|
| image_map = Amphoe 1605.svg
}}
'''อำเภอท่าวุ้ง ''' เป็น[[อำเภอ]]หนึ่งของ[[จังหวัดลพบุรี]] เดิมชื่อ แรกตั้งเป็นอำเภอชื่อ'''อำเภอโพหวี''' ต่อมาในปี [[พ.ศ. 2460]] ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอท่าวุ้งตั้งแต่อดีตถึงดังเช่นปัจจุบัน<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/A/40.PDF ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ.] ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 ตอนที่นำเสนอต่อไปนี้ แบ่งออกได้เป็น๐ ก วันที่ ๓29 ยุคเมษายน ดังนี้2460.</ref>
==3 ยุค ของอำเภอท่าวุ้ง==
===ยุคที่ 1 อำเภอโพหวี ตั้งอยู่ที่บ้านคลองโพ ตำบลโพตลาดแก้ว (พ.ศ. ๒๔๔๒ - ๒๔๕๑)===
เมื่อตั้งอำเภอท่าวุ้งในปี พ.ศ. ๒๔๔๒ จังหวัดลพบุรี มีอำเภอร่วมสมัย อยู่ ๔ อำเภอ คือ
1. อำเภอเมืองลพบุรี
2. อำเภอโพหวี
3. อำเภอสนามแจง (บ้านหมี่)
4. อำเภอสระโบสถ์ (อำเภอโคกสำโรง)
'''อำเภอโพหวี''' แรกตั้งอยู่ที่บ้านคลองโพ ตำบลโพตลาดแก้ว ที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่บนริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำลพบุรี (หันหน้าล่องตามน้ำ) ลักษณะอาคาร เป็นอาคารไม้ชั้นเดียว ยกพื้นกลางให้สูงขึ้นประมาณ ๓๐-๔๐ เซนติเมตร จากพื้นระเบียงรอบๆ ต่อมาหลวงพิจารณา (หร่ำ) นายอำเภอคนที่ ๒ เห็นว่าตั้งอยู่ใกล้ริมตลิ่งแม่น้ำลพบุรีมากเกินไปจึงขยับย้ายเข้ามา ๑๐ วาเศษ ส่วนรูปแบบอาคารเหมือนเดิม ไม่มีฝารอบขอบชิด เป็นศาลาโถงมักเรียกกันว่า “ศาลาหลวง” บางคนก็เรียกว่า “ศาลาตาหลวง” เพราะหลวงพิจารณา (หร่ำ)เป็นคนสร้าง และใช้ว่าราชการงานอำเภอ และเรียกติดปากกันมาจนถึงปัจจุบัน
[[ไฟล์:อำเภอท่าวุ้ง01.jpg|thumb|ภาพที่ว่าการอำเภอหลังแรก สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2442 ชาวบ้านเรียกว่า “ศาลาหลวง” บางคนก็เรียกว่า “ศาลาตาหลวง”]]
[[ไฟล์:อำเภอท่าวุ้ง02.jpg|thumb|“อาคารที่กรมศิลปากรสร้างใหม่ ณ ที่เดิมในปี พ.ศ. ๒๕๕๔ ตามแบบแปลนเดิม โดยยกพื้นใต้ถุนสูงขยายออกให้กว้างกว่าเดิม และออกมุขคลุมบันได ปัจจุบันตั้งอยู่ที่ ข้างวัดโพิธิ์แก้ว ต.โพธิ์ตลาดแก้ว]]
'''ตั้งเป็นอำเภอโพหวีครั้งแรกและเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอท่าวุ้งแล้ว รวมมีนายอำเภอเรียงลำดับดังนี้'''
{|
||1.|| '''นายนวน'''|| ||พ.ศ. ๒๔๔๒
|-
||2.|| '''หลวงพิจารณา (หร่ำ)'''|| ||พ.ศ. ๒๔๔๓ - ๒๔๔๙
|-
||3.||''' ขุนภูดาษ (โอด)'''|| ||พ.ศ. ๒๔๕๐
|-
||4.||''' ขุนมนุญกิจกรณ์ (ต้อ) '''|| ||พ.ศ. ๒๔๕๐ - ๒๔๕๑
|}
[[ไฟล์:รูปที่ว่าการอำเภอ.JPG|thumb|แบบอาคารอำเภอร่วมสมัยกรมโยธาธิการที่ยังมีเหลือให้ดูอยู่ คือ ที่ว่าการอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี]]
===ยุคที่ 2 อำเภอโพหวี ตั้งอยู่ที่บ้านท่าวุ้ง ตำบลท่าวุ้ง (พ.ศ. ๒๔๕๒ - ๒๔๕๙)===
'''ในยุคที่ 2 ได้มีการย้ายที่ว่าการอำเภอจากบ้านคลองโพ ตำบลโพตลาดแก้ว มาตั้งที่บ้านท่าวุ้ง ตำบลท่าวุ้ง แต่ยังคงใช้ชื่อว่า “อำเภอโพหวี” '''เหมือนเดิม
