วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สุริยุปราคา"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ปรับปรุงอ้างอิงและแก้ไขถ้อยคำ
ป้ายระบุ: ทำกลับ
บรรทัด 1:
[[ไฟล์:Solar_eclipse_1999_4.jpg|250px|thumb|สุริยุปราคาเต็มดวง [[พ.ศ. 2542]]]]
'''สุริยุปราคา''' หรือ '''สุริยคาธสุริยคราส''' เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ เกิดขึ้นเมื่อ[[ดวงอาทิตย์]] [[ดวงจันทร์]] และ[[โลก]] โคจรมาเรียงอยู่ในแนวเดียวกันโดยมีดวงจันทร์อยู่ตรงกลาง เกิดขึ้นเฉพาะในวันที่ดวงจันทร์มี[[ดิถีจันทร์|ดิถี]]ตรงกับ[[จันทร์ดับ]] เมื่อสังเกตจากพื้นโลกจะเห็นดวงจันทร์เคลื่อนเข้ามาบดบังดวงอาทิตย์ โดยอาจบังมิดหมดทั้งดวงหรือบางส่วนก็ได้ ในแต่ละปีสามารถเกิดสุริยุปราคาบนโลกได้อย่างน้อย 2 ครั้ง สูงสุดไม่เกิน 5 ครั้ง ในจำนวนนี้อาจไม่มีสุริยุปราคาเต็มดวงเลยแม้แต่ครั้งเดียว หรืออย่างมากไม่เกิน 2 ครั้ง<ref>{{cite book| last1 = Littmann| first1 = Mark| author2 = Fred Espenak| author3 = Ken Willcox| title = Totality: Eclipses of the Sun| publisher = Oxford University Press| date = 2008| pages = 18-19| isbn = 0199532095}}</ref> โอกาสที่จะได้เห็นสุริยุปราคาเต็มดวงสำหรับสถานที่ใดสถานที่หนึ่งบนพื้นโลกนั้นค่อนข้างยาก เนื่องจากสุริยุปราคาเต็มดวงแต่ละครั้งจะเกิดในบริเวณแคบ ๆ ภายในแถบที่เงามืดของดวงจันทร์พาดผ่านเท่านั้น
| last = Littmann
| first = Mark
| coauthors = Fred Espenak, Ken Willcox
| title = Totality: Eclipses of the Sun
| publisher = Oxford University Press
| date = 2008
| pages = 18-19
| isbn = 0199532095
}}</ref> โอกาสที่จะได้เห็นสุริยุปราคาเต็มดวงสำหรับสถานที่ใดสถานที่หนึ่งบนพื้นโลกนั้นค่อนข้างยาก เนื่องจากสุริยุปราคาเต็มดวงแต่ละครั้งจะเกิดในบริเวณแคบ ๆ ภายในแถบที่เงามืดของดวงจันทร์พาดผ่านเท่านั้น
 
สุริยุปราคาเต็มดวงเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่สวยงาม น่าตื่นเต้น และสร้างความประทับใจแก่คนที่ได้ชม ผู้คนจำนวนมากต่างพากันเดินทางไปยังดินแดนอันห่างไกลเพื่อคอยเฝ้าสังเกตปรากฏการณ์นี้ สุริยุปราคาเต็มดวงเมื่อ พ.ศ. 2542 ที่เห็นได้ในทวีปยุโรป ทำให้สาธารณชนหันมาสนใจสุริยุปราคาเพิ่มขึ้นมาก สังเกตได้จากจำนวนประชาชนที่เดินทางไปเฝ้าสังเกตสุริยุปราคาวงแหวนใน พ.ศ. 2548 และสุริยุปราคาเต็มดวงใน พ.ศ. 2549 สุริยุปราคาครั้งที่ผ่านมาเมื่อเร็ว ๆ นี้ คือสุริยุปราคาวงแหวนเมื่อวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2552 สุริยุปราคาเต็มดวงเมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 และสุริยุปราคาบางส่วนเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2562
เส้น 15 ⟶ 6:
== ชนิดของสุริยุปราคา ==
 
