ธรรมะและอธรรม เป็นหนึ่งในใจความหลักที่ใช้กันโดยทั่วไปในงานเขียนวรรณกรรม และใช้เป็นมาตรฐานโดยทั่วไปที่ใช้ในการวัดอุปนิสัยของมนุษย์ ความขัดแย้งระหว่างธรรมะ และอธรรมจะมีส่วนเกี่ยวพันกับตัวแปรหลายประการ ซึ่งเป็นการต่อสู้ระหว่างปัจเจกชนหรือแนวคิด โดยฝ่ายหนึ่ง คือ ฝ่ายธรรมะ และอีกฝ่ายหนึ่ง คือ ฝ่ายอธรรม และอีกส่วนหนึ่งคือความขัดแย้งภายในจิตใจของมนุษย์ โจเซฟ คอนราดได้กล่าวถึงมนุษย์ทุกคนว่า "มีความชั่วร้ายแฝงอยู่ในตัว"