระหว่างปี พ.ศ. 2483 - 2484 ได้เกิดกรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส กองบินน้อยที่ 3 ได้สนับสนุนกำลังจำนวน 1 ฝูงบินไปประจำการที่สนามบินจังหวัดปราจีนบุรี และสนามบินจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อสนับสนุนการราบของกองทัพภาคบูรพา และปฏิบัติการจนได้รับเครื่องหมายเชิดชูเกียรติสายโยงยศไหมสีเขียว[2]
ระหว่างปี พ.ศ. 2484 - 2488 ได้เกิดสงครามมหาเอเชียบูรพา โรงเรียนการบินได้ย้ายที่ตั้งจากดอนเมืองไปรวมกับที่ตั้งของกองบินน้อยที่ 3 แต่ยังคงแยกสายการบังคับบัญชา และกองบินน้อยที่ 3 ได้ส่งกำลังไปร่วมกับฝูงบินผสมหลายแห่ง ปฏิบัติการจนกระทั้งสิ้นสุดสงครามจึงได้กลับมายังที่ตั้ง และในปี พ.ศ. 2492 กองทัพอากาศได้โอนกิจการภายในหน่วยของกองบินน้อยที่ 3 ให้กับโรงเรียนการบินทั้งหมด[4] ทำให้กองบินน้อยที่ 3 ไม่เหลืออัตรากำลัง เหลือเพียงโครงสร้าง[2]
ช่วงที่ 2
แก้_(14755998095).jpg)
กองบินน้อยที่ 3 ถูกจัดอัตราขึ้นมาอีกครั้งในชื่อกองบิน 3 ในปี พ.ศ. 2510[5] โดยการโอนอัตราอากาศยานและเจ้าหน้าที่ รวมถึงเฮลิคอปเตอร์จากกองบิน 6 ฝูงบิน 63 มาตั้งเป็นขึ้นเป็น กองบิน 3 ฝูงบิน 31 และฝูงบิน 33 ตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2510[2]
ต่อมา พ.ศ. 2512 กองทัพอากาศได้สั่งการให้กองบิน 3 ย้ายจากดอนเมืองไปยังที่ตั้งปกติ ณ ฐานบินนครราชสีมาเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2512 และมีคำสั่งให้ฝูงบิน 33 ยุบรวมกับฝูงบิน 31 และปลดประจำการเฮลิคอปเตอร์แบบที่ 5 เอช-43 บี ฮัสกี ให้เหลือเพียง 2 ฝูงบินคือฝูงบิน 31 ประจำการเฮลิคอปเตอร์แบบที่ 4 จำนวน 1 ฝูง และฝูงบิน 32 ประจำการเฮลิคอปเตอร์แบบที่ 6 จำนวน 1 ฝูง[2]
กองบิน 3 ถูกยุบเลิกการปฏิบัติการในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2520[6][7] และโอนฝูงบิน 31 และ 32 ไปประจำการที่กองบิน 2 [2]
ยุคปัจจุบัน
แก้ในปี พ.ศ. 2563 กองทัพอากาศได้ปรับปรุงอัตรากำลังของกองทัพอากาศเพื่อจัดตั้งกองบิน 3 ขึ้นมาอีกครั้ง[8]เพื่อรองรับภารกิจที่เพิ่มมากขึ้น โดยมีภารกิจหน้าที่ในการใช้กำลังทางอากาศ มีผู้บังคับการกองบิน 3 เป็นผู้บังคับบัญชา[2]
การจัดหน่วย
แก้กองบิน 3 แบ่งส่วนการบริหารราชการภายใน[1] ดังนี้
ส่วนอำนวยการ
แก้- กองบังคับการ
- แผนกธุรการ
- แผนกกำลังพล
- แผนกการข่าว
- แผนกยุทธการ
- แผนกส่งกำลังบำรุง
- แผนกิจการพลเรือน
- ฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
- หมวดจัดหา
- แผนกการเงิน
ฝูงบิน
แก้- ฝูงบิน 301 "Firefox"
- หมวดสนับสนุน
- ฝ่ายบริหารการฝึกศึกษา
- ฝ่ายการข่าวเฝ้าตรวจและลาดตระเวน
- ฝ่ายยุทธการและการฝึก
- ฝูงบิน 302 "Wolfpack"
- หมวดสนับสนุน
- ฝ่ายการข่าวเฝ้าตรวจและลาดตระเวน
- ฝ่ายยุทธการ
- ฝ่ายการช่าง
- ฝ่ายสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์
- ฝ่ายสรรพาวุธอิเล็กทรอนิกส์
- หมวดคลังพัสดุ
- ฝูงบิน 303
- หมวดสนับสนุน