[[ไฟล์:Moon transit of sun large.ogv|thumb|200px|ดวงจันทร์ผ่านหน้าดวงอาทิตย์ สังเกตจากยาน [[STEREO|STEREO-B]] เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 ที่ระยะ 4.4 เท่าของระยะระหว่างโลกกับดวงจันทร์<ref>{{cite web |title=NASA - Stereo Eclipse |publisher=NASA |date=2007-03-12 |url=http://science.nasa.gov/headlines/y2007/12mar_stereoeclipse.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20100401160507/http://science.nasa.gov/headlines/y2007/12mar_stereoeclipse.htm |archive-date=2010-04-01}}</ref>]]
 
สุริยุปราคามี 4 ชนิด ได้แก่
เส้น 27 ⟶ 18:
การที่ขนาดของดวงอาทิตย์กับดวงจันทร์เกือบจะเท่ากันถือเป็นเหตุบังเอิญ ดวงอาทิตย์มีระยะห่างเฉลี่ยจากโลกไกลกว่าดวงจันทร์ประมาณ 390 เท่า และเส้นผ่านศูนย์กลางของดวงอาทิตย์ก็ใหญ่กว่าเส้นผ่านศูนย์กลางของดวงจันทร์ประมาณ 400 เท่า ตัวเลขทั้งสองนี้ซึ่งไม่ต่างกันมาก ทำให้ดวงอาทิตย์กับดวงจันทร์มีขนาดใกล้เคียงกันเมื่อมองจากโลก คือปรากฏด้วยขนาดเชิงมุมราว 0.5 องศา
 
วงโคจรของดวงจันทร์รอบโลกเป็น[[วงรี]]เช่นเดียวกันกับวงโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ ขนาดปรากฏของดวงอาทิตย์กับดวงจันทร์จึงไม่คงที่<ref>{{cite web |title=Solar Eclipses |publisher=University of Tennessee |url=http://csep10.phys.utk.edu/astr161/lect/time/eclipses.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20160716044915/http://csep10.phys.utk.edu/astr161/lect/time/eclipses.html |archive-date=2016-07-16}}</ref><ref>{{cite web |author=P. Tiedt |title=Types of Solar Eclipse |url=http://www.eclipse.za.net/html/eclipse_types.html |date=2004-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060903105008/http://www.eclipse.za.net/html/eclipse_types.html |archive-date=2006-09-03}}</ref> อัตราส่วนระหว่างขนาดปรากฏของดวงจันทร์ต่อดวงอาทิตย์ขณะเกิดคราส เป็นสิ่งที่บ่งบอกได้ว่าสุริยุปราคาอาจเป็นชนิดใด ถ้าคราสเกิดขึ้นระหว่างที่ดวงจันทร์อยู่บริเวณจุดใกล้โลกที่สุด (perigee) อาจทำให้เป็นสุริยุปราคาเต็มดวง เพราะดวงจันทร์จะมีขนาดปรากฏใหญ่มากพอที่จะบดบังผิวสว่างของดวงอาทิตย์ที่เรียกว่า[[โฟโตสเฟียร์]]ได้ทั้งหมด ตัวเลขอัตราส่วนนี้จึงมากกว่า 1 แต่ในทางกลับกัน หากเกิดคราสขณะที่ดวงจันทร์อยู่บริเวณจุดไกลโลกที่สุด (apogee) คราสครั้งนั้นอาจเป็นสุริยุปราคาวงแหวน เพราะดวงจันทร์จะมีขนาดปรากฏเล็กกว่าดวงอาทิตย์ อัตราส่วนนี้จึงมีค่าน้อยกว่า 1 สุริยุปราคาวงแหวนเกิดได้บ่อยกว่าสุริยุปราคาเต็มดวง เพราะโดยเฉลี่ยแล้วดวงจันทร์อยู่ห่างจากโลกมากเกินกว่าจะบดบังดวงอาทิตย์ได้ทั้งหมด
 
== การพยากรณ์สุริยุปราคา ==
เส้น 48 ⟶ 39:
[[ไฟล์:IMG 1650 zonsverduistering Malta.JPG|thumb|250px|แสงอาทิตย์ที่ลอดผ่านช่องว่างระหว่างใบไม้ลงไปตกบนพื้นขณะเกิดสุริยุปราคาบางส่วน]]
 
