เมทริกซ์ (ชีววิทยา)

"เมทริกซ์ (ชีววิทยา)" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับวารสาร ดูที่ Matrix Biology (journal)

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ เมทริกซ์

ในทางชีววิทยา เมทริกซ์ (matrix; พหูพจน์: เมทริเซส; matrices) เป็นองค์ประกอบในพืชหรือสัตว์

โครงสร้างของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันเป็นชนิดหนึ่งของเมทริกซ์นอกเซลล์, เล็บนิ้วมือและเล็บนิ้วเท้าเจริญมาจากเมทริกซ์ ซึ่งเมทริกซ์พบได้ในเนื้อเยื่อเกี่ยวพันต่าง ๆ โดยทั่วไปมักใช้เป็นโครงสร้างคล้ายวุ้น แทนไซโทพลาสซึมในเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน

เมทริกซ์เนื้อเยื่อ

• เมทริกซ์นอกเซลล์ (Extracellular matrix; ECM)

บทความหลัก: เมทริกซ์นอกเซลล์

ส่วนประกอบหลักของเมทริกซ์นอกเซลล์คือ ไกลโคโปรตีนที่เซลล์หลั่งออกมา ที่มีอยู่มากที่สุดในเซลล์สัตว์ส่วนใหญ่คือคอลลาเจนซึ่งสร้างเส้นใยที่แข็งแรงนอกเซลล์ ในความเป็นจริงคอลลาเจนมีสัดส่วนประมาณ 40% ของโปรตีนทั้งหมดในร่างกาย เซลล์บางส่วนติดอยู่กับ ECM โดยยังคงมีไกลโคโปรตีน ECM อื่น ๆ เช่น fibronectin และโปรตีน ECM อื่น ๆ จับกับโปรตีนตัวรับผิวเซลล์ที่เรียกว่า Integrins ที่สร้างขึ้นในเยื่อหุ้มพลาสมา การวิจัยในปัจจุบันเกี่ยวกับ fibronectin โมเลกุล ECM อื่น ๆ และปริพันธ์ เปิดเผยถึงบทบาทที่มีอิทธิพลของ ECM ในชีวิตของเซลล์ โดยการสื่อสารกับเซลล์ผ่านอินทิกริน ECM สามารถควบคุมพฤติกรรมของเซลล์ได้ ตัวอย่างเช่น เซลล์บางเซลล์ในเอ็มบริโอที่กำลังพัฒนาจะเคลื่อนย้ายไปตามเส้นทางที่เฉพาะเจาะจง โดยจับคู่การวางแนวของไมโครฟิลาเมนต์กับ "เกรน" ของเส้นใยใน ECM นักวิจัยยังเรียนรู้ว่า ECM รอบ ๆ เซลล์สามารถมีอิทธิพลต่อกิจกรรมของยีนในนิวเคลียส ข้อมูลเกี่ยวกับ ECM อาจไปถึงนิวเคลียสโดยการรวมกันของวิถีการส่งสัญญาณทางกลและทางเคมี การส่งสัญญาณทางกลเกี่ยวข้องกับไฟโบรเนคตินอินทิกรินและไมโครฟิลาเมนต์ของเซลล์โครงร่าง การเปลี่ยนแปลงในไซโทสเกเลตันอาจทำให้เกิดการส่งสัญญาณทางเคมีภายในเซลล์ ซึ่งนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในชุดของโปรตีนที่เซลล์สร้างขึ้นและทำให้การทำงานของเซลล์เปลี่ยนแปลงไป ด้วยวิธีนี้ ECM ของเนื้อเยื่อเฉพาะอาจช่วยประสานพฤติกรรมของเซลล์ทั้งหมดภายในเนื้อเยื่อนั้น การเชื่อมต่อโดยตรงระหว่างเซลล์ยังทำหน้าที่ในการประสานงานนี้ด้วย

• Osteon หรือ เมทริกซ์กระดูก (Bone matrix)
• เมทริกซ์กระดูกอ่อน (Cartilage matrix)

เมทริกซ์ในระดับเซลล์

• เมทริกซ์ของไมโทคอนเดรีย (Mitochondrial matrix)
• เมทริกซ์ของนิวเคลียส (Nuclear matrix)
• เมทริกซ์ของกอลไจ (Golgi matrix)

Matrix (ตัวกลาง)

เมทริกซ์ยังอาจหมายถึงตัวกลางการเจริญเติบโต (Growth medium) ที่ซึ่งแบคทีเรียนั้นเจริญเติบโต (เพาะเลี้ยง) เช่น Petri dish วุ้น อาจเป็น เมทริกซ์ ในการเพาะเลี้ยงเชื้อที่ได้มาจากลำคอของผู้ป่วย

ดูเพิ่ม

• Matricity

เซลล์และเนื้อเยื่อ

• Germinal matrix
• Hair matrix cell

ชีววิทยาโมเลกุล

• Matrix attachment region
• Matrix metalloproteinase
• Matrix protein

Bioinformatics และ sequence evolution

• PAM matrix
• Position-specific scoring matrix
• Similarity matrix
• Substitution matrix

พฤกษศาสตร์และการเกษตร

• Matrix Planting

ชีววิทยาประชากร

• Matrix population models