วุฒิสภาเบลเยียม

วุฒิสภา (ฝรั่งเศส: Sénat; ดัตช์: Senaat^ⓘ; เยอรมัน: Senat) เป็นหนึ่งในสองสภาในรัฐสภากลางเบลเยียมโดยจัดเป็นสภาสูง ส่วนอีกสภาหนึ่งได้แก่สภาผู้แทนราษฎร (สภาล่าง)

วุฒิสภา Sénat  (ฝรั่งเศส) Senaat  (ดัตช์) Senat  (เยอรมัน)
ประเภท
ประเภท	สภาสูง เป็นส่วนหนึ่งของรัฐสภากลางเบลเยียม
ผู้บริหาร
ประธานวุฒิสภา	สเตฟานี โดซ, โอเปิน เฟเอลเด ตั้งแต่ 13 ตุลาคม 2020
โครงสร้าง
สมาชิก	60 ที่นั่ง
กลุ่มการเมือง	ฝ่ายรัฐบาล (37)   พรรคสังคมนิยม (7)   ขบวนการปฏิรูป (7)   ขบวนการปฏิรูป (6)   พรรคเพื่อเสรีภาพและความก้าวหน้า (1)   ประชาธิปไตยคริสเตียนและเฟลมิช (5)   เอโกโล (5)   เสรีนิยมและประชาธิปไตยเฟลมิช (5)   ครุน (4)   โฟเรยต์ (4) ฝ่ายค้าน (23)   พันธมิตรเฟลมิชใหม่ (9)   ฟลามส์เบอลัง (7)   พรรคแรงงานเบลเยียม (5)   ศูนย์ประชาธิปไตยมนุษยนิยม (2)
การเลือกตั้ง
การเลือกตั้งครั้งล่าสุด	6 พฤษภาคม ค.ศ. 2019
ที่ประชุม
ปาแลเดอลานาซียง กรุงบรัสเซลส์
เว็บไซต์
www.senate.be

วุฒิสภาได้รับการก่อตั้งขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1831 ในครั้งแรกนั้นมีจำนวนสมาชิกเท่ากันกับสภาผู้แทนราษฎร โดยได้ผ่านการปฏิรูปสำคัญใน ค.ศ. 1993 และ ค.ศ. 2014 ซึ่งในครั้งล่าสุดนั้นเป็นวุฒิสภาสมัยแรกที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งทางตรง โดยประกอบด้วยสมาชิกจากสรรหาจากรัฐบาลแคว้นและประชาคมของเบลเยียมจำนวน 50 ที่นั่ง และอีกส่วนหนึ่งเป็นสมาชิกที่ได้รับการแต่งตั้งจากสมาชิกวุฒิสภาส่วนแรกอีกจำนวน 10 ที่นั่ง วุฒิสภานั้นถือเป็นสภาอันเป็นตัวแทนของประชาคมและจังหวัดต่าง ๆ ในเบลเยียมซึ่งใช้เป็นกลไกหลักในการอภิปรายเกี่ยวกับปัญหาและประเด็นต่าง ๆ ระหว่างประชาคมกับรัฐบาลกลาง ในปัจจุบันวุฒิสภามีบทบาทด้านนิติบัญญัติน้อยลงในรัฐสภากลาง แต่ก็ยังเป็นโครงสร้างสำคัญในรัฐธรรมนูญควบคู่กับสภาผู้แทนราษฎรในการตรากฎหมายที่เกี่ยวกับรัฐบาลกลาง โดยตั้งแต่ ค.ศ. 2014 เป็นต้นมา มีการประชุมสภาประมาณ 10 ครั้งต่อปี

องค์ประกอบ

ภาพรวม

	1831–1892	1894-1898	1900–1919	1921–1991	1995–2010	ตั้งแต่ 2014
สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการเลือกตั้งทางตรง	51 (1831) – 101 (1946) – 106 (1949 ถึง 1991) (จำนวนกึ่งหนึ่งของสภาผู้แทนราษฎร โดยกำหนดจากจำนวนประชากร โดยใช้จนถึงปี 1949)				40 (25 ด + 15 ฝ)	—
เขตเลือกตั้ง	38 เขต (สองรอบ)		21 เขต (สัดส่วนตามประชากร)		มีคณะผู้เลือกตั้งดัตช์ 1 คณะ + ฝรั่งเศส 1 คณะ (ตามสัดส่วนประชากร)
สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการเลือกตั้งโดยสภาจังหวัด	—	26 (1894) – 27 (1919) (ตามจำนวนประชากรของจังหวัดนั้น ๆ)		40 (1921) – 52 (1991) (ตามจำนวนประชากรของจังหวัดนั้น ๆ)	—
สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการแต่งตั้งโดยสมาชิกวุฒิสภาด้วยกัน	—			20 (1921) – 26 (1991) (กึ่งหนึ่งของจำนวนวุฒิสภาที่สรรหาโดยสภาประชาคม)	10 (6 ด + 4 ฝ)
สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการสรรหาโดยรัฐบาลประชาคม/แคว้น	—				21 (10 ด + 10 ฝ + 1 ย)	50 (29 ด + 20 ฝ + 1 ย)
จำนวนทั้งหมด (คน) * ไม่รวมสมาชิกวุฒิสภาโดยสิทธิ (ถ้ามี)	51–76 *	102–120 *		153–184 *	71 *	60