วงโคจรของดวงจันทร์ตัดกับสุริยวิถี 2 จุด ซึ่งห่างกัน 180 องศา ดังนั้น ดวงจันทร์ในวันจันทร์ดับจะอยู่บริเวณจุดนี้ปีละ 2 ช่วง ห่างกัน 6 เดือน ทำให้เกิดสุริยุปราคาอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง บางครั้งเกิดจันทร์ดับ 2 ครั้งติดกันใกล้ ๆ กับจุดโหนด ส่งผลให้บางปีสามารถเกิดสุริยุปราคาได้มากถึง 5 ครั้ง อย่างไรก็ตาม เงามืดของดวงจันทร์มักจะทอดเลยออกไปทางเหนือหรือใต้ของโลกโดยไม่สัมผัสผิวโลก จึงเกิดเป็นสุริยุปราคาบางส่วนเท่านั้น นอกจากนี้ เงามืดอาจสัมผัสผิวโลกในที่ห่างไกลบริเวณใกล้[[ขั้วโลก]]อย่าง[[อาร์กติก]] และ[[ทวีปแอนตาร์กติกา]] ซึ่งยากต่อการเดินทางไปสังเกตการณ์
 
=== ระยะเวลา ===
สุริยุปราคาเต็มดวงจะเกิดในเวลาสั้น ๆ เนื่องจากดวงจันทร์โคจรรอบโลกอย่างรวดเร็ว ในขณะที่โลกก็โคจรไปรอบดวงอาทิตย์ด้วยเช่นกัน ทำให้เงามืดที่ตกบริเวณโลกเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วจากตะวันตกไปตะวันออกในระยะเวลาสั้น ๆ
 
หากสุริยุปราคาเกิดขึ้นเมื่อดวงจันทร์โคจรอยู่ใกล้ตำแหน่ง perigee มากๆมาก ๆ จะทำให้สุริยุปราคาเต็มดวงสามารถสังเกตได้ในบริเวณกว้าง ประมาณ 250 กิโลเมตร และเวลาในการเกิดนั้นอาจนานประมาณ 7 นาที
 
สุริยุปราคาบางส่วน ซึ่งเกิดจากเงามัวของดวงจันทร์นั้นสามารถเกิดได้ในบริเวณกว้างกว่าสุริยุปราคาเต็มดวงมาก
 
== สุริยุปราคาในประวัติศาสตร์ ==
บันทึกในประวัติศาสตร์เล่าถึงสงครามกับปรากฏการณ์อุปราคาที่เลื่องลือที่สุด คือ เมื่อครั้งเกิดสุริยุปราคาเต็มดวง [วันที่ 28 พฤษภาคม ก่อน พ.ศ. 41 ปี<ref>{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=-05840528 วันที่|title=Total 28Solar พฤษภาคมEclipse พ.ศ.of -41]584 May 28 |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref> ท้องฟ้าสว่างไสวในตอนกลางวันกลายเป็นกลางคืนไปชั่วขณะหนึ่ง เป็นเหตุให้สงครามเปอร์เซียที่นานยืดเยื้อถึง 6 ปี ระหว่างชาวลิเดียกับชาวเมเดสยุติลงได้ด้วยการเจรจาสันติภาพ และผูกสัมพันธ์ด้วยการแต่งงานกัน 2 คู่ ทั้งนี้ด้วยความยำเกรงในอำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่แสดงอิทธิฤทธิ์ในบัดดล ในครั้งนั้นเทลิส[[เธลีส]] (Thales) นักดาราศาสตร์และนักปรัชญาชาวกรีกได้ทำนายการเกิดสุริยุปราคาไว้ก่อนแล้ว แต่ทั้งสองชนชาติอาจไม่รู้ถึงการทำนายนั้น
 
