ศาลาสวน

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ศาลา, ซุ้ม, ปะรำ หรือ พิดาน

ศาลาสวน หรือ ศาลากาซีโบ (อังกฤษ: Gazebo) หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่มักจะเป็นทรงแปดเหลี่ยมหรือกลมที่มักจะสร้างในอุทยาน, สวนสารธารณะ, สวน หรือบริเวณที่เป็นที่สาธารณะ

ศาลาสวนในสวนพฤกชาติที่สิงคโปร์

ศาลาสวนอาจจะเป็นสิ่งก่อสร้างที่เป็นอิสระหรือสิ่งก่อสร้างที่สร้างติดกำแพงสวนที่มีหลังคาและเปิดรอบด้าน ที่ใช้เป็นที่หลบแดดหลบฝน, ที่พักผ่อน, ที่พักอาศัยอย่างง่ายๆ หรือสิ่งตกแต่งสวน ศาลาสวนบางศาลาก็ใหญ่พอที่ใช้สำหรับกลุ่มนักดนตรีผู้เล่นดนตรีสำหรับผู้ที่มานั่งชมหรือเดินผ่านไปมา โดยเฉพาะในเมืองน้ำแร่เช่นในสาธารณรัฐเช็ก

ประวัติ

ศาลาสวนเป็นสิ่งก่อสร้างในสวนชนิดหนึ่งที่ประโยชน์ของการใช้สอยคล้ายกับศาลา, ศาลาเล็ก, หอทัศนา, สิ่งก่อสร้างตกแต่ง, ซุ้มไม้เลื้อย และอื่นๆ ศาลาสวนเป็นสิ่งก่อสร้างที่นิยมสร้างกันในบริเวณที่มีอากาศอบอุ่นที่พบในข้ออ้างอิงจากวรรณกรรมของจีน, เปอร์เชีย และในวัฒนธรรมโบราณที่เก่าแก่เป็นพันๆปี ตัวอย่างของศาลาสวนก็ได้แก่ศาลาสวนที่กว่างโจว[2]ในประเทศจีนเป็นต้น

ในประวัติศาสตร์ของสหรัฐอเมริกาศาลาสวนมักจะเป็นสิ่งก่อสร้างสำหรับผู้มีอันจะกินเท่านั้น จอร์จ วอชิงตันก็มีศาลาสวนแปดเหลี่ยมที่จอร์จ วอชิงตันที่คฤหาสน์ส่วนตัวที่เมานท์เวอร์นอนในเวอร์จิเนีย ทอมัส เจฟเฟอร์สันบรรยายถึงศาลาสวนแต่เรียกว่า “ศาลา” (pavilion) หรือ “เรือนฤดูร้อน” และตั้งใจที่จะสร้างขึ้นสามเรือนโดยแต่ละเรือนก็จะมีลักษณะต่างกันที่ที่คฤหาสน์ส่วนตัวที่มองติเชลโลในเวอร์จิเนียแต่ก็สร้างได้เพียงเรือนเดียว

คำว่า “gazebo” เริ่มใช้เป็นครั้งแรกโดยสถาปนิกชาวอังกฤษวิลเลียม และจอห์น ฮาล์ฟเพนนีในหนังสือ “สถาปัตยกรรมชนบทแบบรสนิยมจีน” (Rural Architecture in the Chinese Taste) ที่เขียนในปี ค.ศ.1750 ภาพที่ 55 ของหนังสือชื่อ “ระดับตำแหน่งของศาลาสวนจีน” แสดงภาพหอจีนหรือศาลาสวนจีนที่ตั้งอยู่บนหินที่ยกสูงขึ้นมาพอสมควร และระเบียงรอบๆ ที่ทำให้สิ่งก่อสร้างดูสมบูรณ์ขึ้น

ที่มาของคำไม่เป็นที่ทราบแน่นอนและไม่มีรากที่สามารถบอกได้ว่ามีความสัมพันธ์กับตระกูลภาษายุโรป การสันนิษฐานก็มีกันไปต่างๆ เช่นมาจากคำอุทานในภาษาฝรั่งเศสว่า “Que c'est beau” (สวยอะไรอย่างนั้น) หรือจากภาษาละตินแม็คโครนิคว่า “gazebo” (ฉันจะมอง) แอล.แอล. เบคอนเสนอว่ามาจากคำว่า “Casbah” จากบริเวณแขวงอาหรับบนเนินในแอลเจียร์ส แต่เมื่อไม่นานมานี้ ดับเบิลยู เซเยอร์สเสนอว่ามาจากภาษาอาหรับอันดาลูเชียน ว่า “qushaybah” ที่พบในโคลงที่เขียนโดยกวีจากคอร์โดบาอิบน์ คุซมัน (Ibn Quzman)

การก่อสร้าง

วัสดุก่อสร้างที่ใช้ในการก่อสร้างศาลาสวนก็มีทุกประเภท ในประเทศไทย, อังกฤษและอเมริกาเหนือปัจจุบันมักจะสร้างด้วยไม้และมีหลังคาที่ใช้วัสดุเช่นแผ่นไม้ (Roof shingle) หรืออาจจะเป็นสิ่งก่อสร้างที่สำเร็จรูปที่ขายกันตามห้างร้าน

ศาลาสวนโดยเฉพาะที่สร้างเป็นการชั่วคราวสำหรับงานเช่นงานแต่งงานหรืองานเลี้ยงอาจจะเป็นเต็นท์ผ้าใบ บางครั้งก็จะมีฉากด้านข้างเพื่อกันแมลงก็ได้

ดูเพิ่ม

• ศาลา
• ศาลาไทย
• ซุ้มไม้เลื้อย

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ศาลาสวน