โครงสร้างในปัจจุบัน

ตั้งแต่การปฏิรูปครั้งล่าสุดใน ค.ศ. 2014 สมาชิกวุฒิสภาเบลเยียมประกอบด้วยสมาชิกจำนวน 60 คน โดย 50 คนมาจากการสรรหาโดยสภาประชาคม/สภาแคว้น และอีก 10 คน มาจากการสรรหาของสมาชิกวุฒิสภา

สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากประชาคม/แคว้น

ตั้งแต่การเลือกตั้งเมื่อ 25 พฤษภาคม ค.ศ. 2014 เป็นต้นมา สมาชิกวุฒิสภาจำนวน 50 คน มาจากการแต่งตั้งของสภาประชาคม/สภาแคว้นของเบลเยียม

• 29 คน จากการแต่งตั้งของสภาเฟลมิชหรือจากกลุ่มผู้ใช้ภาษาดัตช์ในสภาแคว้นนครหลวงบรัสเซลส์
• 10 คน จากการแต่งตั้งของสภาประชาคมฝรั่งเศส (ประกอบด้วยสมาชิกทั้งหมดของสภาวอลลูนและสมาชิกหลายคนในกลุ่มผู้ใช้ภาษาฝรั่งเศสในสภาแคว้นนครหลวงบรัสเซลส์
• 8 คน จากการแต่งตั้งของสภาวอลลูน
• 2 คน จากการแต่งตั้งของกลุ่มผู้ใช้ภาษาฝรั่งเศสในสภาแคว้นนครหลวงบรัสเซลส์
• 1 คน จากการแต่งตั้งของสภาประชาคมผู้พูดภาษาเยอรมัน

สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากเลือกตั้งโดยสมาชิกวุฒิสภา

สมาชิกวุฒิสภาอีก 10 ที่นั่งมาจากการสรรหาโดยสมาชิกวุฒิสภาด้วยกันเอง ประกอบด้วย 6 ที่นั่งจากกลุ่มภาษาดัตช์ และ 4 ที่นั่งจากกลุ่มภาษาฝรั่งเศส โดยแบ่งตามสัดส่วนที่นั่งตามสังกัดพรรคในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งล่าสุด

สมาชิกวุฒิสภาประเภทนี้ได้เริ่มใช้ครั้งแรกใน ค.ศ. 1921 โดยระบุไว้ในรัฐธรรมนูญเพื่อให้เหล่าสมาชิกวุฒิสภาสามารถสรรหาผู้เชี่ยวชาญหรือตัวแทนองค์กรสำคัญมาเป็นสมาชิก วัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มความมีประสิทธิภาพในการอภิปรายและนิติบัญญัติ อย่างไรก็ตาม กลุ่มการเมืองหลักได้ใช้ประโยชน์ในการแต่งตั้งสมาชิกคนสำคัญของพรรคที่ไม่ได้รับการเลือกตั้งเข้ามาในวุฒิสภาแทน

บทบาทหน้าที่

วุฒิสภามีบทบาทหน้าที่ดังนี้

• ด้านนิติบัญญัติ วุฒิสภาร่วมกับสภาผู้แทนราษฎร มีอำนาจโดยตรงตามรัฐธรรมนูญในการกลั่นกรองและตรากฎหมายในการปกครองประเทศ โดยการผ่านกฎหมายนั้นใช้เกณฑ์ต่างกันในแต่ละประเภท เช่น เสียงข้างมากแบบพิเศษ ซึ่งจะต้องใช้เสียงจำนวนสองในสามของวุฒิสภา และจะต้องได้เสียงส่วนใหญ่ในแต่ละกลุ่มภาษา

• ด้านรายงาน วุฒิสภาสามารถเรียกดูรายงานสำคัญโดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการปกครองหรือกฎหมายในระดับประชาคมและแคว้น

• ด้านผลประโยชน์ทับซ้อน โดยมีหน้าที่โดยตรงในการกำกับดูแลด้านผลประโยชน์ทับซ้อนระหว่างสภาประชาคมกับแคว้นในระบบการปกครอง

• ด้านองค์กรระหว่างประเทศ โดยวุฒิสภามีหน้าที่ส่งตัวแทนเข้าประชุมในองค์กรระหว่างประเทศเพื่อความร่วมมือระหว่างประเทศ

• ด้านการแต่งตั้งตุลาการ โดยวุฒิสภามีหน้าที่ในการแต่งตั้งตุลาการในระดับศาลสูง (ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลฎีกา และศาลปกครองสูงสุด)