พระเจ้าหลุยส์ จักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่แห่งดินแดนยุโรปครั้งนั้น ถึงกับพิศวงงงงวยกับปรากฏการณ์ฟากฟ้าที่ดวงอาทิตย์มืดหมดดวงนานถึง 5 นาที ในวันที่ [5 พฤษภาคม พ.ศ. 1383<ref>{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=08400505 5|title=Total พฤษภาคมSolar พ.ศ.Eclipse 1383]of 840 May 05 |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref> แล้วพระองค์ก็สิ้นพระชนม์ เล่ากันว่าคงเป็นเพราะความตกใจ หลังจากนั้นเกิดศึกแย่งชิงบัลลังก์ยาวนานถึง 3 ปี มายุติลงด้วย[[สนธิสัญญาสันติภาพแวร์เดิง]] (Treaty of Verdun) ซึ่งแบ่งยุโรปออกเป็นดินแดน 3 ประเทศ ที่เรารู้จักกันทุกวันนี้คือ ฝรั่งเศส เยอรมัน และอิตาลี
 
{{โครงส่วน}}
 
== การสังเกตสุริยุปราคา ==
[[ไฟล์:Solar eclipse animate (2009-Jul-22).gif|thumb|250px|ภาพจำลองแสดงการเคลื่อนที่ของเงาดวงจันทร์ขณะเกิดสุริยุปราคาเมื่อวันที่ [[22 กรกฎาคม]] [[พ.ศ. 2552]] เห็นได้ในเอเชียและมหาสมุทรแปซิฟิก ตรงกลางคือเงามืด ที่ใหญ่กว่าคือเงามัว]]
 
การมองดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่าไม่ว่าจะมองในเวลาใดก็ตามส่งผลเสียต่อ[[ดวงตา]] แม้แต่มองดวงอาทิตย์ขณะเกิดสุริยุปราคา แต่สุริยุปราคาก็เป็น[[ปรากฏการณ์ธรรมชาติ]]ที่น่าสนใจและศึกษาอย่างมาก การใช้อุปกรณ์ช่วยในการมอง เช่น[[กล้องสองตา]]หรือ[[กล้องโทรทรรศน์]] ก็ยิ่งทำให้เป็นอันตรายมากยิ่งขึ้นไปอีก
เส้น 73 ⟶ 64:
การสังเกตที่ปลอดภัยมากที่สุด คือการฉายแสงจากดวงอาทิตย์ผ่านอุปกรณ์อื่น เช่น กล้องสองตา หรือกล้องโทรทรรศน์ แล้วใช้กระดาษสีขาวมารองรับแสงนั้น จากนั้นมองภาพจากกระดาษที่รับแสง แต่การทำเช่นนี้ต้องมั่นใจว่าไม่มีใครมองผ่านอุปกรณ์นั้นโดยตรง ไม่เช่นนั้นจะทำอันตรายต่อดวงตาของคนนั้นอย่างมาก โดยเฉพาะถ้ามีเด็กอยู่บริเวณนั้นต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษ
 
อย่างไรก็ตาม สามารถดูดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่าโดยตรงได้เฉพาะในช่วงที่เกิดสุริยุปราคาเต็มดวงเท่านั้น นอกจากจะไม่เป็นอันตรายแล้ว สุริยุปราคาเต็มดวงยังสวยงามอีกด้วย ขณะเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงจะเห็นบรรยากาศชั้น[[คอโคโรนา]]แผ่ไปรอบดวงอาทิตย์ บางครั้งอาจเห็น[[โครโมสเฟียร์]] (chromosphere) และ[[เปลวสุริยะ]] (prominence) ที่พุ่งออกมาจากขอบดวงอาทิตย์ ซึ่งปกติจะไม่สามารถมองเห็นได้ แต่ควรหยุดดูดวงอาทิตย์ก่อนที่จะสิ้นสุดสุริยุปราคาเต็มดวงเล็กน้อย
 
=== ประโยชน์ของการสังเกตสุริยุปราคา ===
เส้น 88 ⟶ 79:
 
