วัดอรัญญิกาวาส (จังหวัดราชบุรี)

วัดอรัญญิกาวาส เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ตั้งอยู่ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองราชบุรีไปทางด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือในที่ราบของของท้องทุ่งเขางูซึ่งเป็นสมรภูมิรบระหว่างทัพพม่าและกรุงศรีอยุธยาหลายครั้ง ในตำบลเจดีย์หัก อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี มีเนื้อที่ 73 ไร่ 2 งาน 48 วา

วัดอรัญญิกาวาส
ชื่อสามัญ	วัดอรัญญิกาวาส, วัดเจริญธรรมวิหาร
ที่ตั้ง	ตำบลเจดีย์หัก อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	ธรรมยุติกนิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดอรัญญิกาวาส เดิมมีชื่อ วัดเจริญธรรมวิหาร สร้างมาแต่สมัยขอม ประมาณศตวรรษที่ 10 ถึง 16

พระปรางค์เป็นปรางค์ใหญ่และปรางค์เล็ก 4 มุม ปรางค์ใหญ่อยู่กลางสูงประมาณ 1 เส้น เศษ (40 เมตร) หลังปรางค์มีพระนอนทำด้วยหินแดงก้อน ใหญ่ ๆ เรียงก่อเป็นรูปพุทธบรรทมตะแคงขวา ยาวประมาณ 12 ศอกเศษ (6 เมตร) ส่วนพระพุทธไสยาสน์สร้างเมื่อ พ.ศ. 2030–2035 มีความยาว 15 วา ทำการบูรณะซ่อมแซมโดยการสร้างครอบองค์จริง มีความยาว 30 วา รอบองค์พระปรางค์ยังล้อมรอบไปด้วยระเบียงคด ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปหินทราย พุทธศิลปะอยุธยา ประดิษฐานอยู่โดยรอบ เป็นพระพุทธรูปหินแดงสมัยลพบุรี ประดิษฐานอยู่จำนวน 41 องค์ วัดยังมีเจดีย์ทรงระฆังกลมอีกสององค์ อยู่ทางด้านหน้าของวัด เป็นเจดีย์ศิลปะแบบลังกา

อุโบสถเก่า มีขนาดกว้าง 3 วา 2 ศอก (7 เมตร) สร้างเมื่อ พ.ศ. 2438 ผู้ก่อสร้างอุโบสถ คือ พระยาธรรมจรัญญานุกูลมนตรี (จำเริญ บุรณศิริ) ภายในอุโบสถมีพระประธานปางมารวิชัย ขนาดหน้าตักกว้าง 4 ศอก สูง 6 ศอก เป็นพระพุทธรูปปั้น ถือปูนปิดทอง สันนิษฐานว่าภายในองค์พระประธานนี้จะมีพระพุทธรูปหินแดงสมัยลพบุรีประดิษฐานอยู่ สระน้ำตั้งอยู่ทางด้านหลังองค์พระพุทธไสยาสน์ เป็นสระรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า เป็นสระน้ำสาธารณะโบราณ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา