ลำยา
สถานะการอนุรักษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ: Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ: Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ: Rosids
อันดับ: Sapindales
วงศ์: Anacardiaceae
สกุล: Mangifera
สปีชีส์: M.  caesia
ชื่อทวินาม
Mangifera caesia
Jack ex Wall.

ลำยา หรือ ลำไย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Mangifera caesia) ภาษามลายูปัตตานีเรียกบินยา ภาษามลายูเรียกบินไย ภาษาบาหลีเรียกวานี เป็นพืชในสกุลเดียวกับมะม่วง พบในมาเลเซีย อินโดนีเซีย สิงคโปร์ บรูไน ปาปัวนิวกินี รัฐเกรละ และฟิลิปปินส์ บินยาหรือลำยาเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เปลือกต้นสีน้ำตาลแกมเทา มีรอยแตกที่เปลือก มียางที่ทำให้ระคายเคือง ใบหนาและเหนียวคล้ายหนัง ดอกช่อสีชมพูอ่อน หรือสีชมพูอมม่วง ผลเปลือกสีออกเหลือง เนื้อสีขาว นุ่ม ฉ่ำน้ำ มีเส้นใย

ผลสุกรสหวานอมเปรี้ยว นิยมนำไปทำน้ำมะม่วง ตำน้ำพริกหรือนำไปดอง โดยเฉพาะพันธุ์วานีที่ไม่มีกลิ่นขี้ไต้ ผลดิบรับประทานได้โดยจิ้มกับส่วนผสมของซอสถั่วเหลืองกับพริก ใช้ปรุงรสเปรี้ยวในซัมบัล ยางสีขาวจากผลดิบเป็นพิษ

อ้างอิง

แก้
  • พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 2: ไม้ผลและไม้ผลเคี้ยวมัน. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544. หน้า 289 – 291