พระบาสาต หรือ พระบากระษัตร หรือ พระปาสัต (เขมร:បាអាត) พระมหากษัตริย์แห่งจักรวรรดิเขมร ภายใต้การปกครองของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 แห่งอาณาจักรอยุธยา ในช่วงระหว่างประมาณ พ.ศ.1895-1900

พระบาสตร์
พระมหากษัตริย์พระนคร
ครองราชย์พ.ศ.1895-1898
รัชกาลก่อนหน้าพระบรมลำพงษ์ราชา
รัชกาลถัดไปพระบาอาต
ประสูติไม่ปรากฏ
สวรรคตพ.ศ.1898
พระนามเต็ม
พระบาทสมเด็จพระเจ้าบาสาตร์
พระนามเดิม
เจ้าบาสาตร์
ราชวงศ์ราชวงศ์ตรอซ็อกผแอม
ราชวงศ์อู่ทอง(ตามพงศาวดาร)
พระราชบิดาพระบรมลำพงษ์ราชา
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (ตามพงศาวดาร)

พระบาสาต พงศาวดารเขมรในประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 1 ระบุว่าเป็นพระโอรสของพระบรมลำพงษ์ราชา พระมหากษัตริย์เขมรพระองค์ก่อน แต่พงศาวดารเขมร ฉบับนักองค์เองระบุแตกต่างออกไปว่าเป็นพระโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 แห่งอาณาจักรอยุธยา

หลังจากกองทัพอยุธยาซึ่งนำโดยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 สามารถตีนครธม ราชธานีเขมรแตกแล้ว สมเด็จพระบรมราชาธิราชจึงแต่งตั้งพระบาสาต พระราชโอรสของพระบรมลำพงษ์ราชาหรือสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์เขมร เมื่อ พ.ศ. 1895 โดยขึ้นต่ออาณาจักรอยุธยา  

ถ้าพระบาสาต เป็นพระโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 จริงสามารถอธิบายการปกครองในลักษณะนี้ได้ว่า สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ทรงส่งพระโอรสของพระองค์ทั้ง 3 ไปปกครองจักรวรรดิเขมรแทนพระราชวงศ์เดิม ส่วนหนึ่งเพราะต้องการผนวกอำนาจการปกครองของเขมรให้มาอยู่ภายใต้อำนาจของอยุธยา โดยอาศัยฐานะรัฐเครือญาติ

พระบาสาต ทรงครองราชย์ได้ 2 ปี (พ.ศ. 1895-1897 หรือ 1896-1898) ก็สวรรคต พระบาอาต พระอนุชาจึงขึ้นครองราชย์สืบต่อมา

อ้างอิง

แก้
  • ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา แปลโดย พันตรีหลวงเรืองเดชอนันต์ (ทองดี ธนรัชต์). นนทบุรี. สำนักพิมพ์ศรีปัญญา. 2550
  • ศานติ ภักดีคำ. เขมรสมัยหลังพระนคร. กทม. มติชน. 2556.