ฟีเดลีโอ
ฟีเดลีโอ, โอปุสที่ 72 (Fidelio, Op. 72) หรือ ลีโอนอร์ (Leonore) เป็นอุปรากรภาษาเยอรมันความยาว 2 องก์ แต่งโดยลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟินในปี ค.ศ. 1805 คำร้องภาษาเยอรมันโดย Joseph Sonnleithner ดัดแปลงจากบทละครต้นฉบับภาษาฝรั่งเศสของ Jean-Nicolas Bouilly ซึ่งเคยถูกนำมาแสดงเป็นอุปรากรภาษาฝรั่งเศส ชื่อ Léonore, ou L’amour conjugal ในปี ค.ศ. 1798 และอุปรากรภาษาอิตาลี ชื่อ Leonora ในปี ค.ศ. 1804 ผลงานชิ้นนี้เป็นอุปรากรเพียงชิ้นเดียวที่เบโทเฟินแต่งขึ้น
เนื่อเรื่องกล่าวถึงความเสียสละของหญิงสาวชื่อ ลีโอนอร์ (Leonore) ซึ่งสามีของเธอชื่อ ฟลอเรสทาน (Florestan) เป็นนักโทษการเมืองที่ถูกตัดสินจำคุกตลอดชีวิต ลีโอนอร์ปลอมตัวเป็นผู้คุมนักโทษชื่อ ฟีเดลีโอ และแอบเข้าไปช่วยให้สามีของเธอได้รับอิสรภาพ เรื่องราวในเรื่องเกิดขึ้นที่คาบสมุทรไอบีเรีย ในสเปน
อุปรากรเรื่องนี้ออกแสดงครั้งแรกที่โรงละคร Theater an der Wien เวียนนา เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน ค.ศ. 1805 ซึ่งในขณะนั้นตกอยู่ภายใต้การยึดครองของทหารฝรั่งเศสโดยการนำของนโปเลียน โดยในการแสดงครั้งแรกเป็นอุปรากรความยาว 3 องก์ แต่เนื่องจากเนื้อหาเกี่ยวข้องกับการเมือง ต่อมาเบโทเฟินจึงได้ตัดทอนความยาวเหลือเพียง 2 องก์ และแต่งท่อนโอเวอร์เชอร์ขึ้นมาใหม่ ออกแสดงครั้งแรกเมื่อวันที่ 29 มีนาคม และ 10 เมษายน ค.ศ. 1806
ต่อมาในปี ค.ศ. 1814 เบโทเฟินได้ปรับปรุงอุปรากรเรื่องนี้อีกครั้ง ออกแสดงครั้งแรกเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1814 ที่โรงละคร Theater am Kärntnertor เวียนนา
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ฟีเดลีโอ
- โน้ตเพลงเสรีของ Fidelio ที่โครงการห้องสมุดดนตรีนานาชาติ (IMSLP)
- ฟังผลงาน Fidelio - Part 1-4 (Op. 72) ที่ มิวโซเพน
- Detailed description of Beethoven's Fidelio เก็บถาวร 2020-05-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน