กรมการค้าภายใน (อังกฤษ: Department of Internal Trade) ก่อตั้งวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2485[3] ซึ่งในขณะนั้นประเทศอยู่ระหว่างสงครามประเทศไทยไม่อาจหลีกเลี่ยงผลภัยจากสงครามได้ จึงมีความจำเป็นต้องพร้อมเตรียมรับปัญหาทุกด้าน และงานเศรษฐกิจสำคัญ เช่น การพาณิชย์ อุตสาหกรรม วิทยาศาสตร์ ยังรวมอยู่ในการดูแลของกระทรวงเดียว จึงได้ยกฐานะกรมพาณิชย์ขึ้นเป็นกระทรวงพาณิชย์ และตั้งกรมการค้าภายในขึ้นในสังกัด ทำหน้าที่ดูแลงานการค้าภายในประเทศ

กรมการค้าภายใน
Department of Internal Trade
ตราสัญลักษณ์
ภาพรวมกรม
ก่อตั้ง5 พฤษภาคม พ.ศ. 2485; 82 ปีก่อน (2485-05-05)
ประเภทส่วนราชการ
เขตอำนาจทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่เลขที่ 44/100 ถนนสนามบินน้ำ ตำบลบางกระสอ อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี 11000
บุคลากร1,127 คน (พ.ศ. 2566)[1]
งบประมาณต่อปี2,136,731,200 บาท
(พ.ศ. 2568)[2]
ฝ่ายบริหารกรม
  • วิทยากร มณีเนตร, อธิบดี
  • อุดม ศรีสมทรง, รองอธิบดี
  • กรนิจ โนนจุ้ย, รองอธิบดี
  • ญาณี ศรีมณี, รองอธิบดี
ต้นสังกัดกรมกระทรวงพาณิชย์
ลูกสังกัดกรม
เว็บไซต์เว็บไซต์ของกรม

ประวัติ

แก้

กรมการค้าภายในสมัยแรกเริ่มนั้น มีภารกิจหลักคือมุ่งเน้นส่งเสริมการค้าภายในประเทศเป็นสำคัญ ทำหน้าที่ส่งเสริมการค้าของคนไทย และการค้าโดยทั่วไป สืบราคาและรายงานความเคลื่อนไหวของสินค้า อุปโภคบริโภคที่จำเป็นในการครองชีพ และแหล่งผลิตของสินค้านั้นๆ เพื่อใช้ประกอบการส่งเสริมและช่วยเหลือผู้ผลิตให้ขายได้ราคา รวมทั้งแก้ไขปัญหาการค้าอันกระทบกระเทือนถึงการครองชีพของประชาชน เนื่องจากระหว่างนั้นอยู่ในสมัยของสงคราม เศรษฐกิจในประเทศไม่เป็นปกติ การดูแลแก้ปัญหา สินค้าขาดแคลนและขึ้นราคาเป็นภาระหน้าที่ของกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งทุกหน่วยงานรวมทั้งกรมการค้าภายในต้องร่วมกันแก้ไขปัญหาโดยใกล้ชิด และเมื่อหลังสิ้นสุดสงครามแล้วราคาสินค้าต่าง ๆ ได้พุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วซึ่งเป็นภาระของกรมการค้าภายในต้องจัดหาสินค้ามาป้อนร้านค้าให้เพียงพอ เพื่อตรึงราคามิให้สูงเกินสมควร

ในปี พ.ศ. 2487 – พ.ศ. 2495 กระทรวงพาณิชย์[4]ได้ปรับปรุงจัดระเบียบการบริหารงานของหน่วยงานในสังกัด และโอนงานหลายอย่างมาให้กรมการค้าภายในดูแลรับผิดชอบ โอนงานของกรมควบคุมการค้าที่ถูกยุบเลิก มาจัดตั้งเป็นกองควบคุมการค้า และกองควบคุมข้าว[5] อันทำให้ภารกิจของกรมการค้าภายในแต่เดิมเป็นงานส่งเสริม เพิ่มมาทำหน้าที่ควบคุมด้วยหลังจากนั้นได้มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการ เพื่อให้เหมาะสมกับภารกิจและสถานการณ์ในปี พ.ศ. 2522 พ.ศ. 2535 และ พ.ศ. 2542

บทบาทหน้าที่

แก้
  1. กำกับดูแลให้ผู้บริโภคได้รับความเป็นธรรม ในการอุปโภคบริโภคสินค้าและบริการ รวมทั้งส่งเสริมและพัฒนาให้ผู้บริโภคมีบทบาทในการพิทักษ์ประโยชน์ของตนเอง[6]
  2. พัฒนาระบบตลาด รวมทั้งส่งเสริมการเพิ่มประสิทธิภาพการตลาดและตลาดในประเทศ เพื่อสร้างโอกาสการและความเป็นธรรมแก่เกษตรกร ผู้ผลิตที่เกี่ยวข้อง
  3. กำกับดูแลและส่งเสริมพัฒนาการประกอบธุรกิจการค้าในประเทศให้มีการแข่งขัน และมีการค้าที่เป็นธรรม
  4. ส่งเสริมและพัฒนาการชั่ง ตวง วัด ในทางการค้าให้เป็นมาตรฐานสากล กำกับดูแลและสอดส่องพฤติกรรมการใช้เครื่องชั่ง ตวง วัด ในการซื้อหรือขายสินค้าเกษตร และสินค้าอุปโภคให้เกิดความเป็นธรรม

หน่วยงานในสังกัด

แก้
  • สำนักงานเลขานุการกรม
  • สำนักกฎหมาย
  • สำนักส่งเสริมและพัฒนาระบบตลาด
  • สำนักจัดระบบราคาและปริมาณสินค้า
  • สำนักงานกลางชั่งตวงวัด
  • สำนักตรวจสอบและปฏิบัติการ
  • สำนักสารสนเทศการค้าในประเทศ
  • สำนักส่งเสริมการแข่งขันทางการค้า
  • สำนักส่งเสริมการค้าสินค้าเกษตร
  • กลุ่มตรวจสอบภายใน
  • กลุ่มงานพัฒนาระบบบริหาร
  • กองกิจการงานภูมิภาค
  • กองพัฒนาระบบการค้า

อ้างอิง

แก้
  1. กรมการค้าภายใน, รายงานประจำปี 2566 กรมการค้าภายใน, สืบค้นเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2567
  2. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๘, เล่ม ๑๔๑ ตอนที่ ๕๙ ก หน้า ๖๐, ๓๐ กันยายน ๒๕๖๗
  3. "ประวัติกรมการค้าภายใน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-31. สืบค้นเมื่อ 2010-06-16.
  4. "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2010-06-16.
  5. "Control over Rice Production". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-10-25. สืบค้นเมื่อ 2010-06-16.
  6. "DIT plan" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-09-28. สืบค้นเมื่อ 2010-06-16.

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้