ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สระสองห้อง"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
หน้าใหม่: {{Infobox ancient site | name = สระสองห้อง | native_name = หนองสองห้อง | native_name_lang = | alternate_name = | image = | image_size = 250px | alt = | caption = | map = {{Infobox mapframe|frame=yes|frame-align=left|frame-width=250|coord={{Coord|16|49|48.8|N|100|15|35.4|E|display=inline,title}}|frame-height=200|type=point|marker=|zoom=15|text=สระสองห...
(ไม่แตกต่าง)

รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:54, 21 สิงหาคม 2564

สระสองห้อง (เดิมเรียก หนองสองห้อง) เป็นสระน้ำตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกนอกกำแพงพระราชวังจันทน์ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก

สระสองห้อง
หนองสองห้อง
แผนที่
ที่ตั้งพระราชวังจันทน์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก
ประเภทสระ, โบราณสถาน

สระสองห้องประกอบไปด้วยสระน้ำสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดใหญ่จำนวน 2 สระ สระยาวตามแกนทิศเหนือและทิศใต้ มีเกาะคันดินขนาด 15 × 15 เมตรคั้นกลางทำให้แบ่งสระได้สองส่วน คาดว่าสร้างขึ้นเพื่อการชลประทานของพระราชวังจันทน์

น้ำภายในสระสองห้องถูกนำไปใช้ประกอบพระราชพิธีสรงน้ำมูรธาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นครั้งแรก โดยครั้งล่าสุดได้นำน้ำจากสระไปใช้ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 ของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

ประวัติ

สระสองห้องไม่ปรากฏหลักฐานในเอกสารร่วมสมัย คาดว่าสร้างมาพร้อมกับพระราชวังจันทน์ในสมัยสุโขทัยหรือสมัยอยุธยา เพื่อการชลประทานและสระเก็บน้ำในพระราชวัง ในบริเวณกลางสระสองห้องได้พบโบราณวัตถุสมัยอยุธยา สันนิษฐานว่ามีพลับพลาหรือพระที่นั่งเย็นตั้งอยู่คาดว่าทำมาจากไม่ เนื่องจากไม่พบโครงสร้างสถาปัตยกรรม[1]

สระสองห้องปรากฏหลักฐานเมื่อครั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชหัตถเลขาเมื่อครั้งเสด็จมาพิษณุโลกในปี พ.ศ. 2444 โดยเสด็จมายังพระราชวังจันทน์ และเสด็จทอดพระเนตรสระสองห้องด้วย ต่อมา สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ โปรดเกล้า ฯ ให้จัดทำแผนที่พระราชวังจันทน์ และสระสองห้อง จากแผนที่พบว่ามีการทำขุดคลองชื่อว่า คลองมะดัน เชื่อมต่อระหว่างสระสองห้องกับแม่น้ำน่านทางทิศเหนือ[1]

รายละเอียดสระสองห้อง
สระทิศเหนือ สระทิศใต้
   
   
กว้าง: 40 เมตร 40 เมตร
ยาว: 160 เมตร 160 เมตร

การใช้งาน

 
น้ำศักดิ์สิทธิ์จะถูกบรรจุลงในคนโทน้ำในพิธีเชิญคนโทน้ำไปอภิเษกที่วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหารในวโรกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พ.ศ. 2562

น้ำจากสระสองห้องถูกนำมาใช้ในพระราชพิธีสรงน้ำมูรธาภิเษกของกรุงรัตนโกสินทร์ เริ่มใช้ในพระราชพิธบรมราชาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร, และพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว[1]

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้นำน้ำไปใช้ในพระราชพิธีสรงน้ำมูรธาภิเษกในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 โดยเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2562 ได้พลีกรรมตักน้ำจากสระสองห้อง พิพัฒน์ เอกภาพันธ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดพิษณุโลก เป็นประธานในพิธีพลีกรรม จากนั้น ตั้งขบวนเพื่ออัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์ของสระสองห้องไปยังวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร เพื่อประกอบพิธีอภิเษกน้ำศักดิ์สิทธิ์[2][3][4]

อ้างอิง