กรุงรัตนโกสินทร์
* ครั้งที่ 1 เกิด[[สุริยุปราคาเต็มดวง 18 สิงหาคม พ.ศ. 2411]] ตรงตามเวลาที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงคำนวณไว้ ที่ตำบล[[หว้ากอ]] [[จังหวัดประจวบคีรีขันธ์]] เป็นสุริยุปราคาเต็มดวงครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของไทย
* ครั้งที่ 2 เกิดสุริยุปราคาเต็มดวงเมื่อวันที่ [[6 เมษายน]] [[พ.ศ. 2418]] โดยเป็นสุริยุปราคาเต็มดวงครั้งแรกที่เห็นได้ใน[[กรุงเทพมหานคร]]นับตั้งแต่สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นต้นมา โดยกินหมดดวงเวลา 14:31:29 น. - –14:35:21 น. ตามเวลามาตรฐานประเทศไทยในปัจจุบัน แต่เส้นกึ่งกลางคราสไม่ผ่านกรุงเทพฯ<ref>[{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=18750406 |title=Total Solar Eclipse of 1875 April 06] |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref>
* ครั้งที่ 3 เกิดสุริยุปราคาเต็มดวงวันที่ [[9 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2472]] เห็นได้ที่จังหวัดสตูล สงขลา ยะลา ปัตตานี นราธิวาส <ref>[{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEgoogle/SEgoogle1901/SE1929May09Tgoogle.html |title=Total Solar Eclipse of 1929 May 09] |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref> โดย[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]]เสด็จไปทอดพระเนตรที่[[จังหวัดปัตตานี]] โดยมีคณะนักดาราศาสตร์จากต่างประเทศขนอุปกรณ์มาศึกษาสุริยุปราคาด้วย แต่หลังจากนั้นก็มีการประดิษฐ์เครื่องมือศึกษาดวงอาทิตย์ได้โดยไม่ต้องพึ่งสุริยุปราคาอีก
* ครั้งที่ 4 เกิดสุริยุปราคาเต็มดวง ในหลายจังหวัด เมื่อวันที่ [[20 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2498]] นับเป็นสุริยุปราคาเต็มดวงครั้งที่สองที่เห็นได้ในกรุงเทพกรุงเทพฯ
* ครั้งที่ 5 เกิดสุริยุปราคาเต็มดวง ในเขต 11 จังหวัด ได้แก่ [[จังหวัดตาก]] [[จังหวัดกำแพงเพชร]] [[จังหวัดอุทัยธานี]] [[จังหวัดนครสวรรค์]] [[จังหวัดลพบุรี]] [[จังหวัดเพชรบูรณ์]] [[จังหวัดนครราชสีมา]] [[จังหวัดบุรีรัมย์]] [[จังหวัดสระแก้ว]] [[จังหวัดพิจิตร]] และ [[จังหวัดชัยภูมิ]] เมื่อวันที่ [[24 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2538]]<ref>[{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEgoogle/SEgoogle1951/SE1995Oct24Tgoogle.html |title=Total Solar Eclipse of 1995 Oct 24] |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref>
 
ครั้งที่ 6 เกิดสุริยุปราคาบางส่วน ในทั่วประเทศ เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2562
 
'''การตรวจสอบด้วยคณิตกรณ์'''
 
[[อาณาจักรอยุธยา]] ระหว่าง พ.ศ. 1893-1893–2310 ใช้เวลาถึง 417 ปี ควรมีสุริยุปราคาครบทุกรูปแบบ ไม่ว่าแบบบางส่วน แบบวงแหวน แบบเต็มดวง และแบบผสม หลายครั้งแนวคราสก็พาดผ่านเข้ามาในเขตสยาม แต่หากเจาะจงเฉพาะเกาะเมืองกรุงศรีอยุธยา ความน่าจะเป็นที่จะได้เห็นสุริยุปราคาเต็มดวงพาดผ่าน มีอย่างน้อย 1-1–2 ครั้ง เพราะโดยเฉลี่ยทั่วโลกแล้ว จะใช้เวลาประมาณ 360 ปีถึงจะได้เห็นสุริยุปราคาเต็มดวงในจุดเดิมอีกครั้ง แต่จากการตรวจสอบด้วยคณิตกรณ์ มีสุริยุปราคาเต็มดวงที่แนวคราสพาดผ่านเกาะเมืองอยุธยาถึง 3 ครั้ง ซึ่งถือว่าสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลก แต่กลับไม่มีในบันทึกประวัติศาสตร์เลยสักครั้ง
* ครั้งที่ 1 วันที่ [21 กันยายน พ.ศ. 2111<ref>{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=15680921 21|title=Total กันยายนSolar พ.ศ.Eclipse 2111]of 1568 September 21 |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref> แนวคราสกว้างครอบคลุมถึงบางกอก และยังเฉียดไปใกล้กับหงสาวดี
* ครั้งที่ 2 วันที่ [20 มีนาคม พ.ศ. 2186<ref>{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=16430320 20|title=Total มีนาคมSolar พ.ศ.Eclipse 2186]of 1643 March 20 |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref>
* ครั้งที่ 3 วันที่ [3 มิถุนายน พ.ศ. 2285<ref>{{cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=17420603 3|title=Total มิถุนายนSolar พ.ศ.Eclipse of 1742 June 03 |publisher=NASA |date=2018-01-29}}</ref> 2285]ตอนเช้าตรู่
 
