ผู้ใช้:Mattis/กระบะทราย 2
|
กะบะทราย : Sutton Hoo; วิลักษณ์; Valencia {{สั้นมาก}} {{ความหมายอื่น|เกี่ยวกับ= |สำหรับ= |ดูที่=bbb |เปลี่ยนทาง=}} {{ระวังสับสน|bbb}} {{บทความหลัก|xxx}} {{ชื่ออื่น|หัวข้อ|หัวข้ออื่น|บทความ}} {{ใช้ปีคศ|width=290px}} ({{lang-en|aaa}}) {{รายการอ้างอิง}} ในปี ค.ศ. ในปี [[ค.ศ. ]] “XX” “[[XX|XX]]” “''[[XX|XX]]''” |]] () <br>{{spaces|4}} <ref>[]</ref> | etitle=<small>XX</small> Add Thai interwiki '''([http://www.forvo.com/word/aaa#en ออกเสียง])''' [[:Image:aaa.jpg|“aaa”]] “''[[oo|oo]]''”({{lang-th|“''oo''”}}) <!--xx--> |
วิลักษณ์[1] (อังกฤษ: Grotesque) มีรากมาจากภาษาละตินว่า “grotto” ที่แปลว่าถ้ำหรือช่องตื้นๆ ในผา ความหมายเดิมของวิลักษณ์จำกัดเฉพาะศิลปะตกแต่งของโรมันโบราณที่มาพบอีกครั้งและนำไปก็อปปีในคริสต์ศตวรรษที่ 15 อันที่จริงแล้ว “ถ้ำกรอตโต” เป็นห้องและระเบียง (corridor) ของของคฤหาสน์โดมุส ออเรียซึ่งเป็นกลุ่มสิ่งก่อสร้างของวังที่เริ่มขึ้นโดยจักรพรรดิเนโรหลังจากไฟไหม้กรุงโรมในปี ค.ศ. 64 ที่ยังสร้างไม่เสร็จ และถูกทิ้งร้างไว้จนกระทั่งมีผู้มาพบ
ในภาษาอังกฤษใหม่ “วิลักษณ์” กลายมาเป็นคำวิเศษณ์ที่หมายถึงสิ่งที่แปลก, มหัศจรรย์, น่าเกลียด, ไม่พ้องกัน, พิสดาร ซึ่งมักจะใช้ในการบรรยายรูปลักษณ์ที่บิดเบือน เช่น หน้ากากที่ใช้กันในวันฮาโลวีน โดยเฉพาะในลักษณะของประติมากรรมของสิ่งก่อสร้างแบบกอธิคที่ถ้าไม่ใช้เป็นรางน้ำที่เรียกว่าปนาลีก็จะเรียกว่า “วิลักษณ์” หรือ ไคเมรา (Chimera)
“วิลักษณ์” ในประวัติศาสตร์ศิลปะ แก้
“วิลักษณ์” ทางด้านศิลปะหมายถึงการตกแต่งด้วยลายอะราเบสก์[2] ที่เป็นลวดลายมาลัยและรูปลักษณ์แปลกพิสดารของคนและสัตว์ที่มักจะจัดเป็นลวดลายแบบสมมาตรที่แบบบาง รอบกรอบสถาปัตยกรรมเช่นแผงผนัง (panel) ลักษณะการวาดลวดลายชนิดนี้เป็นที่นิยมกันในโรมโบราณ ในการตกแต่งผนังด้วยจิตรกรรมฝาผนัง, ลวดลายโมเสกบนพื้น และอื่นๆ แต่มาถูก decried by Vitruvius (ราว 30 ก่อนคริสต์ศักราช), who in dismissing them as meaningless and illogical, offered quite a good description: "reeds are substituted for columns fluted appendages with curly leaves and volutes take the place of pediments, candelabra support representations of shrines, and on top of their roofs grow slender stalks and volutes with human figures senselessly seated upon them."
When Nero's Domus Aurea was inadvertently rediscovered in the late fifteenth century, buried in fifteen hundred years of fill, so that the rooms had the aspect of underground grottoes, the Roman wall decorations in fresco and delicate stucco were a revelation; they were introduced by Raphael Sanzio and his team of decorative painters, who developed grottesche into a complete system of ornament in the Loggias that are part of the series of ห้องราฟาเอลในวังวาติกันในกรุงโรม "The decorations astonished and charmed a generation of artists that was familiar with the grammar of the ลำดับศิลปะคลาสสิก (Classical order) but had not guessed till then that in their private houses the Romans had often disregarded those rules and had adopted instead a more fanciful and informal style that was all lightness, elegance and grace."[3] In these grotesque decorations a tablet or candelabrum might provide a focus; frames were extended into scrolls that formed part of the surrounding designs as a kind of scaffold, as Peter Ward-Jackson noted. Light scrolling grotesques could be ordered by confining them within the framing of a pilaster to give them more structure. จิโอวานนิ ดา อูดิเน (Giovanni da Udine) took up the theme of grotesques in decorating the คฤหาสน์มาดามา, the most influential of the new Roman villas.