- ฝ่ายการข่าวเฝ้าตรวจและลาดตระเวน
- ฝ่ายยุทธการ
- ฝ่ายการช่าง
- ฝ่ายสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์
- ฝ่ายสรรพาวุธอิเล็กทรอนิกส์
- หมวดคลังพัสดุ
กองพัน
แก้- กองพันทหารอากาศโยธิน กองบิน 3
- กองบังคับการกองพัน
- กองร้อยทหารอากาศโยธิน
- กองร้อยทหารต่อสู้อากาศยาน
- กองร้อยรักษาการณ์
- กองร้อยสนับสนุน
กองร้อย
แก้- กองร้อยสารวัตรทหาร
- หมวดสารวัตรทหาร
- หมวดรักษาการณ์
- หมวดควบคุมและรักษาความปลอดภัย
- เรือนจำ
ส่วนสนับสนุน
แก้- แผนกสนับสนุนการบิน
- ฝ่ายข่าวอากาศ
- ฝ่ายบังคับการพิน
- กองเทคนิค
- ฝ่ายจัดดำเนินงานและควบคุมมาตรฐาน
- แผนกช่างอากาศ
- แผนกสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์
- แผนกสรรพาวุธ
- แผนกสนับสนุนการวิจัยและทดสอบ
- หมวดบริการเชื้อเพลิง
- โรงพยาบาลกองบิน
- แผนกช่างโยธา
- ฝ่ายอาคาร
- หมวดโยธา
- ฝ่ายสาธารณูปการ
- หมวดดับเพลิงและกู้ภัย
- หมวดคลังพัสดุ
- แผนกขนส่ง
- ฝ่ายพาหนะ
- หมวดขนส่ง
- หมวดซ่อมบำรุง
- หมวดคลังพัสดุ
- แผนกพลาธิการ
- แผนกสวัสดิการ
อากาศยาน
แก้| อากาศยาน | ผู้ผลิต | บทบาท | แบบ | รุ่น | ประจำการ | รวม | หมายเหตุ | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อากาศยานไร้คนขับ | ||||||||
| Aeronautics Defense Dominator |  อิสราเอล
|
ลาดตระเวน | บร.ต.3[a] | Dominator XP | 3 | 3 | [9][10] | |
| RTAF U-1 | ไทย
|
บร.ตฝ.1[b] | RTAF U-1 | 17 | 17 | ติดตั้ง EO/IR[11] | ||
| Aerostar Tactical UAS | อิสราเอล
|
ลาดตระเวน | บร.ต.1[c] | Aerostar BP | 4 | 4 | ติดตั้ง EO/IR | |
| Sapura Cybereye |  มาเลเซีย
|
ลาดตระเวน | Cybereye II | 3 | 3[12] | ติดตั้ง EO/IR | ||
อดีตอากาศยาน
แก้อากาศยานที่เคยประจำการในกองบิน 3 ก่อนจะถูกปลดประจำการหรือโอนไปสังกัดกองบินอื่น[1] ประกอบไปด้วย
- เฮลิคอปเตอร์แบบที่ 4 ซิคอร์สกี เอช-34
- เฮลิคอปเตอร์แบบที่ 5 เอช-43 บี ฮัสกี
- เฮลิคอปเตอร์แบบที่ 6 ยูเอช-1 ไอระควอย
ที่ตั้ง
แก้- กองบิน 3 มีที่ตั้งอยู่ที่ฐานบินวัฒนานคร อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
- ฝูงบิน 301 มีที่ตั้งอยู่ที่ฐานบินวัฒนานคร อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
- ฝูงบิน 302 มีที่ตั้งอยู่ที่ฐานบินตาคลี อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์[10]
ภารกิจ
แก้ด้านการทหาร
แก้กองบิน 3 เป็นหน่วยขึ้นตรงของกองทัพอากาศที่ดูแลปฏิบัติการที่ใช้งานอากาศยานไร้คนขับ โดยมีความพร้อมทั้งด้านการทำการบินและการบำรุงรักษาอากาศยานไร้คนขับของกองทัพอากาศ[13]ให้มีความพร้อมในการสนับสนุนปฏิบัติการทางอากาศ[1]
ด้านพลเรือน
แก้กองบิน 3 ได้ส่งอากาศยานไร้คนขับเข้าร่วมปฏิบัติงานช่วยเหลืองานด้านพลเรือนหลากหลายภารกิจ เช่น
