เต้นไลง์ (พม่า: သိန်းလှိုင်; Thein Hlaing) หรือชื่อเก่า เอ็ดเวิร์ด ทอมป์สัน โฮ้ก วัง (อังกฤษ: Edward Thompson Hoke Wang;[1] 3 พฤศจิกายน 1933 – 10 สิงหาคม 2021) หรือรู้จักด้วยคำนำหน้าชื่อว่า นาคาเต้นไลง์ (พม่า: နာဂသိန်းလှိုင်, ออกเสียง: [nàga̰ θèɪ̯ɰ̃ l̥àɪ̯ɰ̃]) เป็นศัลยแพทย์ชาวพม่า เป็นที่รู้จักไปทั่วจากการทำหัตถการศัลยศาสตร์ต่อมไร้ท่อโดยใช้เพียงยาชาเฉพาะที่เท่านั้นในทิวเขานาคาทางตะวันตกเฉียงเหนือของพม่า[2] นับตั้งแต่เมื่อเขาสามารถทำการรักษาคอพอกซึ่งหมอผีในท้องถิ่นไม่สามารถรักษาได้ เต้นไลง์ก็ได้รับการยอมรับจากชาวนาคาให้เป็น นาคานะ (เทพเจ้าแห่งชาวนาคา) และได้รับการบูชาเยี่ยงเทพเจ้าในบรรดาชาวนาคา[3][4]

นาคา เต้นไลง์
နာဂသိန်းလှိုင်
นาคาเต้นไลง์เมื่อปี 2012
เกิดเต้นไลง์
3 พฤศจิกายน ค.ศ. 1933(1933-11-03)
สะเทิม ภาคตะนาวศรี พม่าของบริเตน (ปัจจุบันรัฐมอญ ประเทศพม่า)
เสียชีวิต10 สิงหาคม ค.ศ. 2021(2021-08-10) (87 ปี)
ย่างกุ้ง ประเทศพม่า
สุสานสุสาน Yay Way ย่างกุ้ง
ชื่ออื่นEdward Thompson Hoke Wang, Shwe Darr Bo
พลเมืองชาวพม่า
ศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ 1 ย่างกุ้ง
อาชีพศัลยแพทย์
ปีปฏิบัติงาน1962–1988

นอกจากนี้ นาคาเต้นไลง์ยังได้รับการบูชาอย่างสูงในบรรดาแพทย์ชาวพม่า[5] ประวัติชีวิตของเขายังคงเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์การแพทย์สมัยใหม่ของพม่า ที่ซึ่งเขาได้รับการยกย่องเป็นวีรบุรุษ[6]

ชีวิตช่วงต้นและการศึกษา

แก้

เต้นไลง์เกิดเมื่อปี 1933[7] ในเมืองสะเทิม รัฐมอญ ในครอบครัวเชื้อสายจีน[8] บิดาของเขาต้องการให้เขาเป็นพ่อค้าและสืบทอดธุรกิจของที่บ้าน แต่เขาเลือกที่จะเป็นแพทย์ เขาจบการศึกษาวุฒิบัตร MBBS จากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ 1 ย่างกุ้ง[9]

วิชาชีพ

แก้

ในสมัยเป็นนักศึกษา เต้นไลง์เป็นเลขาธิการใหญ่ประจำสหพันธ์นักเรียนแพทย์ในปี 1957 และประจำสมาคมแพทย์รุ่นเยาว์ (Young Doctors Association; YDA) ในปี 1960[8] สมัยเขาเป็นแพทย์อินเทิร์นศัลยศาสตร์ เขาเคยนำการนัดประท้วงหยุดงานเรียกร้องกรณีแพทย์อินเทิร์นในโรงพยาบาลรัฐบาลได้รับค่าตอบแทนต่ำกว่า[10]

เขาเป็นแพทย์ผู้ช่วยประจำอำเภอมะริดในปี 1962[8] และจากปี 1965 ถึง 1971 เขาถูกส่งตัวเพื่อปฏิบัติหน้าที่ศัลยแพทย์ประจำจังหวัดคำตี่ในทิวเขานาคาของเขตซะไกง์[9] ในเวลานั้น 70% ของประชากรชาวนาคาป่วยด้วยโรคคอพอก เขาจึงมีหน้าที่ในการรักษาคอพอกโดยการผ่าตัด และรักษาโรคอื่น ๆ ในพื้นที่ ในระยะแรก เขาต้องเจอกับการต่อต้านจากชาวนาคา และพบอุปสรรคในการให้ความรู้จนถึงการชักจูงชาวนาคาเพื่อรับการรักษา เขาปฏิญาณตนด้วยชีวิตว่าจะทุ่มเทให้กับการทำงานนี้[11]