In the 16th century, such artistic license and irrationality was controversial matter. ฟรานซิสโค เดอ โฮลานดา (Francisco de Holanda) puts a defense in the mouth of Michelangelo in his third dialogue of Da Pintura Antiga, 1548:
"this insatiable desire of man sometimes prefers to an ordinary building, with its pillars and doors, one falsely constructed in grotesque style, with pillars formed of children growing out of stalks of flowers, with architraves and cornices of branches of myrtle and doorways of reeds and other things, all seeming impossible and contrary to reason, yet yet it may be really great work if it is performed by a skillful artist."[4]
ในชาเปลเมดิชิโดยไมเคิล แอนเจโล จิโอวานนิ ดา อูดิเนตกแต่งระหว่าง ค.ศ. 1532 ถึง ค.ศ. 1533 ด้วยลวดลายอัน "most beautiful sprays of foliage, rosettes and other ornaments in stucco and gold" in the coffers and "sprays of foliage, birds, masks and figures", with a result that did not please พระสันตะปาปาคลีเมนต์ที่ 7 เมดิชิ, however, nor จอร์โจ วาซารี, who whitewashed the grottesche decor in 1556.[5] การปฏิรูปศาสนาของนิกายโรมันคาทอลิก writers on the arts, notably Cardinal กาบริเอลเล พาเลโอตติ (Gabriele Paleotti) , bishop of Bologna,[6] turned upon grottesche with a righteous vengeance.[7]
In the meantime, through the medium of engravings the grotesque mode of surface ornament passed into the European artistic repertory of the sixteenth century, from Spain to Poland. Later Mannerist versions, especially in engraving, tended to be much more densely filled than the airy well-spaced style used by the Romans and Raphael - in the 18th century this spaciousness was restored. Soon grottesche appeared in marquetry (fine woodwork), in maiolica produced above all at Urbino from the late 1520s, then in book illustration and in other decorative uses. At Fontainebleau Rosso Fiorentino and his team enriched the vocabulary of grotesques by combining them with the decorative form of strapwork, the portrayal of leather straps in plaster or wood moldings, which forms an element in grotesques.
Less used in the Baroque, the style was revived again in Neo-Classicism, and received a further impetus from new discoveries of original Roman work at Pompeii and the other sites round ภูเขาไฟวิสุเวียส in the late 18th century. It continued in use, becoming increasingly heavy, in the Empire Style and then in the Victorian period, when designs often became as densely packed as in 16th century engravings, and the elegance and fancy of the style tended to be lost.
By extension backwards in time, in modern terminology for medieval illuminated manuscripts, drolleries, half-human thumbnail vignettes drawn in the margins, are also called "grotesques".
In contemporary illustration art, the "grotesque" figures, in the ordinary conversational sense, commonly appear in the genre grotesque art, also known as fantastic art.
A boom in the production of works of art in the grotesque genre, characterized the period 1920-1933 of German art.
“วิลักษณ์” ในวรรณกรรม แก้
In fiction, characters are usually considered grotesque if they induce both empathy and disgust. (A character who inspires disgust alone is simply a villain or a monster.) Obvious examples would include the physically deformed and the mentally deficient, but people with cringe-worthy social traits are also included. The reader becomes piqued by the grotesque's positive side, and continues reading to see if the character can conquer their darker side. In Shakespeare's “The Tempest” the figure of Caliban has inspired more nuanced reactions than simple scorn and disgust.