- ภารกิจสนับสนุนการดับเพลิงไหม้ ส่งอากาศยานไร้คนขับในหมวดอากาศยานไร้คนขับ กองพันทหารนาวิกโยธิน กองบิน 3 สนับสนุนภาพถ่ายทางอากาศในภารกิจการดับเพลิงไหม้บ่อขยะในพื้นที่ตำบลหนองบอน อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว ในวันที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2566[14]
- ภารกิจสนับสนุนการเฝ้าระวังอุทกภัยในพื้นที่สระแก้ว โดยใช้อากาศยานไร้คนขับแบบ RTAF U1 ในพื้นที่จังหวัดสระแก้ว[15]
- ภารกิจสนับสนุนการอำนวยความสะดวกการจราจรช่วงปีใหม่ร่วมกับสำนักงานตำรวจแห่งชาติในพื้นที่จังหวัดสระแก้ว[11]
- ภารกิจสนับสนุนพื้นที่ปฏิบัติการฝนหลวงของกรมฝนหลวงและการบินเกษตร ในช่วงเดือนมิถุนายน - สิงหาคม[16]
หมายเหตุ
แก้อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 ประวัติหน่วยทหาร (ส่วนราชการในกองทัพอากาศ) (PDF). กองประวัติศาสตร์และพิพิธภัณฑ์ทหาร กองบัญชาการสถาบันวิชาการป้องกันประเทศ.
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 "ประวัติความเป็นมา". web.archive.org. 2022-08-10. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-08-10. สืบค้นเมื่อ 2024-05-24.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์) - ↑ คำสั่งทหารบก ที่ 218/29941 ลงวันที่ 19 มีนาคม 2461
- ↑ ตามคำสั่ง กองทัพอากาศ ที่ 2123/92 ลงวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2492
- ↑ คำสั่งกองทัพอากาศ (เฉพาะ) ที่ 32/10 ลงวันที่ 1 พฤษภาคม 2510
- ↑ พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกองทัพอากาศ กองบัญชาการทหารสูงสุด กระทรวงกลาโหม พ.ศ.2520 ลงวันที่ 3 สิงหาคม 2520
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 94 ตอน 74 เมื่อ 16 สิงหาคม 2520
- ↑ คำสั่งกระทรวงกลาโหม (เฉพาะ) ลับที่ 328/63 ลงวันที่ 29 กันยายน 2563 เรื่อง แก้ไขอัตรากองทัพอากาศ พ.ศ.2552 (ครั้งที่ 112) เป็นส่วนราชการขึ้นตรงกองทัพอากาศ (ตามอัตราเฉพาะกิจหมายเลข 2161)
- ↑ "เสริมเขี้ยวเล็บ! กองบิน 3 รับอากาศยานไร้คนขับ รองรับภารกิจการรบ-หนุนภารกิจรัฐบาล". www.khaosod.co.th.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ 10.0 10.1 ""ทัพฟ้า" เสริมเขี้ยว เครื่องบินลาดตระเวนไร้คนขับ 3 ลำ เข้าประจำการ ฝูงบิน 302". เนชั่นทีวี. 2023-09-02.
- ↑ 11.0 11.1 "กองทัพอากาศ จัด UAV แบบ RTAF U1 บินสำรวจเส้นทางคมนาคมช่วงปีใหม่ 2565 ที่สระแก้ว". thaiarmedforce. 2021-12-30.
- ↑ "UAV in Royal Thai Air Force".
- ↑ "กองบิน 3 จัดพิธีสำเร็จการฝึกอบรมหลักสูตรช่างเทคนิค อากาศยานไร้คนขับ". www.khaosod.co.th.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ "ทอ. กองบิน 3 ส่งโดรนบินถ่ายภาพทางอากาศ เหตุเพลิงไหม้บ่อขยะ สระแก้ว". www.khaosod.co.th.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ "กองบิน 3 ใช้อากาศยานไร้นักบิน RTAF U1 บินตรวจพื้นที่เสี่ยงน้ำท่วม". thaiarmedforce. 2021-10-09.
- ↑ "กองบิน3 หนุนพื้นที่ฐานบิน ปฏิบัติการฝนหลวง โครงการพระราชดำริ ช่วยประชาชน". bangkokbiznews. 2023-06-16.