เนื่องจากในพื้นที่ขาดแคลนสาธารณูปโภคต่าง ๆ เต้นไลง์ทำการผ่าตัดแม้แต่ใต้ต้นไม้ หรือนอกบ้านเรือนของชาวนาคา[9] ในที่สุดก็สามารถชนะใจชาวนาคาและขึ้นมาทดแทนรูปแบบการรักษาด้วยหมอผีของท้องถิ่น จนในที่สุดเขาได้รับการบูชาดุจเป็นเทพเจ้าของชาวนาคา[3]

เขาระบุจำนวนผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดโดยยาชาเฉพาะที่กับเขาอยู่ที่รวม 2,895 คน ตลอดระยะเวลา 47 ปี การผ่าตัดของเขาไม่เคยส่งผลให้มีผู้ป่วยชีวิตระหว่างผ่าตัดแม้แต่คนเดียวนับตั้งแต่ปี 2009 จนเขาเกษียณอายุ[10]

บั้นปลาย

แก้

เต้นไลง์ เกษียณอายุทางการในวันที่ 30 เมษายน 1988 โดยไม่ได้รับเบี้ยบำนาญ[8] ในวันที่ 15 มกราคม 2020 ในพิธีปีใหม่ของนาคา เขาได้รับเกียรติบัตรเชิดชูเกียรติจากผู้นำแห่งพื้นที่ปกครองตนเองนาคาสำหรับบทบาทที่เขามีต่อชาวนาคา[12][11]

เขาเสียชีวิตในวันที่ 10 สิงหาคม 2021 ด้วยวัย 87 ปีในย่างกุ้ง[3]

ในวัฒนธรรมสมัยนิยม

แก้

นาคาเต้นไลง์ปรากฏตัวเป็นตัวเอกในนวนิยายปี 2016 เรื่อง The Sweet Honey Drop on the Sharp Scalpel Blade โดย ญี ปู เล่ [my][13]

อ้างอิง

แก้
  1. "စာရေးဆရာ ညီပုလေးရဲ့ ဝတ္ထု အင်္ဂလိပ်လို ဖๆတ်ရှုနိုင်ပြီ". The Irrawaddy. 10 October 2017. สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  2. "Ambulatory Surgery by Dr Naga". sites.google.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-08-10. สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  3. 3.0 3.1 3.2 "၂၀၂၁ မြန်မာ စစ်အာဏာသိမ်း - ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာ နာဂသိန်းလှိုင် ကွယ်လွန်". BBC News မြန်မာ (ภาษาพม่า). สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  4. Aung Myin Thu (4 May 2015). "သံသယပျောက်ပြီး အမှန်ဘဝရောက်ဖို့" (ภาษาพม่า). Tomorrow Journal. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-08-11. สืบค้นเมื่อ 25 June 2016.
  5. "Doctor for peace". The Myanmar Times. 11 May 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-08-11. สืบค้นเมื่อ 2021-09-18.
  6. "The adventures of the Myanmar surgeon in Congo". The Myanmar Times. 3 August 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-08-11. สืบค้นเมื่อ 2021-09-18.
  7. "ခွဲစိတ်ကု ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာ နာဂ သိန်းလှိုင် ကွယ်လွန်". Eleven Media Group Co., Ltd (ภาษาพม่า). สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 "ဝေးလံခေါင်ဖျားရာအရပ်တွင် လူသားအကျိုးပြုသူ ဆရာကြီး ဒေါက်တာနာဂသိန်းလှိုင် ကွယ်လွန်". Mizzima Myanmar News and Insight (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  9. 9.0 9.1 9.2 "The Naga patient". The Myanmar Times. 19 January 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-08-10. สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  10. 10.0 10.1 "ထက်မြက်တဲ့ဓားသွားပေါ်က ချိုမြမြပျားရည်စက် (သို့) နာဂတောင်တန်းက ဆရာဝန် သူရဲကောင်းအကြောင်း". The Myanmar Times. 31 January 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-08-10. สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  11. 11.0 11.1 "ထက်လွန်းတဲ့ဓား၊ ချိုလွန်းတဲ့ ပျားရည်". DVB (ภาษาพม่า). 14 April 2020.
  12. "နာဂဒေသ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာသိန်းလှိုင် ကွယ်လွန်". Radio Free Asia. สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.
  13. "အနစ်နာခံတဲ့ ဆရာ၀န်အကြောင်း ဝတ္ထုရှည် စာပေဆု ဆွတ်ခူး ဆွတ်ခူး". BBC News မြန်မာ (ภาษาพม่า). สืบค้นเมื่อ 10 August 2021.