สาเหตุที่ย้ายที่ว่าการอำเภอจากบ้านคลองโพมาที่บ้านท่าวุ้ง เพราะเหตุผลที่ต้องยอมรับและน่าจะถูกต้อง 3 ประการดังนี้
1. '''ใกล้ที่ตั้งที่ว่าราชการเมือง''' บ้านคลองโพ ห่างจากที่ว่าราชการเมืองประมาณ ๔ กิโลเมตร เพราะที่ว่าราชการเมืองขณะนั้นอยู่ที่บ้านต้นสะตือ เยื้องหน้าวัดมะปรางหวาน ตำบลพรหมาสตร์ อำเภอเมืองลพบุรี เกือบตรงข้ามวัดกำแพง (ปัจจุบันคือวัดเทพโพธิกุญชร)
2. '''ไม่เป็นศูนย์กลางพื้นที่การปกครอง''' ระยะทางจากตำบลต่างๆ ซึ่งขึ้นอยู่กับการปกครองของอำเภอโพหวี ที่บ้านคลองโพ มีความแตกต่างกันมากบางตำบลก็อยู่ใกล้ บางตำบลก็ไกลมาก ดังนั้นการไปมาของราษฎรที่จะมาติดต่องานกับทางอำเภอจึงยากลำบากมากสำหรับตำบลที่อยู่ห่างไกล
3. '''ที่ตั้งใหม่เป็นศูนย์กลาง''' การสร้างที่ว่าการอำเภอแห่งใหม่ ที่บ้านท่าวุ้ง ตำบลท่าวุ้ง นั้นทำให้หมู่บ้านหรือตำบลต่างๆ ที่ขึ้นอยู่กับการปกครองของอำเภอมีระยะทางห่างจากที่ว่าการอำเภอพอๆ กัน นับว่าที่ตั้งอำเภอโพหวีแห่งใหม่นี้ เป็นศูนย์กลางที่ประชาชนทุกตำบลไปมาสะดวก ไม่ใกล้ที่ตั้งที่ว่าราชการเมืองมากเหมือนที่ตั้งอยู่ที่บ้านคลองโพ
สำหรับปีที่ย้ายที่ว่าการอำเภอโพหวี ที่บ้านคลองโพ มาอยู่ที่บ้านท่าวุ้งนั้น สันนิษฐานว่าคงสร้างที่ว่าการอำเภอใหม่ไว้เรียบร้อยแล้ว จึงย้ายมาประมาณปี พ.ศ. ๒๔๕๒ ที่ว่าการอำเภอโพหวีที่บ้านท่าวุ้ง นับเป็นที่ว่าการอำเภอโดยแท้จริงหลังแรก
ที่ว่าการอำเภอมีลักษณะเป็นอาคารไม้ใต้ถุนสูงชั้นเดียวแบบออกมุขตรงกลาง หันหน้าสู่แม่น้ำลพบุรี ที่หน้าอำเภอมีสะพานท่าน้ำทอดออกพ้นตลิ่งไปประมาณ 4 วา ระหว่างที่ว่าการอำเภอกับสะพานท่าน้ำ มีการสร้างถนนติดต่อกันยาวประมาณ 17 วา และถนนอีกสายหนึ่งจากที่พักกรมการอำเภอไปจดท่าน้ำยาวประมาณ 17 วา เช่นกัน
'''ยุคที่ 2 นี้ มีนายอำเภอมาดำรงตำแหน่งอยู่ 3 ท่าน ดังนี้'''
{|
||5.|| '''นายเขิน สิงหพันธ์'''|| ||พ.ศ. ๒๔๕๑ - ๒๔๕๖
|-
||6.|| '''ขุนพิทักษ์ประชาชน (สมพงษ์)'''|| ||(พ.ศ. ๒๔๕๖ - ๒๔๕๗
|-
||7.||''' ขุนสระธานี (โต่ง))'''|| ||พ.ศ. พ.ศ. ๒๔๕๘ - ๒๔๕๙
|}
'''สำหรับอำเภอโพหวีที่ยกมาตั้งที่ว่าการอำเภอ ที่บ้านท่าวุ้ง ตำบลท่าวุ้ง ยังไม่เปลี่ยนชื่อเรียกว่า อำเภอท่าวุ้งในขณะนั้น จนกระทั่ง วันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2460 จึงได้เปลี่ยนชื่อจากอำเภอโพหวี เป็นอำเภอท่าวุ้ง ตามชื่อที่ตั้งของตำบลท่าวุ้ง'''
===ยุคที่ 3 อำเภอท่าวุ้ง ตั้งอยู่บ้านท่าวุ้ง ตำบลท่าวุ้ง (พ.ศ. ๒๔๖๐ - ปัจจุบัน)===
ยุคที่ 3 นี้ ที่ว่าการอำเภอท่าวุ้งลงหลักปักฐาน ที่บ้านท่าวุ้ง และมีพัฒนาการไปตามทิศทางของผู้นำ และสังคมแต่ละสมัยทำให้อำเภอท่าวุ้งมีความเจริญก้าวหน้าไปตามลำดับ มีผู้มาดำรงตำแหน่งนายอำเภอ ดังนี้
{|
||8.|| '''ขุนพิทักษ์ลพนิกร (ปั่น นิยมจันทร์) '''|| ||พ.ศ. ๒๔๕๙ - ๒๔๖๘
|-
||9.|| '''ขุนสมิงสมัครการ'''|| ||พ.ศ. ๒๔๖๘ - ๒๔๖๙ หรือ ๒๔๗๐
