ปีเตอร์ แพน (อังกฤษ: Peter Pan) เป็นตัวละครตัวหนึ่งที่สร้างขึ้นโดยนักประพันธ์ชาวสก๊อต ชื่อ เจ. เอ็ม. แบร์รี่ เป็นเด็กชายผู้หนึ่งที่สามารถบินได้ และมีมนต์พิเศษในการปฏิเสธการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ แต่กลับเป็นเด็กตลอดกาล เขาใช้ชีวิตวัยเด็กตลอดกาลของเขาท่องเที่ยวผจญภัยอยู่ในเกาะเล็ก ๆ แห่งหนึ่งในดินแดนเนเวอร์แลนด์ เป็นหัวหน้าของแก๊งเด็กหลง อยู่กับหมู่นางฟ้า และต่อสู้กับโจรสลัด ปีเตอร์ แพนจะมาพบปะกับเด็กธรรมดา ๆ ในโลกภายนอกบ้างเป็นครั้งคราว

ภาพวาดปีเตอร์ แพน เป่าขลุ่ย ในนวนิยายเรื่อง ปีเตอร์กับเวนดี้ ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1911

ตัวละคร ปีเตอร์ แพน ปรากฏตัวครั้งแรกในตอนหนึ่งของ "The Little White Bird" ซึ่งเป็นนวนิยายสำหรับผู้ใหญ่ ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1902 หลังจากนั้นจึงได้พิมพ์แยกเป็นเรื่องของตนเองในปี ค.ศ. 1906 ในฐานะหนังสือเด็ก ใช้ชื่อเรื่องว่า Peter Pan in Kensington Gardens ปีเตอร์ แพนมีชื่อเสียงโด่งดังขึ้นมาจากการแสดงละครเวทีเมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 1904 เรื่อง Peter Pan หรือ The Boy Who Wouldn't Grow Up ต่อมามีการดัดแปลงละครเวทีเรื่องนี้ไปเป็นนวนิยาย ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1911 ใช้ชื่อเรื่องว่า ปีเตอร์กับเวนดี้ ภายหลังเปลี่ยนชื่อเรื่องเป็น ปีเตอร์ แพน กับเวนดี้ ชื่อสกุลของ "แพน" มาจากชื่อของเทพกรีกองค์หนึ่งผู้เป็นเทพแห่งดนตรี ซึ่งปีเตอร์มักเป่าขลุ่ยชนิดหนึ่งที่เรียกว่า "ขลุ่ยแพน"

ในเวลาต่อมา ปีเตอร์ แพน ถูกดัดแปลงและสร้างเหตุการณ์ต่อเนื่องทั้งก่อนและหลังเรื่องเล่าเดิมไปอีกมากมาย ผลงานดัดแปลงวรรณกรรมเรื่องนี้ที่มีชื่อเสียงมากที่สุด คือการดัดแปลงเป็นภาพยนตร์การ์ตูนของ วอลท์ ดิสนีย์ เรื่อง ปีเตอร์ แพน ในปี ค.ศ. 1953 นอกจากนี้มีการแสดงละครเพลงบรอดเวย์ เรื่อง ปีเตอร์ แพน ภาพยนตร์เรื่อง ฮุค ในปี ค.ศ. 1991 ภาพยนตร์เรื่อง ปีเตอร์ แพน ในปี ค.ศ. 2003 และนวนิยายภาคต่อ เรื่อง Peter Pan in Scarlet ในปี ค.ศ. 2006 นอกจากนี้ ปีเตอร์ แพน ยังปรากฏในผลงานอื่น ๆ อีกมากมาย

แหล่งข้อมูลอื่น แก้