ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กฎหมายตราสามดวง"

หนังสือกฎหมายตรา ๓ สามดวงนั้นนี้ ฉบับเดิมเป็นฉบับเขียนในสมุดไทยด้วยฝีมือของได้ใช้อาลักษณ์ในรัชกาลที่ ๑ เมื่อคราวที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ชำระกฎหมายทั้งฉบับ แล้วหลายท่านเขียนขึ้นใหม่ โดยแยกเป็น “ฉบับหลวงหรือฉบับของพระมหากษัตริย์ ประทับตรา ๓ ดวงอันได้แก่ตราพระราชสีห์, ตราพระคชสีห์หลวง” และตราบัวแก้ว “ฉบับรองทรง” ในจ.ศ. ๑๑๖๖ (พ.ศ. ๒๓๔๘). โดยสันนิษฐานว่า สำหรับฉบับหลวงนั้นมี ๓ ชุด พระราชทานไว้ ณ ห้องเครื่องชุดหนึ่ง,เป็นสมุดไทย หอหลวงชุดหนึ่ง และศาลหลวงชุดหนึ่ง. ร. แลงกาต์สันนิษฐานว่า เดิมชุดหนึ่งมี ๔๑41 เล่ม เมื่อรวม ๓3 ชุด จึงมีทั้งสิ้น ๑๒๓123 เล่ม แต่เท่าที่พบ แต่ในปัจจุบันเหลืออยู่เพียง ๘๐79 เล่ม โดยเก็บไว้ที่[[กระทรวงยุติธรรม]] ๓๗37 เล่ม และที่[[หอสมุดแห่งชาติ]] ๔๓41 เล่ม. ส่วนอีก 44 เล่ม ไม่ทราบว่าขาดหายไปด้วยประการใด ส่วน นอกจากนี้ยังมีฉบับรองทรงอีก นั้น ก็คือ กฎหมายตราสามดวงที่อาลักษณ์ชุดหนึ่งเดียวกับที่เขียนฉบับหลวง ได้เขียนขึ้น ซึ่งโดยเขียนในสมุดไทยเวลาไล่เลี่ยกัน โดยอาลักษณ์ฉบับหลวง เขียนในรัชกาลที่ปีฉลู ๑จ.ศ.1167 เช่นเดียวกัน([[พ.ศ. 2348]]) ส่วนฉบับรองทรงเขียนขึ้นในปีเถาะ จ.ศ. แต่ไม่ได้ประทับตรา1169 ๓(พ.ศ. 2350) ข้อแตกต่างระหว่าง ฉบับหลวง และฉบับรองทรง ก็คือ ฉบับรองทรงจะไม่มีตราสามดวงประทับไว้ด้วย และน่าฉบับหลวงจะมีอาลักษณ์สอบทาน ๔๑3 เล่มเช่นเดียวกับคนส่วนฉบับหลวงรองทรงมีอาลักษณ์สอบทานเพียง 2 คน สำหรับกฎหมายตราสามดวง ฉบับรองทรงนี้ แต่ปัจจุบันเหลือนี้พบเพียง ๑๗18 เล่ม โดยเก็บรักษาไว้ที่ หอสมุดแห่งชาติทั้งหมด. 17 ต่อมาได้พบฉบับรองทรงเล่มและที่[[พิพิธภัณฑ์อัยการไทย]] สำนักสำนักงานอัยการสูงสุด อีก ๑1 เล่ม จึงมีฉบับรองทรงเหลืออยู่ทั้งหมด ๑๘ เล่ม.