|-
||10.||''' นายถวิล บัณฑิตกุล'''|| ||พ.ศ. ๒๔๗๐ - ๒๔๗๕
|-
||11.||''' นายศิริ สันตะบุตร '''|| ||๑ เมษายน ๒๔๘๐ - ๓๑ สิงหาคม ๒๔๘๓
|-
||12.||''' นายสาลี สุวรรณเทศ'''|| ||๑๓ ตุลาคม ๒๔๘๓ - ๓๑ ธันวาคม ๒๔๘๔
|-
||13.||''' นายเสริม สายเขมะ'''|| ||๑ เมษายน ๒๔๘๕ - ๓๐ พฤศจิกายน ๒๔๘๖
|-
||14.||''' นายอเนก พยัคฆันตร์'''|| ||๑ ธันวาคม ๒๔๘๖ - ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๔๘๗
|-
||15.|| '''นายเพชร บูรณะวรศิริ'''|| ||๑ มีนาคม ๒๔๘๗ - ๓๑ มีนาคม ๒๔๘๘
|-
||16.||''' นายวิเชียร นาคภพ'''|| ||๑ เมษายน ๒๔๘๔ - ๑ ธันวาคม ๒๔๘๙
|-
||17.||''' หลวงสีหบุรานุกิจ '''|| ||๑ มกราคม ๒๔๙๐ - ๑ ธันวาคม ๒๔๙๑
|-
||18.||''' นายประชิต อินทรัมพรรย์'''|| ||๑ ธันวาคม ๒๔๙๑ - ๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๙๔
|-
||19.||''' นายวงษ์ ช่อวิเชียร'''|| ||๒๒ ธันวาคม ๒๔๙๔ - ๑๕ ธันวาคม ๒๔๙๖
|}
ในสมัยนายวงษ์ ช่อวิเชียร พ.ศ. ๒๔๙๔ รื้อที่ว่าการอำเภอหลังเก่า ที่นับว่าเป็นหลังแรกเมื่อมาอยู่ที่บ้านท่าวุ้ง เพราะอยู่ในสภาพทรุดโทรมมาก และสร้างใหม่แล้วเสร็จเปิดเป็นที่ว่าการเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๕
[[ไฟล์:ที่ว่าการอำเภอพล.jpg|thumb|ภาพที่ว่าการอำเภอพล จ.ขอนแก่น แบบแปลนร่วมสมัยของกรมโยธาธิการ กับที่ว่าการอำเภอท่าวุ้ง ที่สร้างในปี พ.ศ. ๒๔๙๔]]
{|
||20.|| '''นายวิเชียร จะวะสิต '''|| ||๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๗ - ๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๙๘
|-
||21.|| '''นายวงศ์ ประพันธเสน '''|| ||๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๙๘ - ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๑
|-
||22.||''' นายบำรุง สุขบุษย์ '''|| || ๑ เมษายน ๒๕๐๑ - ๒๙ ตุลาคม ๒๕๐๒
|-
||23.||''' นายประเวศ ศรีปลั่ง '''|| || ๔ พฤศจิกายน ๒๕๐๒ - ๒๖ ธันวาคม ๒๕๐๓
|-
||24.||''' . สีห์ ปล่องทอง '''|| || ๒๖ ธันวาคม ๒๕๐๓ - ๓๐ กันยายน ๒๕๐๗
|-
||25.||''' นายธานี โรจนลักษณ์ '''|| || ๑ ตุลาคม ๒๕๐๗ - ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๐๗
|-
||26.||''' นายสีห์ ปล่องทอง '''|| || ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๐๗ - ๒๙ เมษายน ๒๕๐๙
|-
||27.|| '''นายพิริยะ ชาตะสุภณ '''|| || ๒๙ เมษายน ๒๕๐๙ - ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๑๓
|-
||28.||''' นายปรีชา กาญจนานนท์ '''|| || ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๑๓ - ๒๗ มีนาคม ๒๕๑๕
|-
||29.||''' นายพิสิษฐ์ ชมปรีดา '''|| || ๒๗ มีนาคม ๒๕๑๕ - ๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗
|-
||30.||''' นายอรุณ วิไลรัตน์ '''|| || ๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗ - ๘ ตุลาคม ๒๕๑๙
|-
||31.||''' นายประคอง วปินานนท์ '''|| || ๙ ตุลาคม ๒๕๑๙ - ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๒