“คนค่อมแห่งโนเตรอะดาม” โดย วิกตอร์ อูโกเป็นงานที่ถือว่าเป็นแบบฉบับชิ้นเอกของของการใช้วิลักษณ์ในงานวรรณกรรม หรือด็อคเตอร์แฟรงเคนสไตน์ผู้อัปลักษณ์ก็เป็นอีกตัวอย่างหนึ่ง หรือเอริคใน “เดอะแฟนธ่อมออฟดิโอเปร่า” และ “โฉมงามกับเจ้าชายอสูร” (Beauty and the Beast) ตัวอย่างอื่นของงานเขียนโรแมนติควิลักษณ์ก็ได้แก่งานเขียนโดยเอดการ์ อัลเลน โพ, อี.ที.เอ. ฮอฟมันน์ (E.T.A. Hoffmann) ใน “Sturm und Drang” หรือ “The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman” โดย ลอเรนซ์ สเติร์น (Laurence Sterne) งานเขียนโรแมนติควิลักษณ์มักจะเป็นงานที่น่าสพึงกลัวมากกว่าวิลักษณ์ของยุคกลาง ที่มักจะเขียนเพื่อการหัวเราะมากกว่าจะทำให้ผู้อ่านสยองขวัญ
วิลักษณ์ได้รับโฉมหน้าใหม่ในหนังสือ “แอลิซในแดนมหัศจรรย์” ที่เขียนโดย หลุยส์ แคร์รอล เมื่อแอลิซพบสิงหาราสัตว์พิสดารต่างๆ ในโลกอันมหัศจรรย์ แคร์รอลสามารถสร้างรูปลักษณ์ของสิ่งต่างที่แอลิซพบที่ลดความตื่นตระหนกให้แก่ผู้อ่านในวรรณกรรมสำหรับเยาวชนแต่ยังคงรักษาความแปลกมหัศจรรย์ที่ทำให้ตื่นตาตื่นใจไว้ได้
วรรณกรรมกอธิคตอนใต้ (Southern Gothic) ของสหรัฐอเมริกา is a genre frequently identified with grotesques and วิลเลียม ฟอล์คเนอร์ is often cited as the ringmaster. Flannery O'Connor wrote, "Whenever I'm asked why Southern writers particularly have a penchant for writing about freaks, I say it is because we are still able to recognize one" ("Some Aspects of the Grotesque in Southern Fiction," 1960). In O'Connor's often-anthologized short-story “A Good Man Is Hard to Find” the Misfit, a serial killer, is clearly a maimed soul, utterly callous to human life but driven to seek the truth. The less obvious grotesque is the polite, doting grandmother who is unaware of her own astonishing selfishness. Another oft-cited example of the grotesque from O'Connor's work is her short-story entitled “A Temple Of The Holy Ghost” The American novelist, เรมอนด์ เคนเนดี (Raymond Kennedy) is another author associated with the literary tradition of the grotesque.
คำว่า “ละครวิลักษณ์” หมายถึงละครตระกูลอิตาลีประเภทต่อต้านธรรมชาตินิยมที่เขียนกันราวคริสต์ทศวรรษ 1910 ถึง 1920 ที่เห็นกันว่าเป็นต้นตอของละครแปลกวิสัยที่ตามมา[8] (Theatre of the Absurd)
“วิลักษณ์” ในสถาปัตยกรรม แก้
การใช้คำว่า “วิลักษณ์” ในสถาปัตยกรรมมักจะสับสนกับคำว่า “ปนาลี” ที่มิได้สร้างขึ้นเพื่อเป็นรางน้ำเช่นปนาลี ประติมากรรมประเภทนี้มักจะเรียกว่า “ไคเมรา” ตามความหมายที่ถูกต้องปนาลีคือประติมากรรมที่สร้างความสพึงกลัวที่ใช้เป็นทางให้น้ำพุ่งออกจากหลังคาออกไปยังด้านข้างของตัวสิ่งก่อสร้าง
อ้างอิง แก้
- ↑ ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน: Grotesque
- ↑ ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน: Arabesque
- ↑ Peter Ward-Jackson, "The Grotesque" in "Some main streams and tributaries in European ornament from 1500 to 1750: part 1" The Victoria and Albert Museum Bulletin (June 1967, pp 58-70) p 75.
- ↑ Quoted in David Summers, "Michelangelo on Architecture", The Art Bulletin 54.2 (June 1972:146-157) p. 151.
- ↑ "bellissimi fogliami, rosoni ed altri ornamenti di stuccho e d'oro" and "fogliami, uccelli, maschere e figure", quoted by Summers 1972:151 and note 30.
- ↑ Paleotti, Discorso intorno alle imagini sacre e profane (printed at Bologna, 1582)
- ↑ Noted by Summers 1972:152.
- ↑ ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน: Theatre of the Absurd
อ่านเพิ่ม แก้
- Sheinberg, Esti (2000-12-29). Irony, satire, parody and the grotesque in the music of Shostakovich (ภาษาอังกฤษ). UK: Ashgate. p. 378. ISBN 0-7546-0226-5.
- Kayser, Wolfgang (1957) The grotesque in Art and Literature, New York, Columbia University Press
- Lee Byron Jennings (1963) The ludicrous demon: aspects of the grotesque in German post-Romantic prose, Berkeley, University of California Press
- Bakhtin, Mikhail (1941). Rabelais and His World. Bloomington: Indiana University Press.
- Selected bibliography by Philip Thomson, The Grotesque, Methuen Critical Idiom Series, 1972.
- Dacos, N. La découverte de la Domus Aurea et la formation des grotesques à la Renaissance (London) 1969.
- Kort, Pamela (2004-10-30). Comic Grotesque: Wit And Mockery In German Art, 1870-1940 (ภาษาอังกฤษ). PRESTEL. p. 208. ISBN 9783791331959.
- FS Connelly "Modern art and the grotesque" 2003 assets.cambridge.org [1]
ดูเพิ่ม แก้
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ วิลักษณ์