* ส่วนสุริยุปราคาเต็มดวง ที่จะเห็นในประเทศไทยครั้งต่อไป จะเกิดในวันที่ [[11 เมษายน]] [[พ.ศ. 2613]] ที่[[จังหวัดประจวบคีรีขันธ์]]
 
== ดูเพิ่ม ==
{{portal|ระบบสุริยะ}}
* [[อุปราคา]]
* [[จันทรุปราคา]]
เส้น 111 ⟶ 101:
 
== อ้างอิง ==
* Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 3. Taipei: Caves Books, Ltd.
{{รายการอ้างอิง}}
 
== บรรณานุกรม ==
* {{cite book|first=Hermann Mucke|last=Jean Meeus|date=1992|edition=2|title=Canon of Solar Eclipses -2003 to +2526|publisher=Astronomisches Büro|location=Vienna|oclc= 16111493}}
* {{cite book|author=Harrington, Philip S.|date=1997|title=Eclipse! The What, Where, When, Why and How Guide to Watching Solar and Lunar Eclipses|publisher=John Wiley and Sons|location=New York|isbn=0-471-12795-7|url=https://archive.org/details/eclipsewhatwhere00harr}}
* {{cite book|last=Steel|first=Duncan|date=1999|title=Eclipse: The celestial phenomenon which has changed the course of history|publisher=Headline|location=London|isbn=0-7472-7385-5}}
* {{cite book|last=Mobberley|first=Martin|date=2007|title=Total Solar Eclipses and How to Observe Them|series=Astronomers' Observing Guides|location=New York|publisher=Springer|isbn=978-0-387-69827-4}}
* {{cite book|author=Fred Espenak|date=2015|title=Thousand Year Canon of Solar Eclipses 1501 to 2500|publisher=Astropixels Publishing|location=Portal AZ|isbn=978-1-941983-02-7}}
* {{cite book|author=Fred Espenak|date=2016|title=21st Century Canon of Solar Eclipses|publisher=Astropixels Publishing|location=Portal AZ|isbn=978-1-941983-12-6}}
* {{cite book|author=Joseph Needham|date=1959|title=Science and Civilization in China|volume=3|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0521058018}}
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Solar_eclipseSolar eclipses}}
* [http://thaiastro.nectec.or.th สมาคมดาราศาสตร์ไทย]
* [http://thaiastro.nectec.or.th/skyevnt/eclipses/2009eclipses.html อุปราคาในปี 2552] ข้อมูลจากสมาคมดาราศาสตร์ไทย
เส้น 122 ⟶ 120:
* [http://xjubier.free.fr/en/site_pages/solar_eclipses/5MCSE/xSE_Five_Millennium_Canon.html การเกิดสุริยุปราคา 11,898 ครั้ง ในอดีตตลอดช่วง 5,000 ปี พร้อมแผนภาพแบบ interactive] {{en icon}}
* [http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/SEhelp/safety.html วิธีดูสุริยุปราคาให้ปลอดภัย (ต่อดวงตา)] โดย F. Espenak ([[ศูนย์การบินอวกาศก็อดเดิร์ด]], [[องค์การนาซา]])
* [[ไฟล์:Wikiversity-logo.svg|16px]] [[:en:v:Skygazing/Solar eclipse lab on a sunny day|Wikiversity มีการทดลองสุริยุปราคาสำหรับนักเรียน]] {{en icon}}
 
 
{{สุริยุปราคา}}
{{Authority control|GND=4181825-8|LCCN=sh/85/40739|NDL=00568557}}
[[หมวดหมู่:อุปราคา]]
[[หมวดหมู่:สุริยุปราคา]]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/สุริยุปราคา"