|-
||32.|| '''นายสมจิตต์ ริ้วทอง '''|| || ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๒ - ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๒๒
|-
||33.||''' นายวัฒนะ เก็จมะยูร '''|| || ๑ มิถุนายน ๒๕๒๒ - ๒๑ เมษายน ๒๕๒๗
|-
||34.||''' นายบุญธรรม กลั่นขจร '''|| || ๒๑ เมษายน ๒๕๒๗ - ๓ ตุลาคม ๒๕๒๙
|-
||35.||''' นายจำนูญ กาวิละ '''|| || ๖ ตุลาคม ๒๕๒๙ - ๓๐ กันยายน๒๕๓๐
|-
||36.||''' นายวิทยา อุยะเสถียร '''|| || ๑๔ ตุลาคม ๒๕๓๐ - ๑๔ ตุลาคม ๒๕๓๒
|-
||37.||''' นายมนตรี ตระกูลแพทย์'''|| || ๑ พฤศจิกายน ๒๕๓๒ - ๕ ตุลาคม ๒๕๓๕
|-
||38.|| '''นายถาวร โพธิสมบัติ '''|| || ๑๒ ตุลาคม ๒๕๓๕ - ๑๖ ตุลาคม ๒๕๓๗
|-
||39.||''' นายสมยศ วิทวัสสำราญกุล '''|| || ๑๗ ตุลาคม ๒๕๓๗ - ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๐
|}
มีเหตุการณ์สำคัญในสมัยของท่าน คือ กรมการปกครองจัดสรรงบประมาณมาให้ก่อสร้างอำเภอใหม่ จึงรื้ออาคารที่ว่าการอำเภอเก่าเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๗ สร้างอาคารใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก สร้างเสร็จเมื่อเดือนตุลาคม ๒๕๓๙ นับเป็นอาคารหลังที่ ๓ ที่ตั้งอยู่ที่บ้านท่าวุ้ง
[[ไฟล์:ที่ว่าการอำเภอท่าวุ้งปัจจุบัน.jpg|thumb|ที่ว่าการอำเภอท่าวุ้งหลังปัจจุบัน]]
{|
||40.|| '''นายนิพันธ์ ชลวิทย์ '''|| || ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๐ - ๑ พฤศจิกายน ๒๕๔๑
|-
||41.|| '''นายปรีชา หุ่นสุวรรณ '''|| || ๒ พฤศจิกายน ๒๕๔๑ - ๑๐ ธันวาคม ๒๕๔๔
|-
||42.||''' นายสาโรช แสงอรุณ '''|| || ๑๑ ธันวาคม ๒๕๔๔ - ๕ ตุลาคม ๒๕๔๖
|-
||43.||''' นายยุติศักดิ์ เอกอัคร '''|| || ๖ ตุลาคม ๒๕๔๖ - ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๐
|-
||44.||''' นายสันติ เหล่าบุญเสงี่ยม '''|| || ๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ - ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๒
|-
||45.||''' นายวิบูลย์ เลาหสุรโยธิน '''|| || ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๒ – ๑๒ ธันวาคม ๒๕๕๔
|-
||46.||''' นางสาวปาณี นาคะนาท '''|| || ๑๖ ธันวาคม ๒๕๕๔ – ๗ พฤษภาคม ๒๔๕๕
|-
||47|| '''นายธานี มาลีหอม '''|| ||๘ พฤษภาคม ๒๕๕๕ – ๑๐ มีนาคม ๒๕๕๖
|-
||48.||''' นายสมยศ มะลิลา '''|| || ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๖ - ๒๕ มกราคม ๒๕๕๘
|-
||49.||''' .นายปรัชญา เปปะตัง '''|| || ๓๐ มีนาคม ๒๕๕๘ - ถึงปัจจุบัน <ref>นายศรี อิ่มศุกร์ และ ผศ. ศิริเพ็ญ มากบุญ, ถิ่นที่อยู่ "อำเภอท่าวุ้ง", โรงพิมพ์กรุงไทยการพิมพ์ อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี, 19 สิงหาคม 2556, หน้า 1-27 แก้ไขโดย นายสมหมาย ฉัตรทอง gotoknow https://www.gotoknow.org/posts/550390</ref>
|}
== ที่ตั้งและอาณาเขต ==
| 